Din Sosyolojisi

Yanıt Açıklaması: Immanuel Wallerstein, küreselleşme kavramını “modern dünya-sistemi” ile tanımlamaktadır. Ona göre, modern dünya-sistemi 16. yüzyılda, öncelikle Avrupa’da vücuda gelmiştir. Kendi içerisinde bir dizi süreç sayesinde, bu dünya sistemi kesintisiz olmasa da devamlı bir şekilde 19. yüzyılın orta veya sonlarında yerkürenin bütün coğrafi bölgelerine yayılmıştır. Bu coğrafi bölgeleri kendi toplumsal iş bölümüne eklemiştir. Böylelikle tarihsel bakımdan yeni bir durum yaratmıştır. İnsanlığın tarihinde ilk defa olarak, yeryüzünde sadece bir tek tarihsel sistem bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yedinci Gün Adventistleri İsa’nın geleceği kehanetinde bulunan Miller’in takipçisi olmakla birlikte onun niçin yanıldığı konusunda da bir doktrin geliştirdiler. Kademeli hakikat öğretisi adını verdikleri bu anlayışa göre, Tanrı insanları imtihan etmek için daha önce vahiy gönderdiği kişilerin yanılmalarına izin verir.

Yanıt Açıklaması: Salon salomanje mimarisi dışındakiler mimari üzerinde İslam’ın etkilerine örnektir.

Yanıt Açıklaması: Jürgen Habermas’ın kamusal alan anlayışında, çağdaş toplumların demokratikleştirilmesi, özerk kamu alanlarının çoğalması ve genişlemesine hizmet etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ev, kamusal alana değil özel alana örnek olarak verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Dinin etki gücünü artıran bir diğer özelliği objektifleşmek suretiyle daha kolay ve hızlı biçimde örgütlenmesidir. Dinî tecrübe esas olarak subjektiftir, yani bireyin içindedir ve ona aittir. Ancak her dini tecrübe aynı zamanda objektifleşir, yani bireyin dışında, kültür dünyası içinde, insan ilişkilerini belirleyecek biçimde dışa vurur. Böylelikle din inananları bir araya getirir; onların örgütlenmesine yardımcı olur.

Yanıt Açıklaması: Hindu inancına göre insanlar doğum-ölüm çarkı (samsara) adı verilen bir döngü içerisindedirler.

Yanıt Açıklaması: Ortaçağ Avrupa’sından çizgi olarak bir kırılmayı ifade eden Aydınlanma, esas itibarıyla Tanrı merkezli bir evren ve insan anlayışından, insan merkezli bir evren anlayışına geçişi anlatmaktadır. Bu, Ortaçağ’da hâkim olan kilise egemenliğinin sona ererek, insanın Tanrı’ya müracaat etmeden yeni bir dünya kurma teşebbüsünü anlatmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Küreselleşme çok boyutlu ve karmaşık ilişkiler ağına sahiptir. Bu açıdan kavramı, sadece bir boyutuyla tanımlamak eksik olacaktır. Bu boyutlar, küreselleşmenin bütüncül bir şekilde ele alınmasınısağlayacaktır. Bu bağlamda, küreselleşmenin farklı boyutlarını kısaca özetlemeye çalışacağız. Bu boyutları, ekonomik, politik, kültürel, iletişim ve ekolojik küreselleşme olarak sınıflandırmak mümkündür.

Yanıt Açıklaması: Jürgen Habermas modern toplumların gelişimini kamusal alana katılımın genişlemesi açısından analiz etmektedir. Habermas’a göre katılım, yukarıdan dayatılan prensiplerin içerisinde şekillenmekten mesafe alarak hem eylem normlarının hem de yapılacak tartışmaların izlek noktalarının da katılan taraflarca belirlenmesini içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Uzlaşma: Denge ve uzlaşmalara davet eder. Aşırı eylem ve davranışlardan uzaklaştırır.

Yanıt Açıklaması: İnsanın yaratılışı, yaratılış amacından uzaklaşması, tekrar yaratılış konumuna döndürülerek kurtuluşa ermesi, Moonculuk dinine özgü bir yaklaşımıdır.

