İslam İbadet Esasları

Yanıt Açıklaması: Kur’ân’a göre insan, yaratılmışların en üstünü ve en güzel şekilde yaratılmış olanıdır. Bu kadar özel bir varlığın yaratılmasının derin bir anlamı ve yüce bir amacı olmalıdır. Bu açıdan dinin temel kaynağı olan Kur’ân’a baktığımız zaman insanın başıboş ve amaçsız değil aksine yüce gayeler için yaratılmış olduğunu görürüz (ez-Zâriyât 51/56; el-Kıyâme 75/36; et-Tîn 95/4). Çünkü ona yaratılmışların hiçbirine verilmeyen akıl nimeti verilmiştir. Verilen bu nimet insanı diğer varlıklardan ayrı ve üstün bir konuma çıkarmıştır. Bir taraftan da ona başka varlıklarda olmayan sorumluluklar ve ilâhi emanet yüklemiştir.

Yanıt Açıklaması: Günlük farz namazların rek‘at sayıları; sabah iki, öğle dört, ikindi dört, akşam üç ve yatsı dört olmak üzere toplam on yedi rek‘at olarak Peygamberimiz’in uygulamalarıyla sabit olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Sehiv secdesi, yanılarak (sehven) farzın te’hîr’inden (geciktirilmesinden) veya vacibin terk ve te’hîr edilmesinden dolayı namazda meydana gelen eksiklikleri telâfi etmek ve namazı tamamlamak için namazın sonunda yapılan secdeleri ifade eder.  Herhangi bir namazda bir farzın kasten (bilerek) veya sehven (yanılarak) terk edilmesi, o namazın iade edilmesini yani yeniden kılınmasını gerektirir. Çünkü bir farz eksikliği telâfi etmek için sehiv secdesi yeterli olmaz. Sehiv secdesi sadece bir vacibin sehven (yanılarak) terk edilmesi veya bir farzın geciktirilmesi halinde yapılır. Kendisine sehiv secdesi vacip olup onu yerine getirmeyen bir kişinin namaz borcu düşer.

Yanıt Açıklaması: Öğle ile ikindiyi öğle vaktinde, akşam ile yatsıyı akşam vaktinde birleştirilerek peş peşe kılmak Cem-i takdim anlamına gelir ve doğru cevap A'dır

Yanıt Açıklaması: Orucu Bozmayan Fakat Mekruh Olan Davranışlar Orucu bozulma tehlikesi ile karşı karşıya getirebilecek davranışlar mekruhtur, bunlardan kaçınmakta yarar vardır. Mesela abdest esnasında ağız çalkalanırken boğaz kısmının iyice ıslanması için aşırı hassasiyet gösterildiği takdirde suyun boğaza kaçma tehlikesi vardır. Öyleyse oruçlunun, ağzını çalkalarken boğazını tamamen ıslatmaya çalışması mekruhtur. Bu esnada boğaza su kaçarsa oruç bozulur. Burna su çekmedeki aşırı hassasiyet de aynıdır. Oruçluya mekruh olan diğer hallerin bir kısmı şöyle sıralanabilir: 1. Genç oruçlunun eşini öpmesi, kucaklaması, ona sarılması . 2. Yemeği yutmadan sadece tadına bakmak . 3. Şekersiz sakız çiğnemek . 4. Ağır işlerde çalışmak . 5. Oruçluya yakışmayan davranışlarda bulunmak . Diş fırçalamak veya misvak kullanmak ise orucu bozmayan hallerdendir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Abdestin farzları, bir fiilin abdest sayılabilmesi için onda bulunması zorunlu olan ana unsurları ifade eder. İlgili ayette de zikredildiği üzere abdestin farzları dörttür: 1. Yüzü yıkamak. 2. Kolları dirseklerle birlikte yıkamak. 3. Başı meshetmek. 4. Ayakları topuklarla birlikte yıkamak. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: 1-Temiz ve temizleyici özellik taşıyan sular: İnsanın, koyun, keçi, sığır, deve gibi eti yenen hayvanların, atın ve yırtıcı olmayan kuşların içerek artık bıraktığı sular, içlerine necâset düşmediği/karışmadığı sürece, temiz ve temizleyici sayılır. 2-Temiz ve temizleyici olmakla birlikte kullanılması mekruh olan sular: Tavuk ve ördeğin, kedi gibi eti yenmeyen ve evde bulunması câiz olan evcil hayvanların (köpek böyle değildir), çaylak, doğan gibi yırtıcı kuşların artığı olan sular bu gruba dâhildir.

