İslam Ahlak Esasları

Yanıt Açıklaması: Tasavvuf ahlâkının temel özellikleri olarak şunlar sayılabilir: Nefs mertebelerine dayalı (nefs-i emmare, levvame, mülheme, mutmaine, raziye, marzıyye, kâmile) nefs tezkiyesi ve terbiyesine özel önem atfetmek. Özel riyazet, uzlet vb. teknikler uygulayarak, ahlâki-manevi gelişimi dinamik ve hiyerarşik bir haller ve makamlar süreci olarak yaşamak. Toplumsal hayata ve dünyevi nimetlere –bunlara bağımlı olmadan da yaşanabileceğini, dolayısı ile bunları mutlaklaştırmanın yanlış olduğunu fark edinceye kadar- nispeten ilgisiz (uzlet, inziva, zühd, hürriyet vb.) kalabilmek, en azından bunların gönlünde yer etmesine izin vermemeye çalışmak.

Yanıt Açıklaması: Davranış düzeninin ilkelerinin neler olduğu ve bunlar arasında da bir düzenin olup olmadığını; varsa bunun keyfiyetini ele alan ahlak felsefesidir

Yanıt Açıklaması: İslâm Ahlâkının temel kavramı, insani varoluşun ön şartı olan, hayattır. Hayat, bütün ahlâki kavramların merkezindedir ve diğer kavramların hepsi hayat dolayısı ile ve hayatla irtibatı içinde anlamını kazanır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Ahlâk, vicdanın normatif bir biçim kazanmasıdır. Daha doğrusu onun normatifliği varlıkla uyumunu ifşa eder. Çünkü kelime anlamı itibariyle vicdan, varlığı yerli yerince görebilme ve hakkı teslim edebilme anlamına gelen adalete en yakın kavramdır. İlahi iradenin sesini, vecde gelerek duyabilme, varlığı görebilme ve bulabilmedir. Bunun içindir ki, ‘vicdanın sesi’, hakkın sesine en yakındır. İster adalet kavramından; isterse de vicdandan hareketle olsun ahlâk tartışması değer-anlam-varlık-bilgi bütünlüğünü kendinde barındırır. Diyebiliriz ki İslâm ahlâkının bireysel boyutu olarak ifade edebileceğimiz faziletler veya erdemler bu bütünlüğü tesis edebilmektir. Aksine reziletler ise, söz konusu bütünlüğü yakalayamamak; bir bakıma parçalanmışlıktır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Hz. Peygamber kendi hayatında gerçekleştirdiği fiiller ve dile getirdiği ahlâki ilke ve kurallarla, etrafındaki insanlara, dolayısı ile bütün insanlığa, “yeni bir varoluş imkanı” sağlamıştır.

Yanıt Açıklaması: İslâm düşünürlerinin ahlâk teorilerini farklı şekillerde tasnif etmek mümkünse de biz burada bunları önce iki grup altında toplayacağız: A. Kuralcı ahlâk teorileri; B. Karakterci ahlâk teorileri.

Yanıt Açıklaması: Adalet Erdemine Dâhil Olan Erdemler: a) Sadâkat b) Ülfet (uzlaşma, kaynaşma) c) Vefâ d) Şefkat e) Yakınlarıyla ilgilenmek, f) Mükâfat g) Müşterek işlerde insaf ve itidal üzerine davranmak h) Herkese karşı dürüst davranmak i) Yakın ve dostlarının sevgisini kazanmak j) Teslim (her şeyi ile ilâhî iradeye dayanmak) k) Tevekkül l) İbâdet

Yanıt Açıklaması: İnsanın sevebilme, inanabilme ve güvenebilme yönü, onun ruhunun asıl gücüyle buluşmasını, hatta güncellenmesini temin eder. S¸u halde insan ve Tanrı arasındaki en güçlü bağın adı sevgidir. Sevebilme özelliği, ruhun kendini fark etmesinde önemli bir yer işgal eder. Bu özellikten uzak olan kişi, kendine yabancıdır. Sevgi, insanı kendiyle buluşturmada vazgeçilmez öneme sahiptir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Davranış düzeninin toplum tarafından benimsenmiş olması cihetiyle fert üzerindeki tesirini ele alan ahlak alanı ahlak sosyolojisidir.

