Tefsir

Yanıt Açıklaması: “Hubb” kelimesi, Kur’ân’da “sevgi” kavramının anahtar kelimesidir. Kur’ân’ın “sevgi” mesajları genellikle “hubb” kelimesiyle ifade edilmiştir. Kur’ân’da sevgi anlamı taşıyan kelimeler, “hubb” kelimesine göre daha az geçmekte, sevgiyi ifade etmek üzere “hubb” kelimesi ve türevleri diğerlerine göre daha fazla tercih edilmektedir. Haşr Suresi, Medine döneminin 4. yılında inmiştir. 24 ayettir. Sure ismini 2. ayetinde geçen haşr ifadesinden alır. Ahirete ilişkin olarak kullanıldığında ‘toplanma’ anlamına gelen haşr, bu surede olguya uygun olarak ‘kalkışma, ayaklanma, savaş için toplanma’ anlamlarına gelmektedir. “Tür” olarak çevirdiğimiz zevc kelimesi, sözlükte “eş, bir şeyin zıt yönden dengi, eşiti, bileşik varlığın her bir öğesi” gibi anlamlara gelir. Râgıb el-İsfahânî kelimeyi, “varlıklar topluluğunu oluşturan her bir tür” anlamında açıklamıştır. Mülk Suresi, Mekke’de inmiştir, 30 ayettir. Mushaftaki sıraya göre 67., iniş sırasına göre ise 77. suredir. Sure, adını ilk ayette geçen ve egemenlik/hükümranlık anlamına gelen “el-Mülk” kelimesinden almaktadır. Nebe’, haber demektir. Peygamber kelimesini ifade eden iki kelimeden biri olan nebî de (çoğulu: nebiyyîn ve enbiyâ) bu kökten türeyen bir sözcüktür. Kur’ân-ı Kerîm’in 78. suresinin adı da Nebe’dir.

Yanıt Açıklaması: 21. ayet, Yüce Allah’ın başka bir sıfatını, Onun Rezzâk, rızk verici niteliğini ön plana çıkarmaktadır. O (c.c.), her vesileyle kendini hatırlatmakta, insanın yaşamasına imkân veren her şeyin kendisi tarafından sağlandığına dikkat çekmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Fitne kelimesinin aslı olan f-t-n kökünden türeyen kelimeler yirmi beş ayrı kalıpta şu şekilde yer almaktadır: Fitne (Bakara, 2/102, 193; Mâide, 5/71; Enfâl, 8/25, 28, 39, 73; Yûnus, 10/85; İsrâ, 17/60; Enbiyâ, 21/35, 111; Hac, 22/11,53; Nûr, 24/63; Furkân, 25/20; Ankebût,29/10; Sâffât, 37/63; Zümer, 39/49; Kamer, 54/27; Mümtehine, 60/5; Tegâbün, 64/15; Müddesir, 74/31); el-Fitne (Mâide, 5/ 41; En’âm, 6/ 23; A’râf, 7/155; Zâriyât, 51/14); Fitnetüke (A’râf, 7/155); Fitnetüküm (Zâriyât, 51/14); Fitnetehü (Mâide, 5/41); Fitnetühüm (En’âm,6/23); Fütûn (Tâha,20/40); Fetentüm (Hadîd, 57/14); Fetenû (Burûc, 85/10); Fetennâ; (En’âm, 6/53; Tâhâ, 20/85; Ankebût, 29/3; Sâd, 38/34; Duhân, 44/17) Fetennâke (Tâhâ, 20/40); Fetennâhü (Sâd, 38/24) Lâ Teftinnî (Tevbe, 9/49 ); Li neftinehüm (Tâhâ, 20/131, Cin, 72/17); Yeftîneküm (Nisâ, 4/101 ); Lâ Yeftinenneküm (A’râf, 7/27 ); En yeftinehüm (Yûnus, 10/ 83); Yeftinûke (Mâide, 5/49 ); Leyeftinûneke (Tâhâ, 20/131, Cin, 72/17); Fütintüm (Tâhâ, 20/90 ); Fütinû (Nahl, 16/110 ); Tüftenûn (Neml, 27/47); Yüftenûn (Tevbe, 9/126, Ankebût, 29/2, Zâriyât, 51/13); Bifâtinîn (Sâffât, 37/162); el-Meftûn (Kalem, 67/6).

