Türkiye´de Felsefenin Gelişimi 1

Yanıt Açıklaması: Nicolai Hartmann (1882-1950) tarafından geliştirildiği kabul edilen yeni ontoloji, Takiyettin Mengüşoğlu tarafından şöyle açıklanmaktadır: Var olanı var olan olarak tetkik eden ve var olandaki determination prensiplerini var olanın nevilerini, tarzlarını araştıran bir ilimdir. Bunları incelerken, herhangi bir spekülasyona veya varlığı ispat etmeye çalışan bir teoriye, bir aksiyomlar sistemine başvurmuyor. Var olana herhangi bir kıymet struktur’ü de atfetmiyor; tersine var olanın fenomenlerinden kalkar, desktriptiv (tasviri) ve analitik bir bilgi olarak kalır. Eski ontoloji, öncekinin tersine, deduktiv, spekülativ, rasyonalist, aksiyoncu bir bilgidir.

Yanıt Açıklaması: Bu ilke ile, uzun birikimlerden sonra, Milattan önceki 6. yüzyılda bugünkü Batı felsefe ve biliminin, dolayısıyla bunlara dayanan Batı uygarlık düzeninin temelleri atılmıştır. (Gökberk 1997/4, 52-52).

Yanıt Açıklaması: Alaeddin Şenel, Kemirgenlerden Sömürgenlere İnsanlık Tarihi adlı çalışmasının giriş bölümünde, çalışmasının taşıyıcı kavramları olan insan ve tarihten ne anladığını çeşitli yönleriyle açıklayarak, nasıl bir yol izlediğini belirtmiştir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal Darwinizm, "yaşamak için mücadele" ve "en iyinin hayatta kalması" düşüncelerinin toplumsal yaşama uygulanmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Yıldırım düşüncesini bilimin gelişmesinin aşamalarını vererek desteklemektedir. Bilim tarihin dört aşaması şöyledir: Mısır ve Mezopotamya uygarlıklarında görülen ampirik bilgi toplama aşaması. Eski Yunanlıların evreni açıklamaya yönelik akılcı sistemlerinin kurulması. Ortaçağların Yunan Felsefesi ile dinsel doğmaları bağdaştıran çalışma karşısında İslam dünyasındaki bilimsel çalışmaların parlak başarılarını kapsayan aşama. Rönesans sonrası gelişmelerin yer aldığı modern bilim aşaması.

Yanıt Açıklaması: Adnan Adıvar, II. Meşrutiyetin ilanını çok önemsemiş, özgürlük yolunda geri dönüşsüz bir aşama olarak kabul etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Türklerinde İlim isimli eser Adnan Adıvar'a aittir.Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Adıvar'a göre bir millette ilmin başlangıç tarihini tespit etmek hemen hemen  imkansız olmakla birlikte, Osmanlı'da ilmin başlangıcı olarak İznik medresesinin kurulması esas alınmıştır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Felsefe akımlarının öncelik verdiği olgulara bakarak Spiritualizm ruh ile, Sosyal Darwinizm evrim ile, Pozitivizm bilim ile, Aydınlanmacılık akıl ile eşleştirilebilir. Bu durumda Fenomenoloji boşta kalır.

Yanıt Açıklaması: Pozitif terimi, öncelikle ortada olan gözlemlenebilen, araştırılabilen anlamına gelmekte ve bu bağlamda doğa bilimleri için kullanılmaktadır. Doğa bilimlerinin olumlu bütün çağrışımları aynı şekilde pozitif bilim ifadesinde de saklıdır.

Yanıt Açıklaması: Husserl’e göre araştırma, hareket noktasını felsefelerden değil, şeylerden ve problemlerden almalıdır. Felsefe, özü gereği, hakiki başlangıçların, kaynakların, her şeyin kökünün bilimidir. Kökten olan şeylerin biliminin işlemesi de kökten olmalı, ve her bakımdan böyle olmalıdır (Husserl 1995, 80). Kökene varma ve kökende olan mahiyeti ortaya koyma fenomenolojik bir faaliyettir. Ona göre bir öz bilimi olarak fenomenolojinin alanı, kişisel tinden başlar ve hemen sonra genel tin alanının bütününe ulaşır. Tin felsefesini temellendirilebilecek biricik bilim de ancak ve ancak fenomenolojik öz bilimidir (Husserl 1995, 68). Sıralanan bu özellikleriyle Fenomenoloji, yirminci yüzyılda felsefenin yönünü belirleyen felsefe anlayışlarından biri olmuştur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Söz konusu kitap mantıkta anlam, biçimsel dil, dizimsel kurallar, yorumsal kurallar, temel mantık dili, yazılış biçimleri, kümeler kuramının temel kavramları gibi konuları içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Her toplum kendi gündelik sorunlarını çözmek ve evrendeki konumunu anlamlandırmak için kendi teorik düşünce sistemini oluşturur. Teorik düşünce yapıları, en geniş anlamıyla toplumun evren tasavvurunda kendini göstermektedir. Evren tasavvuru, evrenin nasıl kurulduğu, dünyanın yaşanılır hale nasıl geldiği, insanın dünyada nasıl oluştuğu, dünyada nasıl yaşaması gerektiği, öldükten sonra nereye gideceği sorunlarını içeren düşüncelerden oluşan bir yapıdır.

Yanıt Açıklaması: Adnan ADIVAR çalışmalarında belirli sınırlar çizerekçalıştığı alanlar Tıp, Tabii İlimler  ve Matematiktir. Buna göre doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir adlı çalışma ilkin 1948 yılında yayınlanmıştır. Kitabın önsözünde çalışmanın çok önemli olan bir kurum olan bilimin kamulaştırılmasnı yapmak gerektiğini söylemektedir. Aydın Sayılı’ya göre, uzmanlıkların derinleştiği dönemde, bilimin ve bilimsel zihniyetin kamulaştırılması en zaruri ihtiyaçlar arasındadır. Bilimin kamulaştırılması, uzmanlık geleneğinden geniş ölçüde ayrılmayı gerektirmektedir. Bu eser böyle bir ikilem içinde kaleme alındı. Kitabın adı olarak, Mustafa Kemal’in bir sözünün seçilmiş olması da kaygılarının bir başka yanına işaret etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Namık Kemal'in genel irade fikrine muhalefet edişi ise, hukuk dersleri aldığı Emile Acollas'ın fikirlerine bağlanabilir. (Mardin 1998, 369-370).

Yanıt Açıklaması: Pozitivizm bilimsel disiplinler arasında yaptığı sıralamada önceliği Toplumsal Bilimlere vermektedir.

Yanıt Açıklaması: İçtimaiyat Mecmuası isimli derginin başında Ziya Gökalp ve Necmettin Sadık bulunmuştur.

Yanıt Açıklaması: Nihat Keklik, "Türklerde Ahlak ve Dünya Görüşü" adlı kitabının (2001) yayınlandığı tarihte yoğun olarak tartışılan küreselleşme konusunda, "eğer, küreselleşme insan hakları ve ahlaki değerler açısından ele alınırsa, Avrupalıların Türklerden çok şey öğreneceğini" belirtmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Adıvar’a göre, felsefeyi doğuran nedenlerden biri de, dinin ne demek olduğunu, neden ibadet ihtiyacı duydukları üzerine insanların düşünmeye başlamalarıdır.