Maliye Politikası

Yanıt Açıklaması: Klasik anlayışta devlet sadece küçük ve denk bütçe ile kamu hizmetlerini yerine getiren bir tür bekçi devlet ya da jandarma devlet işlevi ile sınırlı tutulmuştur. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Bir vergi sisteminin esnek olduğunu söyleyebilmek için e >1 olması gerekir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ekonomide maliye politikasının başarısını belirleyen iki temel  faktör vardır: Ekonomik tahminlerin doğruluğu ve gecikmeler sorunu. İradi politikalar, bir ekonomik sorunun ortaya çıkmasıyla gündeme geldiği için, ekonomik tahminlerin doğruluğu büyük önem taşımaktadır. Uygulanacak maliye politikasıyapılan tahminlerin doğruluğuna ve konulan teşhislerin çerçevesine doğrudan bağlıdır. Yanlış teşhisler konulursa başarılı politikalar izlemek mümkün olmamaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir ekonominin olağan büyüme trendi, tam istihdam ve tam kullanım varsayımları altında zaman içinde gösterdiği gelişme çizgisidir.

Yanıt Açıklaması: Daraltıcı maliye politikası uygulamasında ise gerçekleşen ihracatın oluşturduğu düşük döviz fiyatının eski düzeyine çekilebilmesi için bu kez Merkez Bankası döviz alımı yaparak piyasaya ulusal para sürer. Piyasaya sürülen para bu kez de daraltıcı politikanın etkisini zayıflatır. Her iki durumda da Merkez Bankası açık piyasa işlemlerine girişerek ikinci bir işlemle maliye politikalarının ilk aşamadaki hedefini yeniden belirleyebilir. Ancak böyle bir yaklaşım sürecin yeniden başlatılmasına neden olabileceğinden, genellikle olan durumla yetinilmektedir. Merkez Bankası’nın ithalat ve ihracat artışlarının etkilerini ortadan kaldırmaya yönelik bu işlemleri para politikası alanına girmektedir.

Yanıt Açıklaması: Büyüme aralığı; bir ekonomide olağan büyüme trendi ile fiili^ büyüme oranı arasında bulunan aralık olup, fiili^ durumun potansiyel durumdan artı ve eksi yönde uzaklığını gösterir. Doğal olarak amaç, olabildiğince fiili^ büyüme oranını olağan büyüme trendine yaklaştırarak, büyüme aralığını en düşük düzeye çekmektir.

Yanıt Açıklaması: 1929 Büyük Buhran’ın merkez kapitalist ekonomilerde oluşturduğu ekonomik kriz yoğun işsizlik yaratarak derin sosyal sorunlara yol açtı. Gerek ABD’de gerekse Avrupa ülkelerinde milyonlarca iflçi iflsiz kaldı ve sefalete sürüklendi.

Yanıt Açıklaması: Klasiklerin önerdiği şekli ile ekonomide nispi fiyatları bozmayacak, dolayısıyla ekonomik birimlerin kararlarını etkilemeyecek vergilere tarafsız vergiler anlamında nötr vergiler adı verilir. Nötr vergiler yükümlü üzerinde gelir etkisi oluşturan, fakat ikame etkisinin sıfır olduğu vergiler olarak tanımlanabilir. Nötr vergiye en tipik örnek baş vergisidir.

Yanıt Açıklaması: Y=1 / (1-c) (C 0 +I 0 +G 0 -cT 0 +Tr 0 ) ifade edilip transfer harcamalarında meydana gelen bir artışın gayri safi milli hasılanın denge değeri üzerindeki etkisi ?Y=c / (1-c) * ?Tr 0 şeklindedir. Dolayısıyla doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Sabit döviz kuru politikasında kur piyasa koşullarına bırakılmayıp, Merkez Bankası kararları ile saptanır, ancak belirli aralıklarda değiştirilir. İradi maliye politikası önlemleri kaçınılmaz olarak ülke içinde fiyatları değiştirirken, dövizin resmî ve piyasa fiyatı arasındaki fark, dış ticaret hacmini etkilemektedir. Örneğin, resesyon durumunda uygulanan genişletici maliye politikası milli geliri yükseltirken aynı zamanda fiyat artışına da neden olur. Sabit kur uygulamasında ithal malların fiyatları sabit kalmış olacağından yurt içinde tüketiciler tarafından ucuzlamış olarak algılanır. Böylece ithalat eğilimine bağlı olarak ithalat artarken ihracat geriler. Dış ticaret kalemlerindeki bu değişim dış ticaret açığı oluştururken, aynı zamanda da iç ekonomide genişletici maliye politikasının etkisini zayıflatır. Buna karşın, genişletici maliye politikası uygulanan ülke ithalatının büyümesi, ithalatın yapıldığı ülkelerde ekonomik büyüme etkisi oluşturur.

