Havacılık Emniyeti

Yanıt Açıklaması: Alkol tüketimi bireyin sinir sistemi üzerinde etkili olarak kas aktivitesinin azalmasına, motor becerilerinin zayıflamasına neden olmaktadır. Bu nedenle çok az alkol bile refleks ağırlaşması ve görüş keskinliğinde azalmaya neden olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Emniyet performansının neden ölçülmesi gerektiği öncelikle yönetimin işlevleri kapsamında açıklanabilir. Amaçların belirlenmesi, amaçlara varılmasını sağlayacak planların yapılması, planları harekete geçirecek örgütün tasarlanması ve kurulması, örgütün harekete geçirilerek amaçlara doğru yöneltilmesi, tüm bunların birimler arasında eş güdüm sağlanarak yapılması ve nihayetinde amaçlara ne ölçüde ulaşıldığı ya da ulaşılmadığının değerlendirilerek geri bildirim üretilmesi gibi faaliyetler yönetimin işlevleri kapsamındadır.

Yanıt Açıklaması: ICAO, 1984 yılında tehlikeli maddelerin havayolu ile emniyetli bir şekilde taşınmasına yönelik yürürlüğe koyduğu EK-18’in ardından uzun yıllar herhangi bir konuda yeni bir ek yayınlamamış, havacılık örgütleri ve kullanıcılarını etkileyecek böylesine kapsamlı bir düzenlemeye gitmemiştir. Buna göre doğru Cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Geçerlilik gerçekte ölçmeye çalıştığımız büyüklüğü doğru bir şekilde ölçebilme özelliklerine sahip olmadır.

Yanıt Açıklaması: Risk yönetiminin temel aşamaları şunlardır; İnsana, donanıma, yazılıma ya da çevreye ilişkin potansiyel tehlikeleri ve muhtemel sonuçlarını tespit et. Potansiyel tehlikelerin muhtemel sonuçlarının ortaya çıkma olasılıklarını tespit et. Potansiyel tehlikelerin muhtemel sonuçlarının gerçekten ortaya çıkması durumundaki etkinin ciddiyetini değerlendir. Tespit edilen riski analiz et, amaçlarla karşılaştır, fayda maliyet analizi yap. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Aşağıdaki koşullardan herhangi birisinin ortaya çıkması alarm seviyesinin delindiği ve emniyet performansının kötüye gittiği anlamına gelir. Gösterge değerlerinden herhangi birisi (tek bir değerin) herhangi bir zamanda ortalamanın 3 SS değeri üstündeyse, ya da birbirini takip eden iki değer, ortalamanın 2 SS değeri üstündeyse (O+2SS),  ya da birbirini takip eden üç değer, ortalamanın 1 SS değeri üstündeyse. Buna göre doğru Cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Güvenlik açısından yüksek öneme sahip tehlikeli maddelerden patlayıcılar Sınıf 1’de 6 Bölüm halinde yer alır. Sınıf 4’te yer alan Yanıcı Katılar, kolayca tutuşabilir maddeler ve duyarlılığı azaltılmış patlayıcılar, kendiliğinden yanmaya yatkın maddeler, su ile temas ettiğinde yanıcı gaz çıkaran maddeler olarak altbölümlere ayrılır. Sınıf 7’de ise Radyoaktif Maddeler yer alır. Bu durumda I ve II doğru ifadeler olurken, III yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: Olumlu emniyet kültürünün güçlendirilmesini sağlamak, emniyet iletişimi eğitiminin amaçlarındandır.

Yanıt Açıklaması: İyi bir bilgi işleme sistemi, bilgi toplama, algılama ve değerleme, değerlendire ve karar alma, faaliyet ya da tepki ve son olarak geri bildirim süreçlerinden oluşur.

Yanıt Açıklaması:

Yanıt Açıklaması: Yerli/yabancı hava yolu uçak mürettebatının havaalanına giriş çıkışlarında kullanılan karta Landing kartı denir. Landing kartı ülkelerin mütekabiliyet esasına (her ülke, kendi ülkesi hava yolu personelinin diğer ülke havaalanına, diğer ülke hava yolu personelinin ise kendi ülkesi havaalanlarına giriş ve çıkış yapabilmesi adına bu belgeyi karşılıklı olarak düzenler) göre düzenlenmektedir.

