Ortaçağ Felsefesi 1

Yanıt Açıklaması: Sezgisel bilgi dediğimiz bilgi türü, bireysel şeylerin tecrübeye dayalı ilk bilgisinden başka bir şey değildir.

Yanıt Açıklaması: Rogerus Baco, ilahiyat alanındaki düşüncelerle toplumsal sorunlara çözüm aramıştır. Ona göre bütün spekülatif felsefe amacı itibariyle bir ahlak felsefesi içerir. Ancak kendisinin başlı başına bir toplum felsefesi oluşturduğunu söyleyemeyiz. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bir bireysel insan, cisimsel bir beden ile zihinsel ruhun tözsel birleşimi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Bu birlik, akılsal ruh insan bedenini harekete geçirdiği sürece doğaldır. Ruhsal madde ile formdan meydana gelen insan ruhu, kendi başına bireyleşir ve formel olarak maddeyi yetkin hale getirir

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Francisco Suarez Yasa nın Tanrı’nın iradesinin bir sonucu olduğunu düşünmüş ve bu yasa türüne ezeli-ebedi yasa adını vermiştir.

Yanıt Açıklaması: Bonaventura

Yanıt Açıklaması: Suarez 1548-1617 yılları arasında yaşamıştır. Suarez, Descartes’ın (31 Mart 1596-11 Şubat 1650) yaşadığı döneme denk gelen bir ömür sürmüştür. Seçeneklerde yer alan diğer filozoflar ise 19 yüzyılda yaşamış olanlardır.

Yanıt Açıklaması: Soyutlama

Yanıt Açıklaması: Ona göre Tanrı’nın saf bir varoluşu olduğunu söyleyebiliriz. Tanrı’nın yaratmış olduğu ay altı dünyada; başka kelimelerle oluş ve bozuluşun hüküm sürdüğü dünyada olumsallıktan, yani herhangi bir şeyin varolup olmama imkanından söz edebiliriz

Yanıt Açıklaması: Duns Scotus’a göre sezgisel bilginin nesnesi, varolan ve özneye verilmiş olandır. Soyutlayıcı bilginin nesnesi ise varolmak zorunda değildir. Ockham buna itiraz eder. Ona göre varolmayan bir şeyin de sezgisel bilgisi söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: Abelardus, ahlakını kurarken Hıristiyanlıktan büyük ölçüde yararlanmıştır. Bununla birlikte, onun sadece dinden kaynaklanan bir ahlak anlayışı ortaya koymadığını da belirtmek gerekir. “Abelardus’un tek dayanağı hiçbir zaman dine ve dinin temel olgusu olan inanca indirgenemez. Akla değer verişi, bir antik çağ düşünürü kadar akla dayanışı, insanın ancak akıl varlığı olmasıyla ahlak fenomeninin var olacağını ileri sürmesi, diyalektiğe verdiği büyük önem bunu bize açıkça göstermektedir.”

Yanıt Açıklaması: Thomas Aquinas’a göre evrenin yetkinliği bir çokluğu ve varolanlar arasındaki eşitsizliği baştan talep etmektedir. Zira evrendeki hiçbir varolan, ilahi yetkinliği kendi başına temsil etme gücüne sahip değildir. Tanrı her şeyi bir yetkinlik sıradüzeni içine yerleştirmiştir. Bu sıradüzenin en üstünde melekler bulunmaktadır. Thomas Aquinas bunlara maddesiz tözler adını vermektedir.

Yanıt Açıklaması: Bir üretici en başta bizzat kendi etki gücüyle gerçekleştirmesi gerekir. Üretilmemiş, ama üreten, yaratılmamış, ama yaratan varlığa bu şekilde ulaşırız.

Yanıt Açıklaması: Eriugena’nın ikinci doğa ayrımı olan “yaratılan ve yaratan” doğa, anlaşılması bakımından diğerlerinden biraz daha güç bir ayrımdır. İlk bakışta burada anlatılmak istenilenin, yaratılmışlığından dolayı insan türü olduğunu düşünebiliriz. Bununla birlikte, Ortaçağ ilahiyatı açısından insanın yaratma yeteneği olmadığını bildiğimiz için bu seçenek kendiliğinden elenmektedir. O halde bu, “yaratılan ve yaratan” doğa neyi veya kimi işaret etmektedir? Her şeyden önce bu ayrımın ilahi ideaları işaret ettiğini söyleyebiliriz.

Yanıt Açıklaması: Tanrı, her şeyin doğasının bizzat yaratıcısıdır ve bu şekliyle de her şeyin Nedeni ve Başlangıcıdır. Bundan dolayı da doğanın ilk ayrımındaki “yaratan ve yaratılmayan” ile Tanrı’nın kastedildiği açıktır.

Yanıt Açıklaması: Ockham’ın, daha önceki filozofların yaptıkları gibi Tanrı’yı bir etkileyici neden olarak görmemesi ilgi çekici bir noktadır. Ona göre, insan aklının Tanrı’yı bir etkileyici ilk neden olarak kavraması ve üstelik bunu kanıtlaması nerdeyse olanaksız- dır. Bir şeyin etkileyici neden olabilmesi için, onun başka bir şey tarafından izlenmesi gereklidir. Doğru cevap A' dır.

Yanıt Açıklaması: Mısırlı (Lycopolis) Plotino'un Enneades adlı eserine göre : bilmenin tecrübi (tecrübesel, tecrübeye dayalı ; -i : Arapça son ek) formlarından çok, zihinsel görüyü tercih etmek gerekir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bilimin sınırları konusunda, son derecede hassas bir yapısı olduğu anlaşılan Boethius Dacus’un en temel bilgikuramsal anlayışı, bilimi akılsal ilkeler bağlamında biçimlendirmiş olmasıdır. Bu sınırların dışındaki herhangi bir şey veya mesele asla o bilimin konusu olamaz ve o bilim de bu mesele hakkında herhangi bir şey söyleme fırsatını yakalayamaz. Felsefenin özerkliği hakkında ciddi bir sınav veren Dacus için aklın ilkeleri vahyin hakikatlerinden daha önemlidir. Doğru cevap E' dir.

Yanıt Açıklaması: Ockham, ikinci türden ilahi sıfatların da gene üç farklı kategoride değerlendirilebileceklerini düşünmektedir. Bu sıfatların bazıları (1) ilahi özü mutlak bir şekilde ve olumlu olarak imlemektedir. Bu gruptaki sıfatlara “akıl” ve “irade” örnek verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Rogerus Baco’ya göre dünya üzerinde bilinmesi gereken en temel bilim, diğer tüm bilimler için hem kapı, hem de kilit görevi gören matematiktir. Ona göre, matematiği bilmeyen insanların dili de düzgün şekilde bilmelerine imkan yoktur. Doğru yanıt C seçeneğdiir.