İktisadi Büyüme

Yanıt Açıklaması: Ekonomik kalkınma makro bir değişken ve süreçtir. Ekonomik büyüme ise hem makro hemde mikro özelliklere sahiptir. Bu bağlamda kalkınmanın daha geniş kapsamlı olup büyümeyide içerdiği söylenebilir. Büyüme, iktisat teorisi, kalkınma ise daha çok iktisat politikası kapsamında yer alır. Büyüme genellikle endojen değişkenlerin etkisiyle gerçekleşen bir süreç olarak kabul edilirken, kalkınma exojen değişkenlerin uyardığı bir süreç olarak kabul edilir.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde, dünya nüfusu geçmişteki artışlara göre daha fazla oranlarda artmaktadır. Dünya nüfusu 18. Yüz yıla kadar daha yavaş artmıştır. Her 1200 yılda bir kat artmıştır. Son yüzyıllarda ise her 35 yılda bir kat artacak yüksekliğe ulaşmıştır.

Yanıt Açıklaması: 1980-1998 döneminde önce ticari ve daha sonra finansal serbest- leştirme gerçekleştirilerek dışa açık kalkınma stratejisi izlenmiştir. Doğru cevap: E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Geri dönüşü riskli olan kredilere dünya faiz haddinden daha yüksek faiz uygulanır. Uygulanan faiz oranı ile dünya faiz haddi arasındaki farka risk primi denir.

Yanıt Açıklaması: “Kamusal Harcamalar Modeli”nin temelinde kamu harcamalarının ekonomik büyüme sürecindeki önemine ilişkin görüşler yatmaktadır. Öncülüğünü Barro’nun 1990 yılında kamu harcamalarının ekonomik büyümedeki rolüyle ilgili yazmış olduğu bir makalenin çektiği bu görüşler devletin büyüme ve kalkınma sürecindeki önemine odaklanmıştır. Hatta Barro, kamusal üretimin aslında bir üretim faktörü olarak görülmesi gerektiğini ileri sürmektedir. Burada bir hususa dikkat çekmekte fayda bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Klasik Büyüme Teorisi’ ne göre dış ticaret uzmanlaşmayı sağladığı için büyümenin motorudur. Dış ticaret sayesinde üretim fazlası satılabilir. Ancak III ile verilen bilgi Keynesyen Büyüme Modeli’ ne ait görüşü yansıtır.

Yanıt Açıklaması: Ayrıca, Türkiye gibi gelişmekte olan ekonomilerin ve yükselen piyasaların gelişmiş ülkelere göre daha yüksek büyüme oranlarına ulaşmaları, Şekil 8.2’de de görülebileceği gibi, zamanla dünya GSYH’sı içinde gelişmiş ekonomilerin payının düşmesine, yükselen piyasalar ve gelişmekte olan ülkelerin payının ise yükselmesine yol açmıştır. 2000’li yılların ortalarından itibaren yükselen piyasalar ve gelişmekte olan ekonomiler gelişmiş ekonomileri geçmiştir. Dünya GSYH’sından 1980’lerde %36.3 pay alan yükselen ekonomiler ve gelişmekte olan ekonomiler 1990’lı yılların başında bu payı %42’ye ve 2016’da % 58.15’e yükseltmişlerdir. Çin’in 1990 sonrasında dünya GSYH’dan aldığı payın hızla yükseldiği gözlemlenmektedir. 1980 yılında dünya GSYH’sından aldığı pay %2.33’den 1990’da % 4.11’e, 2000’de % 7.4’e ve 2016’da %17.7’ye yükseltmiştir. Hindistan’ın dünya hasılasındaki payını %3’ler düzeyinden %7’lere arttırdığı görülmektedir. ABD ise 1 980’lerde dünya GSYH’dan aldığı %22’lik payı 2000’lerde koruyamamış ve dünya GSYH içindeki payı 2016 yılında %15.5 olmuştur. Almanya’nın GSYH içindeki payı 1980’de % 6.6’dan yarı yarıya azalarak %3.3’e düşmüştür. Doğru cevap E seçeneğidr.

Yanıt Açıklaması: Lucas üretim fonksiyonunu şöyle kurmuştur:Y = f (K, Ne ). Burada Y ekonominin üretim düzeyi, K fiziksel sermaye ve Ne “etkin emek” anlamına gelmektedir. Etkin emek şu üç unsurdan oluşur: İşçinin üretimde harcadığı zaman (u), çalışanların ortalama bilgi-beceri düzeyi (h) ve ülkedeki işgücü arzı (N).

