İlkçağ Felsefesi

Yanıt Açıklaması: Tümden gelim, genele yönelik bir varsayımın özel bir birim için de geçerli Kabul edilmesidir. İnsanlar düşünen bir varlıktır, Ahmet de insandır, o halde Ahmet de düşünmektedir önermesi bir tümdengelim örneğidir. Bu nedenle doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yani kategoriler varlıkları tüm halleriyle ifade etmemizi sağlayan şekillerdir. Bu kategoriler cevher (töz), nitelik (keyfiyet), nicelik (kemiyet), görelik (izafet-ilişki-nispet), mekân, zaman, durum (vaziyet), iyelik (mülkiyet), etki (fiil) ve edilgi (infial) olmak üzere ona ayrılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Sudur sürecinin ikinci aşamasını Ruh teşkil etmektedir. Cisimsel olmayan ve bölünemez bir varlık olarak ruh, manevi gerçeklikle maddi gerçeklik arasında bir köprü, duyular üstü dünya ile duyusal dünyayı birbirine bağlayan halka görevi görür. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Eyleme dönüşmemiş (yani sosyal bir zemine ulaşmamış), yalnızca felsefi tartışmalar içerisine sıkışmış bir iyilik tanımlamasının, Platon felsefesinde yeri yoktur. Platon’a göre devleti yönetenlerin tam anlamıyla liyâkat sahibi olması için “iyi” kavramını tam anlamıyla öğrenmiş ve içselleştirmiş olmaları gerekir. Platon’un iyi ve kötü ile ilgili düşüncelerinin (özellikle “iyi” hakkındaki düşüncelerinin) en açık biçimde görüldüğü eseri Devlet’tir. Platon’a göre, erdem tüm eylemlerin yegâne amacı olmalıdır. Ancak, Platon’un ahlak anlayışı söz konusu olduğunda, Platon’un bir “hedonist” olduğunu iddia etmek zordur. Doğru Cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Aristoteles’in düşüncesinin ve bilim anlayışının dikkate değer bir yönü tabiatta bir amaçsallık olduğuna inanmasıdır. İnsan ediminin belli amaçlar gütmesi gibi tabiat da edimlerinde bir gayeyi hedefler. Tabiat olaylarını anlamaya çalışırken bu hadiselerin “ne için” cereyan ettiğini sormalıyız. Çünkü bu hadiselerin, bu tabiat olaylarının bir telosu, bir gayesi vardır.

Yanıt Açıklaması: Stoacılık Kıbrıslı Zenon (MÖ 334-262) tarafından kurulan okula verilmiş bir isimdir. Elealı Zenon paradoksları ile tanınır. Felsefe tarihinde Zenon adlı çok sayıda filozof vardır. Bunlardan özellikle ikisi oldukça meşhurdur. İlki paradoksları ile tanınan Elealı Zenon’dur. Stoa ekolünün kurucusu olan Zenon’a, Parmenides’in öğrencisi olan Zenon ile karıştırılmaması için, Kıbrıs’ın Kition kentinde doğmuş olması münasebetiyle “Kıbrıslı” önadı verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Platon’un “iyi” ve “kötü” kavramlarını en iyi şekilde ortaya koyan eseri Devlet’tir. Aslında Devlet adlı eseri “adalet” kavramını ele alır fakat Platon’a göre, adalet kavramı da eninde sonunda “iyi” kavramı ile ilişkilidir.

Yanıt Açıklaması: Yunanca bir kelimedir ve “akıl”, “zihin”, “düşünce” ya da “sezgi” anlamlarına gelmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Platon’un siyaset ile ilgili görüşlerini ihtiva eden başlıca üç eseri vardır: Devlet (ideal devlet), Devlet Adamı (Politicus) ve Yasalar (Nomoi).

Yanıt Açıklaması: Platon’un ruh hakkındaki görüşlerini dolaylı argümanlarla ortaya koyduğu metinlerden biri Phaedrus’dur. Bu diyalogda Platon’un ruh ile ilgili temel görüşlerini, formlar dünyasının varlığını ispat etmeye çalışırken ortaya koyduğunu görüyoruz. Doğru cevap E' dir.

Yanıt Açıklaması: Stoacılar pantesittirler. Bu, Epküros’ta görülen bir fikir değildir. Stoacıların fizik anlayışı Herakleitos's, Epiküros'un fizik anlayışı Demokritos'a dayanmaktadır. Fakat her iki grup da felsefeyi mantık, fizik ve ahlak olarak üç bölüme ayırmıştır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Panteizm. Cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Agnostisizm. Cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Aristoteles mantık biliminin kurucusudur. Aristotelesçi mantık düşüncenin biçimsel tarafını analiz ettiğinden (yani analitik olduğundan) çoğu zaman formel mantık olarak anılır. Bu kapsamda doğru seçenek B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Platon’a göre, ölçü, iyiliğin ve güzelliğin temelidir. İyi ya da güzel bir şey yapmak isteyen zanaatka^r, daha en baştan neyi nasıl, hangi ölçülere ve hangi oranlara göre yapacağına karar verir. Zanaat ürünü olan şey ortaya çıktığında, zanaatka^r en baştan koyduğu ölçülere ne derecede uyduğuna bakar, böylece hedefine ne kadar ulaştığına karar verir. Doğru cevap B' dir.

Yanıt Açıklaması: I. Taklide dayalı olan sanat ( nimesis ), Platon’un estetik ile ilgili felsefesi'nin ,  etrafında şekillendiği temalardan biridir.  Ölçü, iyiliğin ve güzelliğin temelidir. Ancak, Platon, modern zamanlardakinin aksine, sanatı özerk ve bağımsız bir  alan olarak görmez. Doğru Cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Katalepsis. CevAP E'dir.

Yanıt Açıklaması: Monoteizm kavramı Yunanca mono (tek) ve theos (tanrı) kavramlarından türemiş olup “tek tanrıcılık” anlamına gelmektedir. İlk monoteist (tek tanrıcı) din Yahudiliktir. Hıristiyanlık ve İslam monoteist dinî geleneğin devamıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bugün ahlak ve siyaset alanları birbirinden bir ölçüde de olsa ayrılabilir alanlar olarak anlaşılıyor. Ama Aristoteles için bu ikisi birbirini tamamlayan ya da birbirinin uzantısı olan sahalardır. Gerçekten de Aristoteles siyaseti ayrı bir alan olarak düşünmemiş, bunu etik başlığı altında incelemiştir. Onun Politika adını taşıyan risaleleri Nikomakhos’a Etik kitabının devamı mahiyetindedir. Bu kapsamda doğru seçenek B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Plotinus varlık hiyerarşisine uygun bir bilgi anlayışı geliştirmiştir. Her varlık düzeyini bilmek için farklı bir kaynağa ihtiyaç duyulmaktadır. Varlık türü yükseldikçe bilginin değeri de artmaktadır. Varlık hiyerarşisinin en altında bulunan ve maddî bir unsur olan cisimler ve onların bir toplamı olan fenomenal evren duyular vasıtasıyla bilinir. Maddenin değersizliği ona dair bilginin de epistemolojik değerini düşürmektedir. Ruhu bilmek insanın kendi özü vasıtasıyla mümkündür.