Yanıt Açıklaması: Tam istihdamın sağlanmasına yönelik olarak kamu talebi ile destekli toplam talebe efektif talep adı verilir. Tam istihdamı sağlayan efektif talep, özel kesimin tüketim ve yatırım harcamaları toplamı ile kamu kesiminin tüketim ve yatırım talebi toplamından oluşur.

Yanıt Açıklaması: Fonksiyonel maliye olarak da anılan bu sistemde harcama ve vergi yapısı ekonomik koşullara karşı hassas olduğundan ekonomik gelişme dönemlerinde pozitif büyüme aralığında fazla oluşturularak ekonomi ye fren yaptırılmakta, daralma dönemindeki negatif büyüme aralığında ise açık verilerek ekonomiye ivme sağlanmaktadır. Sistem şöyle çalışmaktadır: Örneğin, ekonomik durgunluk dönemlerinde gelirler gerilediğinden vergi gelirleri azalır, buna karşın bütçeden yapılan tahdidi ödeneklerin gerilememesi yanında, sosyal nitelikli harcamalar da yükseldiğinden bütçe açığı oluşur. Oluşan bütçe açığı milli gelir üzerinde çarpan etkisi ile yükseltici etki yapar.

Yanıt Açıklaması: Genellikle kamu harcamalarının sadece bir bölümü transfer harcamalarına yönelmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik yükseliş dönemlerinde istihdam ve kapasite kullanımı yükselir ve ekonomide üretim artışı gerçekleşir. Yükseliş dönemi, bir süre sonra fiyat artışlarını da beraberinde getirir ve yükseliş hızı önce yavaşlar, sonra durur. İşlerin ters gitmeye başladığı dönemlerde ise yaşanan ekonomik durgunluk sonucunda işsizlik yükselir, kapasite kullanım oranı geriler, stoklar yükselir ve fiyatlar geriler.

Yanıt Açıklaması: Maliye ve para politikasının beraber uygulandığı durumda fiyat düzeyinin sabit olduğu varsayılmaktadır. Ancak, para arzındaki artışlar fiyat düzeyini (enflasyonu) arttırarak faizlerin yükselmesine neden olabilir. Klasiklerin savunduğu aşırı uçta nötr para varsayımı geçerlidir ve para arzındaki artışın tamamı uzun dönemde fi- yat artışlarına yansımaktadır. Nötr Para: Para arzındaki bir artışın, reel değişkenleri etkilemeden, tamamının fiyat artışlarına yansımasıdır.

Yanıt Açıklaması: Kamu harcamalarının gelir düzeyine duyarlılığı daha az olduğundan, istikrar sağlayıcı özelliği vergilerden daha düşüktür. Çünkü, kamu harcamaları harcamacı kuruluşlara ayrılan ödeneklerle ve bu ödeneklerin siyasal süreçte onaylanması ile gerçekleşir. Her yılın sonunda, takip eden yılın ödeneklerinin belirlenmesi ile ortaya çıkan harcama kararları bu anlamda fazla esnek değildir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İradi maliye politikaları ile otomatik istikrar sağlayıcılar arasında bir köprü işlevi görmek üzere geliştirilen yöntem formül esnekliğidir. Formül esnekliği yönteminde bir ekonomide ekonomik yapı ile ilgili göstergeler belli bir değeri aşınca türü ve büyüklüğü önceden saptanmış olan birtakım önlemler devreye girmekte ve böylece örneğin, vergi oranlarındaki değişiklikler iradi bir maliye politikası olmaktan çıkartılarak, kısmen otomatikleştirilmiş olmaktadır. Doğru seçenek "D" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Dışlama etkisi: Genişletici maliye politikası uygulanması sonucunda faiz oranının yükselmesine bağlı olarak özel yatırım harcamalarının azalması durumudur.

Yanıt Açıklaması: LM Eğrisi: Para arzı ile para talebinin eşit olduğu denge noktalarında gelir ile faiz oranı arasındaki ilişkiyi gösteren eğridir.

Yanıt Açıklaması: Aşırı esnek vergi sistemlerinin büyük boyutlu dalgalanmaları istikrara kavuşturmada bir engel oluşturabileceğini ifade eden kavram mali sürüklenmedir. Doğru seçenek "C" şıkkıdır.