Yanıt Açıklaması: Büyüme olgusu arz ve talep veya harcamalar kaynaklı olmak üzere iki şekilde incelenebilir. İktisadi büyüme talep kaynaklı olduğunda başka bir deyişle talep veya harcamalardaki artışlar yoluyla ortaya çıkan büyümenin ekonomi üzerinde kısa dönemli etkileri olacaktır. Ülkelerin uzun vadeli büyüme potansiyeli ve performansında belirleyici olan ekonominin arz kaynaklı unsurları yani üretim faktörleridir. Üretim faktörlerinin miktar ve verimliliklerindeki artışlar ile teknolojik değişme iktisadi büyümenin temel belirleyicileridir. Bununla birlikte ekonomide talep kaynaklı bileşenler de büyüme üzerinde etkilidir. Özellikle iç ve dış talep, bunların nispi büyüklükleri ülkenin büyümesinin iç talebe ya da dış talebe(ihracat) bağlı olarak gerçekleştiğini göstermesi bakımından önemlidir. Böylece talep kaynaklı büyümenin görünümü ülkenin izlemiş olduğu iktisadi büyüme modeli konusunda bilgi verir. Gelişmekte olan ülkelerin piyasa darlığı ve dolayısıyla sınırlı iç talep sorununu ortadan kaldırabilmek, kriz dönemlerinde daralan iç talebin olumsuz etkilerini hafifletmek amacıyla dış talep odaklı üretim yaptıkları görülmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye ekonomisinin tarihsel süreç içinde yapısal dönüşüm geçirdiği dönemler ve bu dönemlere ilişkin büyüme oranları dikkate alınarak çeşitli alt dönemler itibariyle iktisadi büyümenin gelişimi incelenebilir. Bu çerçevede kuruluş ve ilk sanayi yılları ve tek partili dönem olan 1924-1938 döneminin iktisadi büyüme oranı %7.9 olarak gerçekleşmiştir. Doğru cevap: B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bu programda istikrarlı ve yüksek hızda büyüyen bir ekonomik yapı için; • Makroekonomik istikrarın korunması, • Nitelikli istihdam oluşturulması, • Yüksek katma değerli üretimin artırılması, • Özel sektör yatırımları için uygun ortamın geliştirilmesi ve iş yapma kolaylığının artırılması, • Özel sektöre destek olacak şekilde kamuda kurumsal kalitenin artırılması hedeflenmektedir.

Yanıt Açıklaması: İktisadî büyümeyle artan kamu harcamaları hem eğitim, sağlık hizmetlerinin arttırılmasına ve dolayısıyla beşeri sermaye birikimine yol açmakta hem de düşük gelirli bireylerin bu hizmetlere erişimini kolaylaştırarak yoksulluğun azaltılmasına katkıda bulunmaktadır. Doğru cevap: E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bir ülkenin iktisadi büyümesi iki şekilde ortaya çıkar. Birincisi, tam istihdamda bulunan ekonominin iktisadi kaynaklarını daha etkin kullanmasıyla büyüme gerçekleşebilir. İkinci olarak büyüme, tam istihdamda kullanılan kaynak miktarına yeni kaynakların eklenmesi sonucunda meydana gelir

Yanıt Açıklaması: Yoksullaştırıcı büyüme dünya ekonomisinde sınırlı sayıda ürün üreterek bunu piyasalara süren ülkeler için geçerli olabilmektedir. Örneğin önemli bir bakır üreticisi olan Zambiya veya kahve üreticisi Brezilya için düşündüğümüzde bu ülkelerin bu ürünleri çok miktarda üreterek uluslararası piyasaya arz etmesi fiyatları düşürerek bu ülkelerin ihracat gelirlerinin azalmasına yol açabilir. Ama bu gelişmelerin ortaya çıkabilmesi için büyümenin mutlaka ihracat sektöründe ortaya çıkması, ülkenin ihraç mallarına dönük dış talebin fiyat esnekliğinin sert olması, dolayısıyla ihracat artışının fiyatlarda düşmeye yol açması ve ülkenin dış ticarete bağımlılığının yüksek olması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Smith’e göre toplumların zenginleşmesinin kökeninde işbölümü , işbölümünün kökeninde mübadele etme eğilimi, mübadele etme eğiliminin nedeni ise bireysel çıkardır.

Yanıt Açıklaması: Ar-Ge modeli’ni ortaya çıkması Romer’in 1986 tarihli çalışması ile olmuştur. Ar-Ge modelinin en önemli özelliği, Neoklasik modelin tersine, üretim sürecinde kullanılacak bilginin tesadüfler sonucunda değil, bilinçli bir çalışma süreciyle ortaya çıkabilmesidir.

Yanıt Açıklaması: “Kamusal Harcamalar Modeli”nin temelinde kamu harcamalarının ekonomik büyüme sürecindeki önemine ilişkin görüşler yatmaktadır. Öncülüğünü Barro’nun 1990 yılında kamu harcamalarının ekonomik büyümedeki rolüyle ilgili yazmış olduğu bir makalenin çektiği bu görüşler devletin büyüme ve kalkınma sürecindeki önemine odaklanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Gelir dağılımı adaletini ölçmekte kullanılan ölçü olduğu ve 0 ile 1 arasında değer alan Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımı daha adil olduğu, bire yaklaştıkça gelir dağılımının adaletsiz olduğu anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Küreselleşme, ulusal (yerel) unsurların tüm dünyaya yayılması, uluslararası unsurların ise ulusal (yerel) hale gelmesidir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal davranışlar, değerler ve sosyal kurumlar ekonomik gelişmenin belirleyici faktörlerindendir.