Yanıt Açıklaması: Günlük farz namazlar, sabah iki, öğle dört, ikindi dört, akşam üç ve yatsı dört olmak üzere bir günde toplam on yedi rekâttır.

Yanıt Açıklaması: Oruç, çok faziletli bir ibadettir. Bir kudsî hadiste ifade edildiğine göre Allah “ İ nsanoğlunun her ameli kendisi içindir fakat oruç bundan hariçtir; o, benim içindir ve onun karşılığını ben vereceğim ” buyurur. Bu ifadesiyle o, oruca ayrı bir değer verdiğini açıklamaktadır. Hadisin devamında oruç, kalkana benzetilir (Buhârî, “ Savm ”, 2). Kalkan, sahibini muhtemel tehlikelerden koruduğu gibi oruç da oruçluyu çeşitli kötülüklerden ve günahlardan korur. Yalnız bunun için orucun sırf yeme-içmeyi terk etmekten ibaret kalmaması, oruçlunun davranışlarına da yansıması gerekir.

Yanıt Açıklaması: Namazda imam olmak ve imamlık etmek için aranan başlıca şartlar şunlardır: Müslüman olmak, bâliğ olmak, akıllı olmak, namazın câiz olabileceği kadar sûre ve ayeti ezberden okuyabilmek, erkek olmak ve özürlü olmamak.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde ikindi namazı vakti asr-ı evvel  esas alınarak belirlenir. doğru cevap E'dir

Yanıt Açıklaması: İki namazın, bunlardan birincisinin vakti içinde birleştirilerek peş peşe kılınmasına “cem-i takdîm” (öne alarak birleştirmek) denir. Buna göre öğle ile ikindiyi öğle vaktinde, akşam ile yatsıyı akşam vaktinde birleştirilerek peş peşe kılmak cem-i takdîm olur.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Sehiv secdesi, yanılarak (sehven) farzın te’hîr’inden (geciktirilmesiden) veya vacibin terk ve te’hîr edilmesinden dolayı namazda meydana gelen eksiklikleri telâfi etmek ve namazı tamamlamak için namazın sonunda yapılan secdeleri ifade eder. Herhangi bir namazda bir farzın kasden (bilerek) veya sehven (yanılarak) terk edilmesi, o namazın iade edilmesini yani yeniden kılınmasını gerektirir. Bir sünnetin kasden veya yanılarak terk edilmesi ise, bir kusur olmakla birlikte, bunlar için sehiv secdesi yapmak gerekmez. Sehiv secdesi sadece bir vacibin sehven (yanılarak) terk edilmesi veya bir farzın geciktirilmesi halinde yapılır ve yapılacak bu secde ile namazda meydana gelen eksiklikler telâfi edilmiş olur.  Sehiv secdesi namazın son oturuşunda (ka‘de-i ahîre) yapılır. Tek başına kılan kişi tahiyyat, salli-bârik dualarını okuyup sağ ve sol taraflara selam verdikten sonra, imam ise –cemaatin karışıklığa uğrayıp dağılmasına yol açmamak için- tahiyyatı okuyup sağ tarafa selam verdikten sonra sehiv secdesini yapar. Selam verdikten sonra namazda yanıldığını hatırlayan bir kimse, yüzünü kıbleden çevirmemiş ve konuşmamış ise yine sehiv secdesi yapabilir. Buna göre C doğru cevaptır.

