İlk Dönem İslam Tarihi

Yanıt Açıklaması: Hz. Ebu Bekir ensâb olarak da bilinen Arap soy biliminde otorite olarak kabul edilmekteydi. Doğru cevap C  seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kureyş'in İslamiyetin kabulünü bekleyen bu kabileleri temsil eden heyetlerin sayısı gittikçe artıyor; Medine’ye gelen heyetler Hz. Peygamber'e İslama girdiklerini açıklıyorlardı. Kabile heyetleri en yoğun olarak hicretin 9. Yılında (630-631) geldiler. Onun için bu yıla “heyetler yılı/senetü’l-vüfud” denildi. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Hz. Ebû Bekir dönemindeki ridde olaylarının dinî olduğu kadar siyasî sebepleri de vardır. Bunun en önemli delili ise isyanlarda rol oynayan sahte peygamberlerin birer ruhanî önder değil, Medine’nin siyasî hâkimiyetine baş kaldıran kabile reisleri olmalarıdır. Onların peygamberlik iddiasında bulunmaları, aslında insanları siyasî açıdan kendilerine daha çabuk bağlama ve Medine’de bulunan Hz. Peygamber’e bu amaçla kendilerinden alternatif gösterme gayretinin bir sonucudur. Esasında peygamberlik iddiasında bulunanların etrafında toplananlar da onların peygamberlik iddialarını değil, daha çok siyasî kimliklerini dikkate almışlardır.

Yanıt Açıklaması: Hz. Ebû Bekir, yönetim makamında kesin yetkiye sahip bir yönetici olmakla birlikte, bazı devlet görevlerini yakın arkadaşlarına bırakarak idarî görevlerde paylaşımın güzel örneklerini de vermiştir. Bu amaçla Medine’de davalara bakma görevini Hz. Ömer’e devretmiş, Ebû Ubeyde b. Cerrah’ı Beytülmâl emîni (Hazine görevlisi) tayin etmiştir. Zeyd b. Sâbit, Hz. Ali ve Hz. Osman gibi şahıslardan da devlet kâtipliği hizmeti almıştır. Bunlar devletin resmî yazışmalarında halifeye yardımcı olmuşlardır.

Yanıt Açıklaması: Ecnâdeyn savaşının sonucunu öğrendikten kısa süre sonra 63 yaşında vefat etti (22 Cemâziyelâhir 13/23 Ağustos 634). Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Müslümanların ilk halifesi Hz. Ebû Bekir, Miladi 573 yılında Mekke’de dünyaya geldi. Kureyş kabilesinin Teymoğulları koluna mensuptur.

Yanıt Açıklaması: Hz. Ömer, Suriye ve Filistin’de mağlup olan bazı Bizanslı komutan ve askerlerin Mısır’a kaçtığını ve Mısır’ın fethinin gerekli olduğunu söyleyen Amr b. Âs’ın görüşünü benimseyerek Mısır’ın fethine izin verdi. Amr, 19 (640) yılı başında 4.000 kişilik bir süvari birliğiyle sınırda bulunan Ferâmâ’yı ele geçirdi. Ardından Medine’den gelen 5. 000 kişilik takviye kuvvetiyle birlikte Aynuşems’te güçlü bir Bizans ordusunu yendi. Bilbîs’in fethinin arkasından Babilon üzerine yürüyüp yedi aylık bir kuşatmayla burayı aldı (9 Nisan 641). Daha sonra da Bizans için çok önemli bir liman şehri olan İskenderiye’yi fethetti (21/642). Bu başarılarından dolayı Amr’a “Mısır fatihi” ünvanı verildi ve Hz. Ömer tarafından Mısır’a vali tayin edildi. Bu arada Hz. Ömer diğer deniz seferlerine ve bunun için bir donanma kurulmasına müsaade etmedi.

Yanıt Açıklaması: Fil Vak‘ası: Ebrehe’nin Kâbe’yi Yıkma Teşebbüsü ve Helâkı

Yanıt Açıklaması: Hz. Peygamber, doğup büyüdüğü Mekke çevresinde henüz peygamber olmadan önce doğru ve güvenilir anlamında “Emîn” olarak tanındı. Bir kısım Mekkeliler bu özelliği sebebiyle emanetlerini ona teslim ederlerdi. Ticarî faaliyetlerinde de o hep dürüstlüğüyle ün yapmıştı. Her zaman insanların yardımına koşar, verdiği sözde dururdu. Dürüstlüğü, düşmanlarının bile dikkatini çekerdi. Nitekim Bizans İmparatoru ticaret amacıyla Suriye’ye giden Mekkelilerden Hz. Peygamber hakkında bilgi isteyince heyet içerisinde yer alan müşrik liderlerinden Ebû Süfyan bile, onun, Mekkeliler arasında emîn olarak tanındığını itiraf etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Maînliler ticarete önem vermiştir. Himyerîler savaşçı bir politika izlemiştir. Nabatîler ve Tedmürlüler ise  güney değil Kuzey Arabistan'da kurulan devletlerdir.  Sebeliler ise  ticaretin yanında tarıma önem vermiş ve bu amaçla bazı su bendleri inşa etmişlerdir

Yanıt Açıklaması: Müslümanlarla Bizans arasında yapılan ilk savaş  Mûte Savaşıdır.

Yanıt Açıklaması: Hz. Ebû Bekir, halife olur olmaz ilkönce Üsâme b. Zeyd komutasındaki orduyu sefere gönderdi.

