Tefsir Tarihi ve Usulü

Yanıt Açıklaması: Tâbiûn da Kur’an’ı tefsir ederken bazı yöntem ve kaynaklara başvurmuştur. Bir kısmına yukarıda işaret edilen bu kaynakların, sahabenin kaynaklarıyla hemen hemen aynı olduğu görülmektedir. Söz konusu kaynakları şu şekilde sıralamak mümkündür: 1. Kur’an’ın Kur’an’la tefsiri. 2. Kur’an’ın Sünnetle tefsiri. 3. Şiirle istişhad etmek. 4. Yahudi ve Hristiyan kültürleri. 5. Sahibi sözleri (görüş ve içtihatları). 6. Kendi içtihatları (görüşleri). Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Belh şehrinde dünyaya gelen Mukâtil, Merv ve Bağdat’ta ilim tahsil etmiş, daha sonra da Basra’ya giderek ölünceye kadar (150/767) orada yaşamıştır. Selef âlimlerinden olan Ahmed b. Hanbel ve İmâm Şâfii Mukâtil’i tefsir ilminde bir otorite kabul etmektedirler. Fikrî cereyanların kaynaştığı ve düşüncelerin yavaş yavaş rayına oturmaya başladığı ikinci hicri asrın ilk yarısında et-Tefsîrü’l-Kebîr adıyla bir kitap yazan Mukâtil, bu eserinde Kur’an’ı başından sonuna kadar mevcut sûre tertibine göre tefsir etmiştir. Müellif, bir yandan ayetlerin nüzûl sebepleri, nüzûl zamanları ve kastedilen şahısların kimler olduğu konusunda bilgiler vermiş; diğer yandan da kelimelerle ilgili etimolojik açıklamalar ve nahvî tahliller yapmıştır. Ayrıca o, bu eserinde muğlak olan sözcüklere izahlar getirmiş, Ehl-i kitâbı tavsif eden ayetlerde ise bol bol şahıs isimlerine yer vermiştir. Nâdir olarak bir kısım ayetlerle ilgili isnâdlara rastlanan Mukâtil’in tefsîri, sened zincirinden anlaşıldığına göre otuz kadar şeyhten alınmıştır. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Sünnetin değeri konusunda Şâtıbî şunları söyler: “Hadis ya Allah tarafından gönderilmiş bir vahiydir ya da Hz. Peygamber’in yapmış olduğu bir içtihattır… Her iki takdire göre de hadisin, Allah’ın kitabıyla çelişkide olması mümkün değildir. Çünkü Hz. Peygamber hiçbir zaman kendi hevâ ve hevesinden konuşmaz; onun konuşması ancak kendisine ilhâm edilen bir vahiydir. Resûlullah’ın (şahsî içtihadlarında) hata yapabileceği kabul edilse bile, o asla hatası üzerinde devamlı bırakılmaz, derhal tashih edilir ve sonunda mutlaka doğruya döner. Dolayısıyla Hz. Peygamber’den risâlet konusunda sâdır olan hadislerin hiçbirinde hata ihtimali söz konusu değildir.”

Yanıt Açıklaması: Mücmel, kendisinden ne kastedildiği anlaşılmayacak derecede kapalı olan âyet demektir. Bunların bir kısmı Yüce Allah, bir kısmı da Hz. Peygamber tarafından açıklanmıştır. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Mecâzu’l-Kur’ân adlı kitabın yazarı, Basra’da doğan ve orada yetişen, tenkitci bir üsluba sahip olan, C seçeneğinde adı geçen, tam adıyla Ebû Ubeyde Ma’mer b. el-Müsennâ’dır.

Yanıt Açıklaması: Süyûtî bu konuda bilgi verirken müfessirde aranan ilk kriterin sağlam ve sahih bir inanç olduğunu söyler.

Yanıt Açıklaması: “Mekkî ve Medenî Sûreler” bölümü incelendiğinde münafıklardan bahsedilmediği görülebilir.

Yanıt Açıklaması: Kırâat:“Kur’ân’ın kelimelerinin eda keyfiyetlerini ve ihtilaflarını nakledenlerine isnat ederek bilmektir”tir.

Yanıt Açıklaması: Terim olarak ise dirâyet tefsîri, “yalnızca rivâyetlere bağlı kalmayıp dil, edebiyat, mantık, kıyas ve daha başka ilimlere dayanılarak yapılan Kur’ân tefsîri” demektir. Buna rey veya A seçeneğinde belirtilen aklî tefsîr de denir.

Yanıt Açıklaması: Ya’kûb. “yedi kırâat” imamı arasında değildir.

Yanıt Açıklaması: Sünnet, Kur’ân’ı açıklamaya yönelik görevi gelişigüzel değil belli bir şekil ve usüllerle gerçekleştirmiştir ki bunları şöyle sıralamak mümkündür:  Mücmelin tebyini, Mübhemin tafsili, Mutlakın takyidi ve Müşkilin te’lîfidir.