Türkiye´de Felsefenin Gelişimi 1

Yanıt Açıklaması: Bilimin Öncüleri (1995) adlı kitap, iki ana bölümden oluşmaktadır: ilki, Bilimin tarifi, tarihi ile bilimsel yöntemin temel özelliklerinin anlatıldığı bölümdür. Bu bölüm, Bilim Felsefesi, Bilim Tarihi kitaplarında ele aldığı sorunların çok kısa özetler olarak görülebilir. Bilimin Öncüleri başlığını taşıyan ikinci bölüm, bilimin gelişmesine katkıda bulunan Arşimet’le başlayıp Heisenberg’le biten, Batılı 26 bilim insanın tanıtlamasını içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Uygur’a göre, nedir, felsefe sorularının kuruluşunu belirler. Felsefe sorularını felsefe sorusu yapan ölçüyü verir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Materyalistler arasında, Beşir Fuat, Ahmet Şuayb, Abdullah Cevdet, Baha Tevfik, Rıza Tevfik, Hüseyinzade Ali (Ali Turan) önde gelen isimler olarak kabul edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Türklerinde İlim adlı eser, Adnan Adıvar'a aittir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Aydınlanma, genel olarak, insan aklını esas alarak, kültürel dünyayı akıl aracılığıyla kurmaya çalışan, insanı kökeni, yeteneklerini ve haklarını doğa temelli açııklayan, benzer şekilde devletin kökeni, organları ve yapısı hakkındaki temellendirmeleri akıl ve doğa esasına göre yapan, Rousseau, Voltaire, Montesqieu gibi düşünürleri içinde toplayan ve daha çok 18. yüzyılla örtüştürülen anlayıştır.Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Adnan Adıvar'ın Tarih Boyunca İlim ve Din adlı eserin bilim ve din ilişkileri üzerine küresel bir bakış açısıyla düşünce tarihi ortaya koyulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Siyaset bilimci olan Alaeddin Şenel'in çalışmaları esas olarak siyaset felsefesi ağırlıklıdır.

Yanıt Açıklaması: Düşünce tarihimizin ilk tenkitçisi olan (Karakuş 1995, 80-81) Beşir Fuat'ın ilk yazıları felsefe çevirileridir. (Murteza 1986, 228-229)

Yanıt Açıklaması: 19. yüzyılda Batı felsefesi içinde iki karşıt akım olarak gelişen Fransız pozitivizmi ile Alman idealizmi karşısında Osmanlı aydını, seçimini ilkinden yana yapmıştır. Alman idealizminin kavramsal soyut yapısını kavramak zorken, pozitivizm pratik yanları nedeniyle anlaşılması kolay olmuştur. Pozitivist kavramlaştırmanın merkezinde bilimin olması, ona yönelmenin önemli nedenlerinden biridir.Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Köprülü, tarih felsefesinin temel sorunlarını eleştirel bir tarzda inceleyerek, tarihin doğa bilimleriyle karıştırılmamasını ve tarihin kendine özel bir yapısının olduğunu kabul ederek, tarihçinin kendi alanının şartları ve vazifesine uygun olarak görevini yapması gerektiğini belirtmiştir.

Yanıt Açıklaması: Edmund Husserl’in kurduğu kabul edilen fenomenoloji, kesin bir bilim olarak felsefenin özel bir araştırma alanının olduğunu göstermeyi amaçlamaktadır. Husserl, felsefenin kendine has alanını, “mevcut felsefelerden ya da onların kritiğinden değil, fenomenlerden hareket etmelidir”, “Fenomenlere, şeylere geri dönmeli” düşünceleriyle ortaya koymuştur.

Yanıt Açıklaması: Muhyiddin İbn-ül Arabi Hayatı ve Çevresi, İslam Mantık Tarihi ve Farabi mantığı, Türklerde Ahlak ve Dünya Görüşü gibi eserlere imza atan Nihat Keklik, islam felsefe merkezli çalışmaları ile tanınmıştır.

Yanıt Açıklaması: Alaeddin Şenel'in çalışmaları ağırlıklı olarak siyaset felsefesi üzerinedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Adnan Adıvar, Osmanlı Türklerinde İlim ve Tarih Boyunca İlim ve Din olmak üzere iki temel eser ortaya koymuştur.

Yanıt Açıklaması: Sosyal Darwinizm Hofstadter’e göre “yaşamak için mücadele” ve “en iyinin hayatta kalması” düşüncelerinin toplumsal yaşama yansıtılmasıdır. İlk başlarda doğanın bir yasası şeklinde mevcut durumu korumak için muhafazakârlar tarafından geliştirilmiş ancak daha sonraları ırkçı ve emperyalist düşünceleri desteklemek için kullanılmıştır. Abdullah Cevdet önemli temsilcilerindendir.

Yanıt Açıklaması: Bilim Tarihi : Cemal Yıldırım'a ait bir kitabın adıdır. Türkiye’de analitik felsefeyi kendine konu edinip çalışan kişilerin başında Teo Grünberg gelir ; doktora tezinde işlediği konuların dışına ç›kmadı, mantık ve analitik felsefe konularında derinleşti ve kaynak eserler üretti. Teo Grünberg, bilim tarihi üzerine eser yazmadı. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Edmund Husserl’in (1859-1938) kurduğu kabul edilen fenomenoloji, kesin bir bilim olarak felsefenin özel bir arafltırma alanının olduğunu göstermeyi amaçlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Adıvar’a göre, felsefeyi doğuran nedenlerden biri de dinin ne demek olduğunu, neden ibadet ihtiyacı duydukları üzerine insanların düşünmeye başlamalarıdır.

Yanıt Açıklaması: Filibeli Ahmet Hilmi, Hangi Felsefe Ekolünü Seçmeliyiz? Adlı yazısında felsefeden ne anladığına ilişkin görüşler ortaya koymuştur. Felsefe ile toplumsal sorunlar arasında güçlü bir ilişkiyi Kabul ettiği görülür. Düşünce akımlarına geçmeden önce ise, yöntem sorunu üzerinde durmuş, yöntemin felsefe açısından ne kadar önemli olduğunu sergilemiştir.

Yanıt Açıklaması: Türk edebiyatında İlk Mutasavvuflar, Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu gibi yukarıda verilen tüm eserler Fuad Köprülü’ye aittir. Yaşamı boyunca 1500 civarı yayın ile Türk tarihçiliğinin en tanınmış kişilerinden biridir.