Yanıt Açıklaması: David Harvey, küreselleşmeyi “zaman mekan sıkışması” olarak tanımlamaktadır. Ona göre, mekan ve zamanın nesnel niteliklerinde kapsamlı değişimler olmakta ve insanların dünyayı görüş tarzı çok köklü bir biçimde değişmek zorunda kalmaktadır. Bir kere zaman “hız”lanmıştır. Zamanın hızlanması demek ulaşım ve iletişim gibi birçok faaliyetin daha kısa zamanda yapılabilmesi demektir. Sanal âlemde internet üzerinden tüm dünyaya ulaşmak ve ileti göndermek mümkündür. Sınırlar söz konusu olduğunda mekanın önemini kaybetmesi, sınır ötesi sermaye akışının hızlandığı finans sektöründe daha belirgin olarak gözlenmektedir. Şirketlerin ana yönetimleri belirli merkezlerde olmasına karşın, uluslararası sermaye dolaşımı, küreselleşmenin mekan kavramını nasıl değiştirdiğini gösteren bir başka örnek olarak zikredilebilir.

Yanıt Açıklaması: Tek tek hiç kimseye ait olmayıp ortaklaşa kullanılan ve birçok hizmetlerinden faydalanılan mekanlar, genel anlamda kamusal alanlardır. Kamusal alanlar, bu sebeple o toplumda yaşayan insanların ortak ilgilerinin yoğunlaştığı yerlerdir. kamusal alan sadece fiziki bir mekanı değil, onun da ötesinde soyut bir paylaşım, etkileşim, müzakere ve metafor alanını ifade eder. Bu alanlarda özel alanldaki gibi mahremiyet söz konusu değildir. Bireylerin kendilerini ifade alanı olduğu için soyutlanma da söz konusu değildir.

Yanıt Açıklaması: Agonistik kavramı, Cumhuriyet ve sivil yaşamın erdem üzerine oturduğu geleneklerde ortak olan kamu anlayışı için kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Roland Robertson’a göre, glokal kavramı, global ve lokal küçülme yoluyla elde edilmektedir. Yani Roland Robertson’ın bakış açısından küreselleşme kavramı, küresel ile yerel olanın etkileşimidir. Bunun anlamı, küresel (evrensel) ile yerel olanın karşılıklı olarak bir gerilim ve iletişim içerisinde olmasıdır. İşte bu sebeple “global” ve “local” (yerel) kelimeleri bir anlamda kaynaştırılarak “glokalleşme” kavramı elde edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Anthony Giddens, modernliğin kurduğu ağ ve şebekenin ölçeğinin büyümesi bağlamında küreselleşmeye bakar. Giddens, küreselleşmeyi yeni bir süreç olarak görmez. O, yeni bir doneme girmekten ziyade, modernliğin sonuçlarının eskisinden daha çok radikalleştiği bir başka doneme girildiğini söyler. Bu durum zaten modernleşmenin evrenselleşme iddiaları ile paralellik arz etmektedir.

Yanıt Açıklaması: İlk defa Agusto Comte (1839) tarafından kullanılan sosyoloji kelimesi Latince “socio” (toplum) ve Gerekçe 1logie” (bilim) kelimelerinin birleşmesinden meydana gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ortaçağ Avrupa’sından çizgi olarak bir kırılmayı ifade eden Aydınlanma, esas itibarıyla Tanrı merkezli bir evren ve insan anlayışından, insan merkezli bir evren anlayışına geçişi anlatmaktadır. Bu, Ortaçağ’da hâkim olan kilise egemenliğinin sona ererek, insanın Tanrı’ya müracaat etmeden yeni bir dünya kurma teşebbüsünü anlatmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İnsan davranışlarındaki etkisi yadsınamaz olan psikolojik eğilim ve potansiyelleri, sosyo-politik ve sosyo-kültürel bağlamdan soyutlayarak şiddet ve terör olaylarını anlamak ve yorumlamak ancak çok sınırlı bir çerçevede mümkün olacaktır.