Yanıt Açıklaması: Namazı bozmak bazı durumlarda vacip, bazı durumlarda müstehab, bazı durumlarda da câiz olabilir. Hiç şüphesiz, namaz kılanın kendisi veya başkası için can ve mal kaybının veya tehlikesinin söz konusu olduğu durumlarda başlanılmış bir ibadetin bozulması vacip olur. Mesela, bir yangını söndürmek, kalp krizi geçirmekte olan birini tedavi etmek veya onu hastaneye götürmek, boğulmakta olan birini kurtarmak, yırtıcı bir hayvanı savmak için namazı bozmak gibi. Hatta bu gibi hallerde namazın kazâya bırakılmasında da bir günah bulunmamaktadır. Cemaate katılmak veya malı çalmakta olan hırsıza engel olmak ve benzeri durumlar için namazı bozmak ise müstehaptır. Namazın bozulmasının câiz olduğuna, çocuğunun başına bir tehlike gelmesinden endişelen veya yemeğin yanmasından korkan birisinin namazını bozması örnek olarak gösterilebilir. Dolayısıyla, doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Cuma namazı herkese farz değildir. Cuma namazının vücup şartları yani bir kimseye - Müslüman, akıllı ve bâliğ olma şartlarına ek olarak- farz olmasının şartları şunlardır: 1. Erkek olmak 2. Hür olmak 3. Mukîm olmak 4. Sağlıklı olmak 5. Mazereti olmamak.

Yanıt Açıklaması: Kaynaklarda, Mekke döneminde beş vakit namaz farz kılınmadan önce sabah ve akşam olmak üzere ikişer rek‘at halinde iki vakit namaz kılındığı belirtilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Namazın maddi ve manevi pek çok faydası vardır. Hakkı verilerek ve ihlâs ile kılınan bir namaz, ruhu yücelten, insanı kötülüklerden alıkoyan, kalbi nurlandıran, mümini Allah’a yaklaştıran, insanı hayra, tevazuya, düzen ve intizama sevk eden güzel bir ibadettir. Ayrıca, bağışlama, fedakârlık, karşılıklı lütufkârlık gibi faziletlere erebilmek için gerekli bulunan manevi eğitimin en önemli aracıdır.

Yanıt Açıklaması: Aşağıda zikredeceğimiz vakitlerde sadece nâfile (buna sünnetler dahil) namaz kılmak mekruhtur. İkinci fecrin yani fecr-i sâdığın doğmasından güneşin doğacağı zamana kadar olan vakit. Bu vakitte nâfile namaz olarak sadece sabah namazının iki rek‘at sünneti kılınabilir. İkindi namazının farzı kılındıktan sonra güneşin batımına kadar geçen sürede nâfile namaz kılmak mekruhtur. Akşam namazının farzından önce nâfile namaz kılmak mekruhtur. Ancak Şâfiî mezhebine göre akşam namazının farzından önce iki rek‘at namaz kılmak, sünnet-i gayri müekkede olup müstehaptır. Bayram namazlarından önce ve sonra nâfile namaz kılmak mekruhtur. Ancak Ebû Hanife’ye göre bayram namazından sonra evde nâfile namaz kılmak mekruh değildir. Farz namaz için kâmet getirilirken sabah namazının iki rek‘atlık sünneti dışında nâfile namaz kılmak mekruhtur. Hac esnasında Arafat ve Müzdelife’de namazlar cem‘ edilirken aradaki sünnetleri kılmak mekruhtur. Hatip hutbeye çıktığı zaman ve hutbe esnasında nâfile namaz kılmak mekruhtur. Ancak hatip hutbeye çıkmadan önce başlanılan sünnet tamamlanır. Farz namaz için vakit daraldığı halde nâfile namaz kılmak mekruhtur. Dolayısıyla, doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: E şıkkı hariç tüm diğer şıklarda temizlik için gerekli suyun ya gerekli temizleyici sıfatından uzak ya da insan için hayati tehlike yaratması söz konusudur. Bu durumlarda teyemmüm edilir. Ancak su kenarında kedi dolaşan akıcı su ile abdest alınabilir. Zira kedi necis sayılmaz. Doğru yanıt 'E'