Yanıt Açıklaması: Emniyeti sağlama konusundaki başarımız (performansımız) yeterli mi? Hangi faaliyet alanlarında ve süreçlerde daha iyi ya da daha kötüyüz? Bunun sebepleri nelerdir? Tüm bunları geçmişle kıyasladığımızda durum nedir? Öncesine göre ne kadar iyi ya da kötüyüz? Emniyet performansımıza ilişkin alarm veren faaliyet ya da süreçler var mıdır? Daha önce aldığımız emniyet artırıcı önlemler işe yarıyor mu? Emniyet performansımızı etkileyen bir değişim söz konusu mu? Bu değişim hangi faaliyet alanını ve süreçleri ne kadar etkilemektedir? Tüm bu sorulara cevap aradık- tan sonra, gelecekte karşılaşılması muhtemel emniyet performans seviyesi nedir? Nereye, hangi kaynaklarla ve ne tür bir müdahale gereklidir? Daha önce de açıklandığı gibi, ölçüm işleminin asıl amacı ölçüm sonuçlarını bu tür sorulara cevap verebilmek için kullanmaktır. İşte bunun etkili yollarından birisi de performansın zaman içindeki seyrini ortaya koymak; performansın ne zaman, nerede, neden ve ne miktarda değişiyor olduğunu anlamaktır. Yukarıdaki sorulara cevap verebilmek için öncelikle performansın zaman içinde nasıl bir değişim gösterdiğini görmek ve incelemek gerekir.

Yanıt Açıklaması: Reason emniyetsiz eylemlerin nasıl ortaya çıktığı ve önlenebileceği ile ilgili 1980’lerin başında ortaya attığı modeli 20 yıllık bir süreçte geliştirmiş ve 1997 yılında adına İsviçre Peyniri adını verdiği son şeklini ortaya koymuştur. Bu gelişim sürecini Reason, “The Human Contri- bution” adlı ünlü kitabında ayrıntılı bir şekilde açıklamaktadır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Bilgi temelli yanılgılar insanlar için tamamen yeni olan durumlarda ortaya çıkarlar. Daha önceden hiç karşılaşılmamış, tecrübe edilmemiş, uzun süreli hafızada konuya ilişkin herhangi bir kural ya da prosedürün bulunamadığı, eğitimli olunmayan bir sorunla ya da durumla karşılaşıldığında yüksek bir bilinç düzeyine geçilerek eylemler bilgi temelli performans seviyesinde gerçekleşmeye başlar. Bu seviye hatalara son derece açıktır. Çünkü bu seviyedeki sonuçlar genellikle deneme-yanılma yoluyla elde edilir. Verilen örnek bilgi temelli bir yanılgı hatasıdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Egzersiz yapma,dengeli beslenme,meditasyon ve zaman yönetimi bireysel stresin yönetiminde kullanılan yöntemlerdendir.Yavaş tepki verme ise,  yorgunluğun sonucudur.

Yanıt Açıklaması: Ölçüm sürecinde “göstergelerin gözden geçirilmesi, elde edilen sonuçların emniyeti artırıcı çabalarda kullanılması, verilerin toplanması ve göstergelere yüklenmesi, göstergeler için ihtiyaç duyulan verilerin belirlenmesi” aşamaları mevcuttur. “Performansı yüksek olan personelinin maaşının artırılması” ölçüm sürecinde yer almamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Gelişmelere paralel olarak hızla gelişen teknoloji sayesinde havaaraçlarının tasarım ve teknik özelliklerindeki problemlerin kazalara sebep olma derecesi giderek azalmaktadır. Buna karşın, kazaların oluşumunda insanların rolü giderek artmaktadır. Hava aracı üreticisi Boeing, havacılığın gelişmeye başladığı yıllarda meydana gelen emniyetsiz olaylarda teknik nedenlerin %80 oranında rol oynadığını belirtmektedir. Günümüzde ise bu oran tersine dönmüş durumdadır. Artık yaşanan kazaların nedenleri arasında % 80 oranında insan hataları (pilot, hava trafik kontrolörü, teknisyen, dispeçer gibi) yer almaktadır. Teknik faktörlerin rolünün ise %20 oranında olduğu belirtilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kural olarak benimsenmiş ve yerleşmiş ilke ve kanuna uygun duruma norm denir.

Yanıt Açıklaması: Anlık stres, akut-kontrol edilebilir stres, akut-kontrol edilemeyen stres, kronik-kontrol edilemeyen stres; stres türleridir. Karmaşık stres bir stres türü değildir.

Yanıt Açıklaması: Emniyet performans ölçümünde en fazla kullanılanı gecikmeli ve öncü gösterge sınıflandırmasıdır.