Tefsir Tarihi ve Usulü

Yanıt Açıklaması: İbn Abbâs ’ın, tefsîrde Arap şiirini çok kullandığı hatta kendisini imtihan etmek maksadıyla soru soran Nâfi b. el-Ezrak’ın sorduğu her kelimeyi şiirlerden beyit okuyarak cevaplandırdığı bildirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: İlk dönemlerde artma, çoğalma, arınma, temizlenme ve bereket gibi anlamlara gelen zekât, İslâmiyet’le birlikte, dînen zengin sayılan kişilerin mallarından alınıp ihtiyaç yerlerine sarfedilen belirli bir pay olarak kavramlaştı. Bu durum, B seçeneğinde verilen hicrî II. yüzyılda “el-vücûh ve’n-nezâir” adıyla müstakil bir ilmin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Vahiy ile ilham arasında olmayan; Vahiy husisî, ilham ise umumidir.

Yanıt Açıklaması: Sûre, âyetlerden meydana gelen, başı ve sonu bulunan müstakil Kur’ân parçasıdır. Sûrelerin tertibi konusu ihtilaflıdır. Fakat tevkîfî olduğu görüşü daha ağırlıklıdır. Sûrelerin isimlendirilmesinin de tevkîfî olup olmadığı tartışmalıdır. Bunun da tevkîfî olduğu görüşü ağırlıklıdır. Sûrelerin, Mekkî ve Medenî şeklinde taksiminde en muteber görüş, hicretten önce inenlerin Mekkî, sonra inenlerin de Medenî olduğu görüşüdür. Tam bir sûre olarak ilk önce Fâtiha, en son da Nasr sûresi inmiştir.

Yanıt Açıklaması: Sahâbîlerin yapmış olduğu tefsîrin genel özelliklerini şöylece sıralamak mümkündür: 1. Sahâbîler Kur’ân’ı âyet âyet baştan sona tefsîr etmemişlerdi. Yaptıkları açıklamalar, garip, muğlak, müphem, müşkil ve mücmel lafızlarla sınırlı idi. 2. Zaman zaman sahâbîler arasında bir kısım ihtilâflar ortaya çıkmıştı. 3. Ahkâm âyetlerinden hüküm istinbatında bulunmuş değillerdi. 4. Tefsîr bu dönemde henüz tedvin edilmemişti. 5. Âyetlerin nuzûl sebeplerini açıklamışlardı. Onların en önemli özelliği âyetlerin inmesine sebep olan olaylara şâhit olmalarıydı.

Yanıt Açıklaması: Hz. Osman döneminde Mushaf çoğaltılırken bu günkü yazım kurallarından farklı bir yazı stili kullanılmıştır. Bu farklılıklardan bazılarışunlardır: Hazif yapılması, fazladan harf ilave edilmesi, bedel, fasl ve vasl, iki kıraata elveirşli olacak şekilde yazma.

Yanıt Açıklaması: İkinci hicri asrın ilk yarısında et-Tefsîrü’l-Kebîr adlı kitabı ile tanınan zat Mukâtil ’dir.

Yanıt Açıklaması: Rivâyet tefsîri yönteminde müfessirin kendisinden daha çok, hâricî bir kaynağa dayanması söz konusu olmaktadır. Kur’ân’ın Kur’ân, Arap dili ve cahiliye şiiri ile tefsîr edilmesi, hâricî kaynak olmaları açısından rivâyet tefsîri kapsamına dâhil edilmiştir. Rivâyet tefsîrinde sahabe tabakası çok önemli ve ayrıcalıklı bir konuma sahiptir. Tebei tâbiîn tabakası kendi dönemlerine kadar gelen rivâyet birikimini aynı gerekçelerden hareketle, kendi düşünce ve çıkarımlarını da ekleyerek sonrakilere aktarmışlardır.

Yanıt Açıklaması: “Kur’ân’ın Ezberlenmesi ve Yazılması” konusu incelendiğinde ezberlenmesi yazıldığı anlamına gelmeyeceğinden A seçeneği doğru cevaptır.