Yanıt Açıklaması: Müslümanlarla Bizans arasında yapılan ilk savaş olan Mûte Savaşı’nın sebebi Hz. Peygamber’in Busrâ emirine gönderdiği elçi Hâris b. Umeyr el-Ezdî’nin, Mûte’den geçerken, Bizans adına bölgeyi idare eden Hıristiyan Gassânî emiri Şurahbil b. Amr tarafından öldürülmesidir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Ebva Gazvesi soru kökünde ifade edilen gazeveler arasında yer almamaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: “Bey‘atürridvân” denilen biat haberi Mekke’ye ulaşınca müşrikler, ölüm-kalım savaşı için ahidleşen müslümanlarla savaşı göze alamadılar ve Hz. Osman’ı serbest bıraktılar. Ayrıca Süheyl b. Amr ve arkadaşlarını elçi olarak gönderdiler. Neticede Hz. Peygamber’le Kureyş heyeti arasında, Medine İslâm Devleti’nin Kureyş 109 tarafından resmen tanındığı Hudeybiye Antlaşması imzalandı (Zilhicce 6/Nisan 628). Bu durumda savaş gerçekleşmeden antlaşma imzalanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Peygamber Efendimiz’in doğumunu Süleyman Çelebi (ö. 825/1422) asıl adı Vesîletü’n-necât olan meşhur Mevlid’inde edebî bir dille anlatır.  Mevlid’in bu kısmına  “Vilâdet bahri” adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Hz. Peygamber’in evliliklerinde çeşitli hikmetler vardır. Meselâ Hz. Âişe ve Hz. Hafsa annelerimiz vasıtasıyla hanımlara dinî alanda bilgi aktarımı yaptığı ve İslâmî hizmetlerde önceliği olan Hz. Ebû Bekir ve Hz. Ömer’le dostluğunu pekiştirdiği düşünülebilir. Bazı hanımlarla evliliği, onların İslâm’daki fedakârlığına bir vefa şeklinde gerçekleşmiştir. Habeşistan’a göç etmiş olan Hz. Ümmü Habîbe ile Hz. Sevde buna örnektir. Peygamber Efendimiz bir kısım evlilikleriyle de bazı kabilelere dostluk mesajları vermek istemiştir. Necid bölgesinin en büyük kabilelerinden Âmir b. Sa‘saa’lı Hz. Zeyneb bint Hüzeyme ile Hz. Meymûne buna örnek sayılır. Hz. Cüveyriye ve Hz. Safiyye ile evliliği ise siyasî amaçlıydı. Bunlardan Cüveyriye ile evliliği, Benî Mustalik kabilesinin İslâm’a girmesine vesile olmuştur. Safiyye ile evlilikten maksat ise Yahudilerin dostluğunu kazanmaktı. Zeyd b. Hârise’den boşanan Zeyneb bint Cahş ile evliliği ise Câhiliye döneminde evlâtlıkları öz çocuk olarak gören anlayışa karşı İslâm hukukunda yeni bir ilkenin uygulanması şeklinde olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Hz. Ömer Halife seçilince insanlar kendisine “Halîfetü Halîfeti Resûlillah” (Rasûlullah’ın halifesinin halifesi) diye hitap etmeye başladı. O, bunu kabul etmeyip; “Siz müminlersiniz, ben de sizin emirinizim” diyerek kendisine, müminlerin idarecisi olduğuna vurgu bakımından “Emîru’lMü’minîn” denmesini istedi. İslâm tarihinde “emîrü’l-mü’minîn” tabiri ilk defa Hz. Ömer için kullanılmıştır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: İsyancılar muhasaranın son on gününde kuşatmayı şiddetlendirdiler. Hz. Osman’ın evinden dışarı çıkmasına ve mescide gelmesine izin vermediler. Ona halifeliği bırakmasını, aksi takdirde öldüreceklerini söylediler. Bundan itibaren evine su gönderilmesini de yasakladılar. Mervân’ın konuşmasına duyduğu öfke yüzünden bir kenara çekilen Hz. Ali ve Hz. Peygamber’in hanımlarından Ümmü Habibe’nin su ulaştırma teşebbüslerini sert bir şekilde engellediler. Bu sırada asilerin sadece kendisini öldürmek istediklerini anlayan Hz. Osman ise, onların halifeliği bırakması için yaptıkları teklifi kabul etmedi. Evinde ve kapısının önünde olup kendisini savunmak isteyenleri de tehlikeye atmak istemedi. Onların kendisini savunmak için silah kullanmalarına izin vermedi. Hatta kendisinden başkasının kanı akıtılmasın diye, onlardan silah kullanmamaları için söz aldı. Bu konuşmalar esnasında çevresinde 700 kişinin bulunduğu, halifenin izin vermesi durumunda isyancılara üstünlük sağlayabilecekleri ihtimalinden de bahsedilir. Hz. Peygamber’in hadisi dolayısıyla bir musibetten sonra şehit edileceğini bilen (Tirmîzî, “Menâkıb”, 19) Hz. Osman’ın, rüyasında onun kendisine yarın birlikte iftar edeceklerini söylemesinden de etkilenerek, asilere boyun eğmeyi reddedip onuruyla ölmeyi göze aldığı belirtilir.

Yanıt Açıklaması: Uhud savaşında Hz. Hamaza dahil olmak üzere yetmişe yakın müslüman öldürülmüştür ve  bir yenilgi yaşanmıştır.