İslam Ahlak Esasları

Yanıt Açıklaması: Ameli hikmetteki fazlalık, tikellerde meydana gelirse ona hilekârlık, kurnazlık ve kötülük denir. Amelî hikmetteki fazlalık; tümellerde meydana gelirse ona dehâ denir.

Yanıt Açıklaması: İnsanlık tarihi ahlâk rağmına ekonomi yönünde ifrata da, ekonomi rağmına ahlâk yönünde tefrite de şahit olmuştur. Kısa ve teknik terimlerle ifade etmek gerekirse, ahlâk ve erdemi hiç önemsemeyen bir materyalizm, maddecilik ve kapitalizmin vahşi, tekelci ve sömürücü türü ifrat kutbunu; ekonomiyi, ‘dünya malı’nı, karı, kazancı, çalışma ve üretmeyi hiç önemsemeyen bir mistisizm ve asketizm türü de tefrit kutbunu oluşturmaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Malın reklamını yapmak

Yanıt Açıklaması: İbn Haldun’un işçilerde bulunması gereken erdemlerle ilgili en fazla liyakat ve güven üzerinde durduğu anlaşılmaktadır. Ona göre insanın hizmetinde bulunduracağı kimseler dört sınıfa ayrılır: Bunlardan birincisi, üzerine aldığı görevi hakkıyla görebilen ve işine  güvenilebilecek olan doğru bir kimsedir; ikincisi, işine de emanet ve doğruluğuna da güvenilemez bir kimsedir; üçüncüsü, işini ve görevini yapabileceğine güvenilir biridir ama emanet ve doğruluğuna güvenilmez; dördüncüsü ise, emanet ve doruluğuna güvenilir biridir ama işinin ehli olmaz.

Yanıt Açıklaması: İbn Miskeveyh, dostluk ilişkilerinde bu “teşekkür niyeti”ne sahip olmayı o kadar önemser ki, şu cümleleri oldukça dikkat çekicidir: “Hiçbir şey nimeti inka^r etmek kadar öç almayıgerektirmez.

Yanıt Açıklaması: Derin ekoloji ve yüzeysel ekoloji

Yanıt Açıklaması: Toplumsal ahlâk ilkeleri, öncelikle evde öğrendiğimiz, sonra okulda pekiştirdiğimiz, sosyal hayatta da her dâim ve her yerde uygulamamız gereken ilkelerdir. Bu ilkelerden bazıları; doğruluk, yardımlaşma ve dayanışma, başkalarıyla iyi geçinmek, büyükleri saymak,  küçükleri sevmek, iyiliği tavsiye etmek, kötülükten sakındırmak, kardeşlik, dostluk ve arkadaşlık, komşuları ve akrabayı gözetmek şeklinde ifade edilebilir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Temyiz gücü

Yanıt Açıklaması: Gazali gibi klasik İslâm dinini kendi içinden okumayı öneren ahlâkçılara göre, ahlâkı izah etmek için insan denen varlığın açıklanması gerekmektedir. Bu bağlamda o ahlâkı, insanın kalp, ruh, nefs ve akıl yetilerini açıklamak suretiyle izah eder. Doğru E'dir.

Yanıt Açıklaması: Nefs-i melekî, melekî nefs: Bu nefs ile reziletler arasındaki ilişki şöyledir: Burada, temyiz ve idrak gücü düşük olursa rezilet olarak cehalet gerçekleşir. Ancak melekî güç, itidal sınırında olup ifrat ve tefrite/eksiklik ve aşırılığa düşülmezse bu huy, hikmettir. Dolayııyla cehaletin zıddı olarak karşımıza hikmet çıkmaktadır. Bu nefsin aşırı işlemesi, “orta yol”da durulamaması kişide kurnazlığa neden olur. Eksikliği ise ahmaklığı doğurmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 4 temel erdemin azlığı ya da aşırılığı rezilet olarak karşımıza çıkar. Hikmet erdeminin aşırısı kurnazlık azlığı ahmaklıktır.

Yanıt Açıklaması: İsla^m iş ahla^kını özetleyen iki temel kavramın “haramdan sakınmak” ve “helal kazanç” kavramları olduğunu söylemek mümkündür. Bilindiği üzere, ticaret yapmak, mal kazanmak, servet sahibi olmak meşru ve makbuldür fakat bunların hiçbir aşamasında haksızlığın ve dolayısıyla haramın bulunmaması gerekir. Haksızlık ve haram, iş hayatının en temel iki yasağıdır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Zekât, yardımlaşmanın en güzel örneği ve uygulaması, yardımlaşmanın ibadet niteliğini almış şeklidir. Gerçekten yardımlaşma, dinî ve ahlâkî bir görev bilinciyle, tam olarak gerçekleştirilmiş olsa, sosyal denge sağlanacak, toplumsal ve ekonomik huzur kendiliğinden sağlanacaktır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Amelî hikmetteki fazlalık, tikellerde meydana gelirse ona hilekârlık, kurnazlık ve kötülük denir.

Yanıt Açıklaması: Yoksun

Yanıt Açıklaması: Bedenin korunması ve geliştirilmesi için gerekli olan şeyleri sağlama, gereksiz olanlara da ilgisiz kalma erdemine iffet dediğimizi anımsarsak; iffetsizlik ise bir tür ölçüsüzlüktür. Bundan daha çok beden zarar görecektir. Zira ya şehvet eksikliği ya da şehvet hastalığı şeklinde aşırı arzu düşkünlüğü hâsıl olacaktır. Her iki rezilet de bedene zarar verecektir. Beden ve ruh arasındaki dengeyi göz önüne getirecek olursak, bu durumda, bedenden sadır olan bir kötülüğün ruhu da gölgelemesi çok tabii bir durumdur. Bu erdem, şehvet güdüsüne bağlıdır. Fazlalığında günahkârlık, azlığında ise şehvet eksikliği olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Nitekim Kur’an’da çirkin ahlâk sergileyenleri, mühürlü kalp, akletmeyen akıl, sufli (aşağılık) nefs ve kirli ruh ifaderiyle tanımlamıştır. Öte yandan fazileti anlatmak için de yine, yumuşak kalp, akletmek, görmek, temiz ruh ve neftsen bahsetmekteir.

Yanıt Açıklaması: Başkalarıyla iyi ilişkiler kurmanın ilk şartı, insanlara sevgi ve hoşgörü ile davranmaktır.

Yanıt Açıklaması: Kur’an’da çirkin ahlâk veya rezilet için dalâlet, fısk, israf ve zulüm gibi terimleri kullanmıştır. fakat şer kavramı direk reziletlerle ilgili değildir

Yanıt Açıklaması: Dört temel erdemin azlığı veya fazlalığı da rezilet olarak karşımıza çıkmaktadır. Hikmetin aşırısı kurnazlıktır. Doğru cevap E'dir.