İslam Sanatları Tarihi

Yanıt Açıklaması: 14. ve 15. yüzyıllarda Doğu Anadolu, Azerbaycan, İran ve Irak’ta hüküm süren Karakoyunlular ve Akkoyunlular döneminde geliştirilen ve Türkmen üslubu denilen yeni bir tarz doğmuştur. Karakoyunlu minyatürlerinde figürler iri başlı ve tıknazdır. Tabiat, bitkilerin ve genellikle kayalık bir ufuk hattının yer aldığı sade bir manzara halinde ve açık renkler kullanılarak işlenmiştir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Günümüze ulaşan minyatürlerin en eski örnekleri Artuklu Kita^bü’l-Haşa^iş ve Kita^bü’t-Tirya^k adlı eserlerde görülür. Doğru cevap c'dir.

Yanıt Açıklaması: Sega^h makamında ve usulsüz olarak bestelenen tekbirin besteka^rı konusundaki yaygın görüş, eserin Buhu^ri^za^de Mustafa Itri^’ye (ö. 1711) ait olduğudur. Suphi Ezgi, tekbirin Hati^b Za^kiri^ Hasan Efendi’nin (ö. 1623) eseri olduğunu ifade etmiş, ayrıca ırak makamında ve durak evferi usulündeki notasını neşretmiştir. Ancak bu görüş mu^siki çevrelerinde kabul görmemiştir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Zermürekkeple kabın üstüne kafes tarzında geometrik çizgiler çizilip kesişen yerler nokta demiriyle çukurlaştırılırsa buna zilbahar kap denilir. Bu basit tarz XIX. asırda pek moda olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Kabın iç tarafında kullanılan deri üzerindeki desenler oygu ş ekliyle i ş lenmi ş se ve sonra, zemini zermürekkep veya boya ile renklendirilmi ş olan mukavva üzerine yapı ş tırıldıysa, buna mü ş ebbek ş emse denilir. K a tıa ş emse adıyla da bilinir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti’nin ikinci başkenti Edirne’de XV. yüzyılın ikinci yarısında hazırlanmış Dilsuznâme Külliyât-ı Kâtibi ve Ahmedî İskendernâmesi erken Osmanlı minyatür üslûbunu temsil eden eserler arasında yer alırlar. Şehnâmeci Ârif Fethullah Çelebi’nin yazdığı beş ciltlik Târîh-i Âl-i Osman’ın V. cildi olan Süleymannâme Kanûnî Sultan Süleyman döneminde yapılmıştır.1750 yılından sonra Osmanlı minyatürü, daha çok kıyafet albümleri ve padişah portreleriyle sürmüş ve dönemin sevilen şairlerinden Fâzıl-ıEnderûnî’nin, çeşitli ülkelerin kadın ve erkek güzelliklerini anlatan Hubannâme ve Zenannâme’sinin minyatürlü kopyalarında çeşitli kadın ve erkek tipleri yerel kıyafetleriyle resmedilmiştir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Süleymaniye Külliyesi, Kanunî Sultan Süleyman tarafından 16. yüzyılda yaptırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Timurlular döneminde seramik evânî yapımında duraksama görülürken kâşî üretimine hız verildiği gözlenmektedir. Bezeme unsuru olarak yazı, geometrik şekiller ve islîmî (rûmî) nakışlar kullanılmıştır. Yayınlarda “cuerda seca” adıyla anılan eski kaynaklarda lakabî denen renkli sır tekniği de ilk defa bu dönemde ortaya çıkmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bâbürlü devrinde Tebriz’den gelen ustalarla yerel ustaların katılımıyla kendine özgü müslüman Hint minyatür üslûbu doğmuştur. Bu ekolün en verimli dönemi Ekber Şah zamanına rastlar. Bu dönemde çeşitli yazmaların yanı sıra Bâbürnâme veEkbernâme adlı eserler resimlendirilmiştir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Barok dönemin hareketli cephelerinin terk edilerek daha sade görünüşlü cephelerin ortaya çıktığı görülen bu dönemin yapıları ve süslemeleri aslında içinde barok unsurları da bulundurur. Daha çok Antik Çağ sanatından alınan biçim ve motiflere yer verilmesi, Fransa'dan alınan Art-Nouveau akımının, Osmanlı mimarisine uyarlanmış hâlidir. Bu akıma Türk Ampir Üslubu da denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Arapçada deri manasına gelen cilt kelimesi de el maharetine dayanan bu işlemin anahtar kelimesi olmuştur. Bundan dolayı tanıtılan sanatın uygulanmasına Türkçe'de teclîd, mesleğe ciltçilik, bunu meslek edinenlere de mücellit adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Muvakkithane

Yanıt Açıklaması: Abbâsîler döneminde bestecilik yönünden zengin bir dönem yaşandığı görülmektedir. Bu dönem içerisinde yazılan Mûsikişinas Yahyâ el-Mekkî’nin 12.000 besteyi içine aldığı eserinin adı Kitâbü’l-Eganî olmuştur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Batı'da "Luster Tekniği" adıyla anılan çini tekniğinin adı Perdahlı Çini Tekniği'dir. Perdahlı Çini Tekniği ilk olarak Sâmerrâ’da ortaya çıkmıştır. Çini üzerinde madenî bir pırıltı elde etmek için yararlanılan bir tür sır üstü uygulamasıdır. Bu teknikte çini üzerine beyaz astarlı, renksiz şeffaf sır sürüldükten sonra bir kez pişirilip, levha veya evânî üzerine işlenecek nakışlar altın, gümüş ve bakır gibi madenî oksitlerle işlendikten sonra tekrar fırınlanınca pişen toprak madenî bir görünüm kazanır. Bazen yüzeyin tamamen madenî oksitlerle kaplandığı da görülür. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bursa Yıldırım Dârüşşifası

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Kitabın başladığı ve bittiği her iki taraf geçirilen bu kaplar için malzeme olarak en ziyade hayvan derisi kullanılmış, Arapça'da deri manasına gelen cilt kelimesi de el maharetine dayanan bu işlemin anahtar kelimesi olmuştur. Bundan dolayı tanıtılan sanatın uygulamasına Türkçe'de teclid, mesleğe ciltçilik, bunu meslek edinenler mücellit denir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt açıklaması yok