Yanıt Açıklaması: Bu davranış düzeninde sırasıyla Kur’an-ı Kerim, Hz. Peygamber’in uygulamaları ve sahabenin buna fiilî ve kavlî (sözlü) şahadetinin muhtelif cihetlerden kaynak değeri vardır. Bunun yanında bütün Müslümanların tarih boyunca bu kaynakların verili şartlarda nasıl uygulanacağı ve ne gibi neticeler ortaya çıkardığı hususunda gösterdiği gayret ve bu verileri hem nakil, hem tasnif hem de üst bir dil oluşturarak makul bir şekilde uygulama pratiğinin de, sonraki nesiller için kaynak değeri vardır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: İsla^m ahla^kını kendisine konu edinen ilmin temel kavramları, onlar özellikle isimlendirilmeden önce de mevcuttu. Mesela irade hürriyeti, insanın sorumluluğu, mükellefiyetleri vs. başından itibaren bütün Müslümanlar tarafından bilinmekte ve dikkate alınmakta idi. Onların “kavramı” veya “kavram olarak hürriyet, sorumluluk ve mükellefiyet” zihinde ve hayatta mevcuttu. Muaz b. Cebel Yemen’e kadı (hakim) olarak görevlendirilirken, onun hürriyeti, mükellefiyetleri ve sorumluluğu hem kendisi hem onu gönderen Hz. Peygamber hem de gittiği yörede yaşayan insanlar tarafından bilinmekteydi. Ancak bu konuda sistematik bir düşünce söz konusu olmadığı için, bunların hiç birisi bir isim alarak veya bunlara isim verilerek ıstılahlar (terimler) ortaya çıkarılmamıştı. Bu kavramların ıstılahlarla ifade edilmesi için, bu alanın sistematik bir şekilde tedvin edilmesi, yani ahla^k alanının ilmileşmesi gerekiyordu. Ahla^k alanının ilmileşmesi kavramların zaman içerisinde isimlendirilerek, bunlarla ahlaki hayatın tasvir, tahlil ve tahkik edilmesi yoluyla gerçekleşmiştir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Ahlâkın İslâm dini ile, dinin de ahlâkilik ile zorunlu bir irtibatı vardır. Biz bunu, en azından Müslümanlar için, “dindar, ama ahlâksız” denilemeyeceğini; daha doğrusu, dindar bir müslümanın “ahlâksız” olmasının, aslında çelişik bir ifade olduğunu söyleyerek, dile getirebiliriz. “Dindar ama ahlâksız” ifadesi bir Müslüman için çelişik bir ifadedir; ahlâksız bir insanın Müslümanlığı tartışmalıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ahlâk teorileri geliştiren düşünürler şu temel soruları dikkate alarak görüşlerini ortaya koymuşlardır. 1. İnsan nedir? 2. İyi ve kötü fiiller nelerdir? 3. Bir fiili iyi veya kötü yapan özellikler nelerdir? 4. Hangi sebeplerden dolayı iyi davranışlar tercih edilir, kötü davranışlardan da kaçınılır? 5. İyiyi gerçekleştirmek için insan ne yapmalıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: İyi ve kötü, ahlâkın en temel kavramlarıdır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Her bir insanda insan olması bakımından belirli bir davranış düzeni içinde hayatını sürdürmesini sağlayan müşterek bir ilkenin olması gerektiği kabul edildiğinde, bu ilkenin tahakkuk edip etmediği ve nihayet, bu ilkenin hangi ilke olduğu sorusu ortaya çıkar. Hemen hemen bütün ahlâk felsefelerinin temel sorusu budur: İnsanlar arasında davranış düzenini mümkün kılan ilke nedir? Veya hangi ilke insanların hayatlarını belirli bir düzen içinde sürdürmesini mümkün, gerekli, hatta zorunlu kılmaktadır. Doğru cevap D'dır.

Yanıt Açıklaması: Davranış düzeni olarak adlandırılan kavram ahlaktır ve doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Kınama ve ayıplama nihai olarak insanda mevcut olan haya duygusu ile doğrudan alakalıdır. İnsanlar arasında utanma ve haya duygusunu kaybetme, önemli manevi kayıplar arasında kabul edilir. Utanmak, bir fazilettir. “Utanma” ile “çekinme”, zaman zaman birbirine karıştırılır. Utanma bir fazilet iken, çekingenlik genel olarak makbul görülmeyen psikolojik bir haldir. Birisinin “utanmaz” olması, ahlaki kurallar ve faziletler konusunda yeterince hassas olmadığını ifade ederken, “çekingenlik” yapılması ahlaken uygun, hatta arzu edilen şeyleri yapma konusunda ortaya çıkan bir zaafı işaret eder. Doğru cevap C'dir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: güzellik dört ana erdemden biri değildir.