Yanıt Açıklaması: A, B, C ve E şıkları Emr bi'l-maruf ve nehy ani'l-münker için doğru bilgilerdir. D şıkkında ise Emr bi'l-maruf ve nehy ani'l-münkerin yerine getirilmesi esnasında birtakım sıkıntılara maruz kalınacağı Lokman suresi 17. ayette anlatılmış ve sıkıntılara karşı sabredilmesi gerektiği işaret edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: "Zulüm ve baskı (fitne) adam öldürmekten daha beterdir” (Bakara, 191). Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kur’ân’da “hubb” kelimesi, Allâh’ın sevmediği fiillerin beyan edildiği âyetlerde de sıkça geçmektedir. Bunlardan birisi de Şımaranlar Kasas, 28/76 âyetinde geçmektedir. Tövbe edenler, Sabredenler, İyilik yapanlar, Temizlenenler ise Kur’ân’da Allâh’ın sevdiği fiiller ve bu fiilleri yapanlardır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Nadîroğulları’nın tarlalarına ve ağaçlarına el konularak Medine’yi terk edişinden sonra 7 ve 8. ayetlerde geçtiği üzere, inançları uğruna yurtlarını terk eden muhacirler arasında paylaştırıldı.

Yanıt Açıklaması: Tespit edildiği kadarıyla Kur’ân terminolojisi içerisinde fitne kelimesinin zengin anlam örgüsünü karşılayan pek çok kelime bulunmaktadır. Çünkü fitne kelimesi Kur’ân’da kullanıldığı anlamlar itibariyle tek bir kelimeyle ifade edilemeyecek kadar çok anlama sahiptir. Kur'ân-ı Kerîm'de fitne kavramının anlam alanına doğrudan giren ve daha çok öne çıkmış olan bazı kavramlar aşağıda sıralanmıştır: Belâ, İbtilâ,İmtihan, Musîbet,Zulüm, Eza, Fesâd,İdlâl Ve Dalâlet, İğvâ, Azâb. Bu kavramlarfitne kavramının anlam alanına girenlerinin en önemlileridir.

Yanıt Açıklaması: Salih amel ancak Allah’ın rızasını kazanmak niyetiyle yapılırsa makbul ve sevaba vesile olur.

Yanıt Açıklaması: Elmalılı Hamdi Yazır'ın tefsirinde geçen rivayette bahsedilen putun adı Vedd'dir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Arapça “ وقي-يقى- وقي و وقاية /Ve kâ, yekî, vakyun ve vikâyetun”: Aslı “vakyâ” dır. “Vav” harfi “Tuklân” ve “Tucah” gibi “ta” harfine; “ya” harfi de “Bakvâ” gibi “vav” harfine dönüşmüştür. Nefsi korkulacak şeylerden muhafazaya alıp korumaktır. (Elmalılı, 1979). Bir şeyi korumak, bir şeyi bir şeye karşı korumak, himaye etmek, bir şeyi diğer bir şeyden iyi bir şekilde korumak, korumada aşırı gitmek (Fertu’s-Sıyâne/ فرط الصيانة ), sakınmak, içtinap etmek; bu anlamdan hareketle bir kadının çarşafı ile saçlarını bir birinden ayıran, saçların çarşafa doğrudan değmesine engel olmak suretiyle hem çarşafı kirlenmekten koruyan, hem de saçların çarşaftan dışarı çıkmasını önleyen başörtüsüne veya bez parçasına “ وقاية المراة ” denmiştir. Takvâ, Allâh’ın vikâyesine (korumasına) girmek, emrini tutup azabından korunmaktır. Elmalılı’nın tespitlerine göre takvâ, sebebin müsebbebine bağlılığı türünden olarak, takvâ için en gerekli kelime “korumaktır.” Takvâ, takvâ ehlinin kelimesi, korunanların alameti olan kelimedir. Takvâ kelimesi takvânın aslı demek olur. Birçoklarına göre takvâ sözünden murad, tevhid ve şehadet sözleridir. Takvâ aynı zamanda fücûr kelimesinin zıddıdır. Nefsi kurtarmanın, Allâh’ın korumasında fenalıktan korunmanın ismidir. Sonucu korunmak olan hayır, iyilik, itaati kapsar. Bazen “korku”ya takvâ denilir.

