Din Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Şiddet ve çatışma kuşakları, kendilerini bir mağdur/kurban olarak algı- lamaya başlamakta ve içinde yaşadıkları çatışmanın sorumlusu olarak başkalarını görmektedir. Böyle bir kurban edilmişlik algısı, mağdurun hayatta kalmak ve varlığını sürdürmek için özel haklarının olduğu ve bunları kullanabileceği inancını doğurmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kamusal alanın oluşumunda, burjuvazinin yerini ihmal etmemek gerekir. Batıda o dönemde, yeni ortaya çıkmış kent soylu bir sınıf olan burjuvazi, ekonomik bakımdan elde ettikleriyle de görünürdü. Bu çerçevede burjuvazinin en büyük endişelerinden birisi de sahip olduğu ekonomik birikimlerin monarklar tarafından müsadere edilmesiydi. Dolayısıyla monarkların konumunun zayıflaması, burjuvaziyi sevindirecek bir durumdu.

Yanıt Açıklaması: Küreselleşmenin ekonomik boyutu, diğer boyutlarına bir zemin oluşturması bakımından özel önem taşımaktadır. Sanayileşmenin insanlık tarihinde bir devrim niteliğinde olduğunu biliyoruz. Seri üretime bağlı olarak ortaya çıkan gereksinmeler ve tüketimin sınırsız olarak teşvik edildiği kapitalist sistemde, büyüme için de bir sınır bulunmamaktadır. Bu durum, yeni sermaye birikimi ve sermaye sahiplerinin oluşumunu getirmiştir. İlk zamanlarda modern ulus-devlet yapısı içerisinde “devlet” de ekonomik işleyişte bir unsur olarak yer aldı. Hatta devlet, özel sektör karşısında en büyük işletmeciler arasında yer aldı. Bu yapı içerisinde sermaye de “ulusal” nitelikleri ağır basan bir unsur olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Hindu inancına göre insanlar doğum-ölüm çarkı (samsara) adı verilen bir döngü içerisindedirler.

Yanıt Açıklaması: II seçeneği büyük boy ve III seçeneği orta boy kuramlardır. I ve IV seçenekleri ise küçük boy kuramlardır. Küçük boy kuramlar, toplumsal değişimi grupsal süreçlere ve psikolojik unsurlara bağlayan sosyal psikolojik ve psikolojik kuramlardır. Bunlar, değişimin kaynağını kişi ve gruplarda ararlar.

Yanıt Açıklaması: Şiddet, sürtüşme, düşmanlık ve çatışmanın toplumsal yapıyı ve ilişkileri belirgin biçimde etkilediği sosyalleşme ortamlarında dört ana faktörün buralarda doğup büyüyen ve kimlik edinen kuşakları şiddet ve teröre sürüklediği, bir anlamda yeni kuşaklar arasında çatışmacı, şiddet yanlısı ve terör eylemi gönüllüsü ürettiği belirtilmektedir. Bu sürece “Şiddetin yenilenmesi” denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bruce Ackerman liberal kamu yaklaşımının önemli isimlerinden biridir. Bruce Ackerman’ın “liberal diyalog” kavramı, bu yaklaşımın temeline yerleştirilebilir. Bunun mantıkî bir sonucu olarak iktidarın, “iyi”nin ne olduğunu vatandaşlardan daha iyi bildiğini ve diğer vatandaşların bir ya da daha fazlasından yaratılışları gereği üstün olduklarını savunmaları gerekmektedir. Bu yaklaşımda önemli olan, kamuda neyin iyi ve ahlâkî olduğunu ortaya koymak değildir. Fakat kamusal düzenin nasıl sağlanacağı önemli bir sorundur. Bu bağlamda, toplumda yaşayan insanlar neyin “iyi” olduğu konusunda ortak bir noktada buluşmasalar da, önemli olan birlikte yaşama sorununu akla uygun nasıl çözecekleri hususunda bir araya gelmeleridir. Dolayısıyla liberal kamu yaklaşımında neyin iyi ve ahlâkî olduğu sorusu yerine, ortak yaşamın akla uygun olarak nasıl gerçekleştirileceği problemi ikame edilir. Fakat bu, neyin iyi olduğu konusunda bir diyalog ve tartışmaya son vermemeli, hatta buna taraflar istekli olmalıdırlar.

Yanıt Açıklaması: A, B, C sosyo-kültürel yapının din üzerindeki etkilerinden ibadetle ilgilidir. D toplumsal kurumların etkisiyle ilgilidir. Toplumlar Müslüman olurken kendi inançlarının bir kısmını yeni dinlerine taşımışlardır. Bazı taşlara, ağaçlara, dağlara kutsallık atfetmek, mezarlarda yatan şahısların ölmüş ruhlarından yardım dilemek bunun örneğidir.  Dolayısıyla ölmüş kişiden yardım istemek inançla ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: David Harvey, küreselleşmeyi “zaman mekân sıkışması” olarak tanımlamaktadır. Ona göre, mekân ve zamanın nesnel niteliklerinde kapsamlı değişimler olmakta ve insanların dünyayı görüş tarzı çok köklü bir biçimde değişmek zorunda kalmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Terörü anlama ve analiz etmek amacıyla en yaygın olarak başvurulan kuramdır. Terörizmin mantığını anlamaya yoğunlaşan ve siyasi organizasyon olan devlet ve otoriteyi hedefleyen şiddet eylemlerine odaklanan ortodoks terörizm teorisi, terörün işlevsel, sembolik ve taktiksel yönlerini ön plana çıkarır. Terörün ne olduğu, nasıl işlendiği ve uygulandığı sorularını cevaplar ancak niçin bu eyleme başvurulduğunu açıklamaz.

Yanıt Açıklaması: İslam dünyasında, din sosyolojisinin öncüsü ve hazırlayıcısı olarak dikkati çeken ilk isimlerden biri Farabi’dir. Farabi’nin toplum anlayışı ile ilgili görüşleri, daha çok, es–Siyasetü’l–Medeniyye (Site Yönetimi) ve Arau Ehli’l–Medineti’l–Fadıla (Erdemli Şehir Halkının Görüşleri) isimli eserlerinde toplanmıştır. Toplum görüşü konusunda Eflatun’dan etkilendiği anlaşılan Farabi, toplumsal yaşamın bir ihtiyaç olduğunu belirtmektedir. Zira insanlar yaratılışları gereği ve yaşamlarını sürdürebilmek için toplum halinde yaşamak zorundadırlar. Ayrıntılı bir toplum sınıflamasına girişen Farabi’ye göre toplumlar öncelikle ikiye ayrılır: eksik toplumlar ve tam toplumlar.

Yanıt Açıklaması: Din çeşitli faktörlerle kültürün etkisine açık ve hazır hale gelir. Bu faktörlerin bir kısmı psikolojik bir kısmı ise toplumsaldır. Bunları bireylerdeki dindarlık eğiliminin kolektif hale gelmesi, pratik toplumsal ihtiyaçlar ve diğer kültürlerle temas şeklinde üç alt başlık altında ele alabiliriz. Grup dindarlığı bireyler için ayrı bir motivasyon kaynağıdır ve grup üyeleri birbirlerini etkilerler. Bugün toplumumuzda yaygın olarak görülen ve sıkıntılı durumların aşılması amacıyla paylaşılarak kolektif halde okunan salat-ı tefriciye duası buna bir örnektir.