Yanıt Açıklaması: Dirayet tefsirini rivayet tefsirinden ayıran en belirgin özellik, müfessirin çeşitli yollarla elde ettiği bilgi ve birikimi neticesinde oluşan kanaatine yer vermesidir. Dirayet tefsirinde müfessir, rivayet müfessirine oranla çok daha aktif ve teyakkuz durumundadır.  Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Tâbiûn da Kur’ân’ı tefsîr ederken bazı yöntem ve kaynaklara başvurmuştur. Bir kısmına yukarıda işaret edilen bu kaynakların, sahâbenin kaynaklarıyla hemen hemen aynı olduğu görülmektedir. Söz konusu kaynakları şu şekilde sıralamak mümkündür: 1. Kur’ân’ın Kur’ân’la tefsîri. 2. Kur’ân’ın Sünnetle tefsîri. 3. Şiirle istişhad etmek. 4. Yahudi ve Hirıstiyan kültürleri. 5. Sahâbî sözleri (görüş ve içtihatları). 6. Kendi içtihatları (görüşleri). Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Mücmel, kendisinden ne kastedildiği anlaşılmayacak derecede kapalı olan âyet demektir. Bunların bir kısmı Yüce Allah, bir kısmı da Hz. Peygamber tarafından açıklanmıştır. Allah Resûlü’nün açıkladığı nasların başında ahkâm, gayb, yaratılış, kader, kıyâmet vb. konuları içeren âyetler gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Tefsîr ve te’vîl kavramlarıyla ilgili bu genel bilgilerden sonra şunu da hemen belirtelim ki aynı alana ait olmakla birlikte söz konusu iki kavram arasında bazı anlam farklılıkları mevcuttur. Bunları şöyle sıralamak mümkündür: 1. Tefsîr, Hz. Peygamber ve sahâbeden geldiği için kesinlik arzeder; ancak te’vîl herhangi bir karîneden/delilden dolayı lafzın muhtemel manalarından birisini tercih etmek anlamı taşıdığı için katiyet (kesinlik) ifade etmez. Çünkü kaynağı itibariyle tefsîr tevkifî/ilâhî beyanlara, te’vîl bireysel ictihâdlara dayalıdır. 2. Tefsîr, ekseriya âyetlerin lafızlarında, te’vîl ise manalarında görülür. Başka bir ifadeyle tefsîr lafzın gerçek anlamını ve konusunu beyan ederken, te’vîl lafızlarda kastedilen anlamları ortaya koyar. 3. Tefsîrde hakikate delâlet ettiği için ekseriyetle tek bir anlam, te’vîlde ise yoruma müsait olması hasebiyle birden çok anlam söz konusudur. 4. Tefsîr hakikat yoluyla lafızların zâhirî manalarını, te’vîl ise onların içsel anlamlarını ortaya çıkarmaktadır. 5. Te’vîl ekseriya semâvî kitaplarda kullanılır, tefsîr ise bu kitaplarda kullanıldığı gibi bunların dışındaki kitaplarda da kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Noktalama halindeki harekelemeyi ilk olarak Ebu'l esved Ed-Dueli yapmıştır.

Yanıt Açıklaması: Peygamberimizin Kur’ân’a yönelik tefsîri, onun bir kısmını içermektedir tezini ortaya atan ilk İslâm bilgini Gazali’dir.

Yanıt Açıklaması: Tefsirin soyut ve te’vil somut kavramlar içerdiğini söylemek aralarında böyle bir fark olduğunu göstermez.

Yanıt Açıklaması: Kur’ân’ın bir cilt halinde toplanmasının en önemli sebebi ‘’Yemâme’’ Savaşında 70 kurrâ sahabînin şehid edilmesidir.

Yanıt Açıklaması: Gündüz nâzil olan vahiyler En-Nehârî olarak adlandırılır.

Yanıt Açıklaması: Sûre , yüksek rütbe, mevki, şeref, yüksek bina, sûr gibi manalara gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kur’ân herhangi bir konuda delilsiz ve bilgisiz hüküm vermeyi zann kapsamında değerlendirmiş ve yasaklamıştır. Bu konuda Hz. Peygamber’in, “kim Kur’ân’ı kendi görüşüyle tefsîr ederse, cehennemdeki yerine hazırlansın” şeklindeki hadisi de etkili olmuştur.