İlk Dönem İslam Tarihi

Yanıt Açıklaması: Peygamber Efendimizin fizikî özelliklerine, bunların anlatıldığı edebî eser ve levhalara hilye denilmektedir. Onun fizikî görünüşü yanında ahlâkî özelliklerine ve bu konuda yazılan eserlere de Şemâil adı verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Hz. Ebû Bekir dönemi müslümanlar için, Allah’tan vahiy alan bir peygamber döneminden peygambersiz bir döneme geçişin gerçekleştiği bir zaman dilimi olarak önem taşımaktadır. Böyle bir süreçte o ridde olaylarını bastırıp müslümanların birliğini korumuş, namaz ve zekâtı ayırmak isteyenlere karşı çıkıp dini muhafaza etmiş, fetihlerle İslâm’ın Arap yarımadası dışındaki bölgelere de yayılmasının zeminini oluşturmuştur. Hz. Ebû Bekir’in uygulamalarında Hz. Peygamber’in yönetim prensiplerinin belirgin yansımaları görülür.

Yanıt Açıklaması: Hz. Ebubekir Kureyş kabilesine mensuptur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Peygamberin iki kızıyla evlenmesi nedeniyle bu lakab kendisine verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Hz. Osman ve valilerine karşı ilk ciddi muhalefet, daha ziyade kabilecilik temelinde olmak üzere Kûfe’de ortaya çıktı.

Yanıt Açıklaması: Hz. Ali Beni Haşim koluna mensuptur.

Yanıt Açıklaması: Hz. Ali’nin ilk icraatlarından olan Hz. Osman’ın valilerinin değiştirilmesi, Osman’ın yönetiminden rahatsızlık duyanların tepkilerini dindirme amacı da taşıyan önemli bir karardı. Hz. Ali, valilerin değiştirilmesi gerektiğine inanıyor ve onları değiştirmenin yönetici olarak hakkı olduğunu düşünüyordu. Ancak bu kararı, kontrol edilemez olayların başlamasına sebep oldu. Halife olduktan sonra Hz. Ali’ye yönelik önemli taleplerden biri, Hz. Osman’ın katillerini cezalandırmasıydı. Ancak Hz. Ali halife olduktan sonra bu hususta arzu edilen adımları atamadı. Zira Hz. Osman’ın öldürülmesinde etkisi olan ya da öldürülmesine taraftar olan bazı insanların siyasî etkisini kıramıyordu. Bu durum Hz. Ali’ye karşı yükselen sesleri artırıyordu. Ammar b. Yasir, Hz. Ali’ye biat etmiş ve ölünceye dek onun yanında yer almıştır. Hz. Ali döneminde zekâtların adaletsiz bir şekilde dağıtılması söz konusu değildir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Arap Yarımadası’nda bütün olarak dinlerinde sebat edenler sadece Medine, Mekke ve Tâif halkı olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Hulefa-yi Râşidîn döneminde adlî işlerde Hz. Ömer’in çok ayrı bir yere sahip olduğu bilinmektedir. Hz. Ebû Bekir’in hilafeti sırasında Medine’de kadılık hizmetini üzerine alan Hz. Ömer kendi hilafeti döneminde bu göreve Ebü’d Derdâ’yı getirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Hz. Ebû Bekir, Arap Yarımadası dışına gerçekleştirilecek fetihler için ilk önce Arabistan ile Sâsânî ve Doğu Roma imparatorlukları arasında kalan Irak topraklarını hedef aldı.

Yanıt Açıklaması: Habeşistan’ın Yemen valisi Ebrehe ileride anlatılacağı gibi San‘a’da büyük bir kilise yaptırarak Araplar’ın hac için Kâbe yerine buraya gelmelerini sağlamak istedi, ancak başarılı olamadı. Bunun üzerine büyük bir orduyla Mekke’ye gelip Kâbe’yi yıkmak istedi. Fakat Fîl sûresinde de anlatıldığı gibi amacına ulaşamadı; ordusu ve kendisi helâk oldu.

Yanıt Açıklaması: Muâviye b. Ebû Süfyân, halifeliği zamanında onun kabrinin bulunduğu yeri Cennetü’l-Baki’ içine aldırdı.