Yanıt Açıklaması: 16. ayet Allah’a teslimiyeti anlatmaktadır. Dinin sahibi, Allah’tır. O, öğretilen değil, öğretendir. İnsanların mensubu oldukları dini, sadece Allah öğretebilir. Allah’ın bilgisi, yalnızca dinle de sınırlı değildir. O, göklerde ve yeryüzünde olanları, her şeyi bilendir. Dinin sahibi, ancak bu kadar bilgi sahibi olan bir zat olabilir. Ayetin son cümlesi, “Allah, her şeyi çok iyi bilendir”, Allah’ın bilgisini ifade etmede Kur’ân’da sıkça kullanılmaktadır. Son iki cümle, Allah’ın bilgisinin genişliğine, derinliğine işaret etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Cahiliye dönemi insanlarının anladığı salih amel fikri Kur’an’daki gibi tevhit (Allah’ın birliğini kabul etme) fikrine dayanması mümkün değildir.

Yanıt Açıklaması: Medine’deki İslâm toplumu ile üç Yahudi kabilesinden biri olan Benî Nadîr (Nadîroğulları) arasındaki çekişmeyi ve antlaşma şartlarını ihlal eden bu kabilenin daha sonra Medine’den sürülmesini konu edinmektedir. Nadîroğulları’nın Medine’ye gelişi çok eskilere dayanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Latif, en ince, en gizli işleri, bütün inceliğiyle, çok kolay bilen anlamını verir.

Yanıt Açıklaması: Araplar f-t-n’nin “sınamak” anlamından hareketle insanları kabirde zor bir sınavdan geçiren Münker ve Nekir meleklerine de fettânâ’l-kabr; kabirde sorgulanmaya ise fitnetü’l-memât demektedirler. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Aslen Arapça olan fitne kelimesi, dilimizde de kullanılmaktadır. Milli Eğitim Bakanlığı’nın hazırladığı Örnekleriyle Türkçe Sözlükte fitnenin şu anlamları yer almaktadır: Karışıklık, kargaşa, ara bozumu, fesat; azdırma, baştan çıkarma, ayartma; fitneci, arabozan, karıştırıcı; baştan çıkaracak kadar güzel (kadın), âfet, dilber. Türk Dil Kurumu’nun yayımladığı Türkçe Sözlükte ise fitne; geçimsizlik, karışıklık ve kargaşa anlamındadır. Ferit Devellioğlu ise bu kelimenin Türkçe’deki anlamlarını şu şekilde sıralamaktadır: Belâ, musîbet, sıkıntı; ayartma, azdırma; fesat, ara bozma, karışıklık, ihtilal; dinsizlik, canilik; ceza; delilik; güzel yüz, güzel göz, güzel kadın. Bir başka sözlükte de kelimeye şu anlamlar verilmiştir: İmtihan, deneme; ayartma, azdırma, baştan çıkarma; karışıklık, kargaşa; ara bozma, bozgunculuk, fesat, küfür, azgınlık, sapıklık; arabozan, karıştıran, fesat çıkaran; fitneye sebep olacak kadar güzel kadın. İnsanın deneme ve sınama türünden maruz kaldığı şeyleri ifade de kullanılan fitne, zamanla 'sıkıntı, belâ, musibet, baskı, işkence, azap, sapıklık, yoldan sapma, saptırma, ayartma, bir şeyden çok hoşlanma, tutkun olma, insanlar arasında kargaşa çıkarma, aklın gitmesi' gibi anlamlarda kullanılmıştır. Dilimizde fitnenin ön plana çıkan anlamı; kargaşa ve karışıklıktır. Durgunluk, Sakinlik, Dinginlik, Sessizlik kelimeleri fitnenin anlamları içinde yer almaz.

Yanıt Açıklaması: Servet ve maddi güç, davet ve tebliğ için şart değildir.

Yanıt Açıklaması: İman, lügatte, tasdik etmek, güvenmek, boyun eğmek, anlamlarına gelmektedir Bir şeyi kabul edip tasdik etmek anlamı daha yaygındır. Genel olarak, bir adamı, söylediği sözde tasdik etmek şeklinde formüle edilmektedir. Zıddı ise küfür olup, aslında bir şeyin üzerini örtmek, nankörlük etmek ve inka^r etmek, kabul etmemek gibi anlamlara gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: fitnenin arapça dilindeki anlamları arasında "tehlikeli bir yolda yürürken ayağı kaymak" yoktur.