İslam İbadet Esasları

Yanıt Açıklaması: Arapça bir kelime olan “ibadet” sözlükte “boyun eğme, alçak gönüllü olma, iteat, kulluk, tapma, tapınma” gibi anlamlara gelir. Dinî bir terim olarak ibadetin genel anlamı, her şeyin yaratıcısı olan Allah’a içten gelerek ve gönüllü olarak yönelmek, boyun eğmek ve iteat etmektir.

Yanıt Açıklaması: Abdestin farzları, bir fiilin abdest sayılabilmesi için onda bulunması zorunlu olan ana unsurları ifade eder. İlgili ayette de zikredildiği üzere abdestin farzları dörttür: 1. Yüzü yıkamak. 2. Kolları dirseklerle birlikte yıkamak. 3. Başı meshetmek. 4. Ayakları topuklarla birlikte yıkamak. Abdestin dinen geçerli (sahih) olması, farzların yanında bazı şartların yerine getirilmesine bağlıdır. Zira Hz. Peygamber abdest alırken acele eden ve abdest azalarını tam olarak yıkamayan bazı kimseleri ikaz ederek şöyle buyurmuştur: “Ökçeleri cehennemde yanacakların vay haline! Abdesti tam alın”.

Yanıt Açıklaması: Dinen ve fıkhen necis sayılan maddeler ana hatlarıyla şöyledir: Akan kan, domuz eti, sarhoş edici içkiler, insan dışkısı, idrarı ve ağız dolusu kusmuğu, eti yenmeyen hayvanların salyaları, eti, idrarı ve dışkısı. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Namazların başlangıcında Sübhâneke’yi içinden okumak namazı bozmaz. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Dinen ve fıkhen necis sayılan maddeler ana hatlarıyla şöyledir: Akan kan, domuz eti, sarhoş edici içkiler, insan idrarı, dışkısı, ağız dolusu kusmuğu, eti yenmeyen hayvanların salyası, eti, idrar ve dışkısı necistir. Etinin yenmesi ister helal isterse haram olsun, akıcı kanı olan kara hayvanlarından olup dinî usûle uygun biçimde boğazlanmadan ölen veya öldürülen hayvanların etleri de necistir. Bu sayılan maddelerin necis olduğunda görüş birliği vardır.

Yanıt Açıklaması: Vitir namazı vacip olan namazlar arasındadır ve doğru cevap B'dir

Yanıt Açıklaması: Kasıtlı kusma durumunda miktar belirleyici önem taşır. Kasıtlı kusma da ağız dolusu madde çıkarılması orucu tartışmasız bozar ve kaza edilmesi gerekir.

Yanıt Açıklaması: Ay hâli (hayız, âdet) oruç tutmaya engeldir. Yolculuk, hastalık, yaşlılık  ve savaş hâlleri ise oruç tutmamaya izin veren hâllerdir.

Yanıt Açıklaması: Kur’ân-ı Kerim’de bir ayette korku namazına işaret edilmiş (el-Bakara 2/239), diğer bir ayette ise korku namazının cemaatle ne zaman ve nasıl edâ edileceği özlü bir biçimde belirtilmiş (enNisâ 4/101-104) ve ayrıntılar Sünnet’e bırakılmıştır. Peygamber Efendimiz, “Zâtu’r-rikâ”, “Batnu nahl”, “Usfân”, “Zîkared” gazvelerinde korku namazını kıldırmıştır. Daha sonraları, sahabîler de yaptıkları şavaşlarda korku namazını kılmışlardır. Fıkıh bilginleri, fiilen çarpışma devam ederken namaz kılınıp kılınamayacağını tartışmışlardır. Nitekim Hz. Peygamber ve askerleri, Hendek savaşında fiilen çarpışma devam ettiği için üst üste dört vakit namazını kılamamış ve daha sonra bunları kazâ etmiştir. Buradan da anlaşılacağı üzere doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Cuma namazı herkese farz değildir. Cuma namazının vücup şartları yani bir kimseye - Müslüman, akıllı ve bâliğ olma şartlarına ek olarak- farz olmasının şartları şunlardır: 1. Erkek olmak. 2. Hür olmak. 3. Mukîm olmak. Cuma namazı, cuma namazı kılınan yerde ikamet eden kimselere farzdır. Buna göre, dinen yolcu (müsafir) sayılan kimseye cuma namazı farz değildir, kılarsa sahih olur ve artık öğle namazını kılmaz. 4. Sağlıklı olmak. 5. Mazereti olmamak. Bir mazereti sebebiyle cumaya gidemeyen veya cumaya gittiği takdirde, mal, can ve namusunun zayi olacağından endişe eden kimselere cuma namazı farz değildir. Buna göre doğru cevap E seçeneğindedir.

