Havayolu İşletmelerinde Operasyonel Planlama

Yanıt Açıklaması: Havayolu işletmesinin hangi şehirlere, hangi zamanlarda, hangi uçuş numarası ile sefer düzenleyeceğini gösteren liste uçuş tarifesi olarak isimlendirilir?

Yanıt Açıklaması: Alçalma ve iniş aşamasında analiz edilmesi gereken meteorolojik veriler şunlardır: Bulutluluk Görüş mesafesi Rüzgâr Yağış Sıcaklık Basınç Buzlanma Diğer Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Uygun tesis: Halka açık olmayan, uçucu ekiplerin sessiz ve rahat bir ortamda nöbet görevi icra edebilecekleri yer olup, havaalanına ulaşma mesafesi dikkate alınmak kaydıyla ana üslerde uçucu ekiplerin kendi ikametgâhı, geçici üslerde ise uygun konaklama tesisidir. Konaklama meydanı: Ana üs veya geçici üs kapsamı dışındaki meydanların, havacılık işletmelerinin uygun konaklama tesisi ve iaşe imkânı sağlamakla yükümlü olduğu, süresi konaklama süresindeki tarife uyan yurt içi ve yurt dışında konaklamalı görevlerin yapıldığı meydandır. Geçici üs: Ana üs veya üslerin dışında, uçuş harekâtının devamlılığı için, uçucu ekip üyesinin uçuş görev süresinin başlayıp sona erdiği ve uçucu ekip üyesine, havacılık işletmesinin uygun konaklama tesisi ve iaşe imkânı sağlamakla yükümlü olduğu, uçucu ekiplerin geçici bir süre kalacağı, havacılık işletmeleri tarafından belirlenen yurt içi ve/veya yurt dışındaki yerleşim merkezidir. Ana üs: Havacılık işletmesinin uçuş faaliyetlerini yürüttüğü ve işletme ruhsatında ana merkez olarak belirlenen, uçucu ekiplerin kendi imkânları ile konaklama ve iaşelerini sağladığı mahali ifade etmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Düz uçuş aşamasında: Bulut türleri, Rüzgâr ve Türbülans olayları gözlemlenerek değerlendirmeye alınırlar.

Yanıt Açıklaması: Günlük problem: Günlük problemde, tüm uçuş seferlerinin her gün gerçekleşeceği varsayılmaktadır. Bir günlük problemin çözümü, tek bir günde tüm uçuş seferlerinin kapsandığı bir eşlemeler kümesini oluşturmaktır. Günlük problem çözümünde her uçuşun günlük olarak tekrar ettiği kabul edilmektedir ancak bu kabul sadece hafta içi çizelgelemeleri için doğru olmaktadır. Havayolu işletmeleri genellikle hafta sonu daha az uçuş frekansına sahiptir. Bu yaklaşımda günlük uçuş çizelgesine göre problem çözülmekte daha sonra hafta sonu için değişiklikler ve düzeltmeler yapılmaktadır. Böylece tüm uçuş seferlerinin her günü kapsaması sağlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: [ASK: Available Seat Kilometers], havayolu işletmesinin yıllık kapasitesini veya koltuk arzını ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Uçuş müsaadesine göre kodlamalar; S (Tarifeli-Scheduled), N (Tarifesiz-Non scheduled), G (Genel havacılık-General), M (Askeri-Military), X (Diğer uçaklar; yardım uçakları gibi) şeklindedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Ekip çizelgeleme probleminde dikkate alınması gerekli temel kısıtlar; uçucu ekip üyeleri ile ilişkili olan uluslararası ve yerel yasal düzenlemeler, havayolu şirketinin kendi iç düzenlemeleri ve politikaları ve iş akdi kurallarıdır. Bu yasal düzenlemeler örneğin her bir pilotun veya kabin görevlisinin görev süresinin en fazla ne kadar olacağını, dinlenme aralıklarının ve süresinin en az ne kadar olacağını belirlemektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yerde kalış sürelerine yedek zamanlar eklemek: Planlama aşamasında sıklıkla geç kalan uçuşların durumu göz önüne alınarak bu uçuşların sonrasına ek (tampon) zaman konulur. Gecikme durumunda tampon zaman gecikmelerin tarife içerisinde yayılmasının önüne geçer. Fakat gecikme yaşanmadığı durumda bu boşluklar uçak ve mürettebat kullanım verimliliğinin düşmesine sebep olur

Yanıt Açıklaması: 00-09 Diğer ve havayolu iç kodları, 11-19 Yolcu ve bagaj, 21-29 Kargo ve posta, 31-39 Hava aracı ve ramp hizmetleri, 41-49 Teknik ve hava aracı ekipmanları olarak sıralanmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Dünyadaki kargo yüklerinin yaklaşık %90’ı Boeing uçaklarında taşınmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Havayolu operasyonları planlama ve çizelgeleme süreci genel olarak dört problemin çözümünden oluşmaktadır. Bunlar; uçuş tarifesinin tasarımı, uçak çizelgeleme, ekip çizelgeleme ve plan-dışı operasyonların yönetimidir.