Yanıt Açıklaması: Hz. Ömer, Irak, İran, Suriye, el-Cezire, Filistin ve Mısır’ın fethiyle birlikte İslam devleti hâkimiyeti altına giren topraklarda yaşayan gayri Müslimlerin verdikleri ve “fey” adı altında toplanan cizye, haraç ve ticaret malları vergileri sonucunda artan gelirleri Müslümanlara dağıtmak üzere bir teşkilat düşünmüştür. Kaynaklarda 15 (636) yılı zikredilmekle birlikte güvenilir otoriteler 20 (641) yılında kurulduğunu ifade ederler. Hz. Ömer, fey gelirlerini beytülmalde toplayarak senede bir defa “atiyye” adı altında dağıtmayı uygun buldu. Atiyye miktarları, insanların İslam’a girişteki kıdemi ve İslam’a yaptıkları hizmet, Hz. Peygambere olan yakınlık ile Hz. Peygamber ile birlikte savaşa katılma gibi özelliklere sahip olma esas alınarak farklı farklı belirlendi. Aylık erzak ise eşit miktarda (iki cerib yiyecek) tesbit edildi. İnsanların isimleri “levh” denilen sayfalara yazıldı ve böylece hem gelirlerin dağıtımı hem de takibi için sistemli bir yöntem izlenmeye başlanmış oldu. Dolayısıyla, doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Tahkim sonucu hakemlerin aldığı karar önce Ebû Mûsa tarafından açıklandı. Ancak Amr b. Âs’a sıra gelince o, alınan kararın aksine hileye başvurup Muâviye’yi halife tayin ettiğini bildirdi. Ebû Mûsâ’nın aldatıldığını söylemesi bir işe yaramadı. Hz. Ali, Kur’ân’a uygun olmadığını söyleyerek hakemlerin kararını tanımadığını ilan etti. Muâviye ise halifenin ümmet tarafından seçileceğine dair karara dayanarak Suriye’de halife ilan edildi. Böylece tahkim, ümmet içindeki siyasî ayrılığı sona erdirmek için başvurulan önemli bir yöntem olmakla birlikte sorunu daha karmaşık hale getirmekten başka bir işe yaramadı. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Ebu Talip ticaret yapmak amacıyla gittiği Şam seyahatlerinden birinde yeğeni Muhammed’i de yanında götürdü. Peygamberimiz bu sırada on iki yaşındaydı. Şam’ın Busra kasabasının dışında Bahîra adında Hristiyan bir rahip yaşıyordu. Uzaktan gelen kervanı bir bulutun takip ettiğini gördü. Meraklanıp kervanı durdurdu ve onlara bir yemek ikram etti. Rahip Bahîra, Peygamberimizle konuştu, ona sorular sordu. Aldığı cevaplardan ve fiziksel özelliklerinden onun Allah’ın göndereceği son peygamber olduğunu anladı. Çünkü gelecek son peygamber ve ona ait özellikler Tevrat ve İncil’de bildirilmişti. Bu nedenle Şam’daki Yahudi ve Hristiyan bilginler, Hz. Muhammed’i (s.a.v.) tanıyarak kıskançlıklarından ona zarar verebilirlerdi. Rahip Bahîra bu endişesini Ebu Talip’e anlattı ve onu Şam’a götürmemesini istedi. Ebu Talip bu uyarıyı dikkate alarak alışverişini orada yaptı ve Peygamberimiz ile Mekke’ye döndü. Doğru cevap B dir.

Yanıt Açıklaması: Hz. Ömer döneminde Filistin’in fethine devam edildi ve Kudüs kuşatıldı. Patrik Sophronios şehrin anahtarlarını o sırada inceleme ve görüşmelerde bulunmak için Suriye’ye gelen ve Cabiye’de bulunan Hz. Ömer’e teslim etmek istediğini belirtti. Halife bizzat Kudüs’e giderek halka eman verip kendileriyle bir antlaşma yaptı. Daha sonra Filistin’in sahil şehirleri başta olmak üzere diğer yerleşim yerleri de fethedildi. Dolayısıyla, doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kuzey Arabistan devletlerinin ikincisi Tedmür Krallığı’dır. Tedmür Krallığı  272 yılında Roma İmparatoru Aurelien’in Tedmür’ü ele geçirip Kraliçe Zeyneb’i esir almasıyla sona ermiştir.  Doğru seçenek C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Mekkeli müşrikler, muhacirleri barındırmamalarını iletip, aksi takdirde Medine’nin yerli halkını yurtlarını istila etmekle tehdit ederek, Rasulullah’ı öldürmeye ya da en azından şehirden atmaya zorladılar,hicret edenlerin geride bıraktıkları taşınır ve taşınmaz bütün mallarını açıkça gasp edip el koydular. Rasulullah Medine’ye geldiği zaman, Mekke’nin en önde gelen iki başkanı olan Ebû Süfyan ve Übey b. Halef, Ensâr’atehdit dolu bir yazı yazarak müslümanları barındırmamalarını istediler.

Yanıt Açıklaması: Kur'an' ın diğer örneklerini yok ettirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kısa sürede Hz. Ali’nin halife seçilmesine ve ilk icraatlarına karşı muhalif sesler yükselmeye başladı. Muhalif gruplardan biri Hz. A^işe, Talha b. Ubeydullah ve Zübeyr b. Avva^m’ın önderliğini yaptıkları gruptu. Hz. Ali’ye biat edildikten sonra ortaya çıkan diğer önemli bir muhalif Mua^viye b. Ebu^ Süfya^n’dır. Doğru cevap A'dır.