Yanıt Açıklaması: Abdest; farz, vacip, ve mendup olmak üzere üç kısma ayrılır.

Yanıt Açıklaması: Fıkıh literatüründe temizliği ifade etmek için “tahâret”, yer yer de “nezâfet” kelimesi kullanılmaktadır. Ancak tahâret nezâfetten daha kapsamlıdır. Çünkü tahâret, hem maddi ve hakiki pisliklerden (necâset) hem de hükmi kirlilik halinden (hades) temizlenmeyi kapsamaktadır. Hatta bu kelimenin kalbin, gurur, kin, kıskançlık gibi ahlaki ve manevi kirlerden temizlenmeyi de kapsadığı ifade edilmektedir. Nezâfet ise, sadece hakiki ve maddi pisliklerden temizlenmeyi ifade etmektedir. Her iki kelimenin eş anlamlı olarak kullanıldığı da olmaktadır. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Fecr-i Kazib yalancı tan anlamına gelmektedir ve doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Haset etmek ve kıskançlık aynı manada olup B ve D maddelerindeki gibi kalben ( manevi) kirliliği ifade ederler.İstifra etmek yani kusmak ise maddi bir kirlilik halidir. Doğru cevap 'A'

Yanıt Açıklaması: Mukîm olmak. Cuma namazı, cuma namazı kılınan yerde ikamet eden kimselere farzdır. Cuma Namazının farz olmasının şartlarından biridir.

Yanıt Açıklaması: Fıkıhta “özür kanı” olarak da adlandırılan istihâza, terim olarak rahmin içindeki damarlardan hayız ve nifas hali dışında ve bir hastalık veya yapısal bozukluk sebebiyle gelen kana denilir. Buna göre istihâza, kadının âdet ve lohusalık dışındaki kanamalarının genel adıdır. Fıkıh bilginleri, hayız ve nifasın âzami sürelerini belirlemeye çalışırken, hayız ve nifas kanı ile istihâza kanını birbirinden ayırt etmeyi de hedeflemişlerdir. Aynı zamanda onlar bu konuda kadınlara genel ve pratik bir ölçü vermek de istemişlerdir. Bu konuda her bir kadının kendi tecrübe ve kanaati önem taşır. Ancak bir hastalık durumu söz konusu olduğu için, nihaî olarak tıp biliminin tesbitlerinin ölçü alınması gerekir. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Terâvih namazı Ramazan ayına mahsus bir namaz olup yatsı namazının vaktinde vitirden önce yirmi rek’at olarak kılınır.

Yanıt Açıklaması: İkindi namazının vakti, öğle vaktinin çıktığı andan itibaren başlar ve güneşin batması ile son bulur.

Yanıt Açıklaması: Hz. Peygamber’in bu hususları fıtrata bağlamasından anlaşılmaktadır ki, temizlik evrensel ve insana ait bir değer ve özelliktir. Bu hadisin vermek istediği temel mesajlardan biri şudur: İnsana temizlik yaraşır, insanlığının farkında olan temiz olmak zorundadır.

Yanıt Açıklaması: Fitre, zekât alma hakkı olanlara verilir. Bunlar genelde temel ihtiyaçlarını karşılayamayan fakirlerdir. Zekât gibi fitre de fakir bile olsalar anne, baba, dede, nine gibi usûl hısımlarına ve evlat, torun gibi fürû hısımlarına verilmez. Bu mesele zekât ünitesinde daha ayrıntılı olarak anlatılacaktır.