Yanıt Açıklaması: Akış koruma kısıtları, herhangi bir “i” düğümüne gelen bağlantı ark sayısının “i” düğümünden çıkan bağlantı ark sayısına eşit olmasını sağlamaktadır. (5.11) akış koruma kısıt kümesi, her uçağı uçuş tarifesinde sirkülasyon yapmaya zorlamaktadır. Böylece, uçak gün içerisinde yapay uçuş noktasına ulaşıncaya kadar uçuşuna devam etmektedir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Filo atama problemi, havayolu işletmesinin uçuş tarifesinde yer alan uçuş bacaklarına filoların işletme maliyetleri ve teknik özellikleri dikkate alınarak potansiyel geliri enbüyükleyecek şekilde atanmasıdır. Uçakların, koltuk kapasiteleri, teknik özellikleri ve işletme maliyetleri filo bazında birbirinden farklılık göstermektedir. Filo atama modelinde amaç, uçuş rotasına yolcu taleplerini karşılayabilecek koltuk kapasitesine sahip filo atanmasını sağlanarak gelirler enbüyüklenmeye çalışılmaktadır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Uçuşların emniyetle gerçekleştirilmesi için gerekli tüm uçuş planlamalarını yapmak ve uçuş boyunca uçuşu takip etmekten sorumlu havacılık uzmanıdır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Artık yolcu sayısı, sunulan kapasiteyi aşan ortalama talebin bir ölçüsüdür. (Artık yolcu = Uçurulanartık yolcu + Uçurulamayan artık yolcu).

Yanıt Açıklaması: Uçucu ekip: Havacılık işletmeleri tarafından belirlenen, hava aracının sevk ve idaresiyle görevli pilotlar, uçuş mühendisleri ile sertifikalı kabin içi emniyet ve diğer hizmetlerin yürütülmesiyle görevli kabin ekibini ve uçak tipine göre uçuş mühendisi kapsamında gerektiğinde seyrüsefer ve radyo operatörlerini kapsamaktadır. Pilot: Hava aracının sevk ve idaresiyle görevli olan sorumlu kaptan pilot ve/veya kaptan pilot haricindeki SHGM tarafından yetkilendirilmiş diğer pilot ya da pilotlardır. Kokpit ekibi: Hava aracının sevk ve idaresi ile kullanımından sorumlu ve SHGM tarafından lisanslandırılmış gerekli olan asgari sayıdaki pilot/pilotlar ile eğer varsa uçuş mühendislerini kapsamaktadır. Kabin ekibi: Bir uçuş görevinin yapılmasında kokpit ekibinin dışında, esas görev yeri hava aracının kabini olan ve işletmeci tarafından yolcu emniyetini ve gereksinimlerini karşılamak üzere gerekli temel ve tazeleme eğitimlerini alarak sertifikalandırılmış personeldir. Kaptan pilot: Uçuş süresince hava aracının her türlü harekâtından sorumlu olan, işletme tarafından atanan, kaptan pilot statüsünde ve SHGM tarafından bu maksatla yetkilendirilmiş  belirli bir lisansa sahip olan pilotu ifade eder. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: NOTAM (Notice to Airman): Uçuş harekâtı ile ilgili ekibe herhangi bir havacılık kolaylığı, hizmeti, yöntemi ya da bir tehlikenin varlığı koşulları veya değişikliğine ilişkin bilgileri zamanında duyurma amacıyla yapılan bir uyarı yayınıdır.

Yanıt Açıklaması: Her bir uçucu ekip için, uçuş süreleri arasında yeni bir uçuş görevi için hazırlık süresi haricinde bekleme yapılmayan uçuş görev süresine kesintisiz uçuş görev süresi adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Bombardier, 1942 yılında kurulmuş olup havacılık ve demiryolu alanlarında üretim yapan bir şirkettir. Airbus, dünyanın en iyi uçak üreticilerinden ve Avrupa’nın en büyük uzay ve havacılık şirketlerinden biridir. Airbus, Ağustos-2018 itibariyle 18.812 uçak siparişi almış ve 11.397 adedini teslim etmiştir. Boeing, havacılık alanında ticari ve askeri^ uçak üretimi açısından dünyanın en büyük şirketidir. 1916 yılında kurulan şirket, uydular, füzeler, silahlar, savunma, uzay ve güvenlik sistemleri ve gelişmiş bilgi ve iletişim sistemlerinin tasarımı ve üretiminde üst düzey bir şirket olarak kabul edilmektedir. Embraer, uçak imalat pazarı açısından üçüncü sırada yer almak için yoğun bir şekilde rekabet etmekte- dir. S¸irket, 1969 yılında Brezilya’nın Sao Jose´ de Campos şehrinde kurulmuş olup özellikle yüksek büyüme potansiyeline sahip alanlarda ticari, savunma ve havacılık sektörüne odaklanmıştır.