İlkçağ Felsefesi

Yanıt Açıklaması: Stoa fiziğinin ana ilkelerinden biri, evrenin kendisini var eden ateşe sürekli olarak geri döndüğünü ve yeniden kurulduğunu ifade etmek üzere kullanılan kozmik-döngü fikrine dayanmaktadır. Buna göre, doğa nasıl ki ateşten (dolayısıyla Tanrı’dan) türemişse, yine ona dönmektedir. Yalnız bu döngü sonsuz bir şekilde cereyan etmektedir. İlginç olan, ateşten gelen ve ateşe dönen evrenin her defasında yeniden ortaya çıkışının yeni (farklı) bir kozmik gerçeklik üretmeyişidir.

Yanıt Açıklaması: “Platon’un beş devlet tanımlaması” şunları içerir: Timokrasi, plütokrasi, demokrasi, tiranlık ve Aristokrasi. Platon, (demokrasi dâhil) diğer türlerin her birinin zayıf ve kötü yönlerini ortaya koyarak iyi eğitim almış üst sınıf insanların yönetimini (Aristokrasiyi) ön plana çıkarır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Ethica Magna Aristoteles'in eserlerinden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Monoteizm. Cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Platon’un idealist yaklaşımında iki evren vardır. Bunlar idealar evreni ve görünüşler evrenidir. Asıl olan, elbette ki, idealar evrenidir. Varlık, ahlak, bilgi, estetik açısından insanın bir ölçüt olarak kabul etmesi gereken evren budur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Ahlak ve siyaset ile ilgili eserleri Ethica Nicomachea (Nikomakhos’a Etik), Magna Moralia (Büyük Etik), Ethica Eudemia (Eudemos’a Etik), Politica (Politika), Oeconomica (Ekonomi) adlı risaleleridir. Bunlardan Magna Moralia ile Oeconomica’nın özgünlükleri tartışmalıdır. Yorum üzerine adlı eseri mantık ve münazara ile ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Platon, varlık türlerini bir tür ontolojik basamak üzerine yerleştirdikten sonra, bu türlerin yaratıcıları arasında da bir hiyerarşi kurar: En üstte formlar ve formların yaratıcıları; ortada duyularımıza konu  olan nesneler ve onların var edicileri; en altta ise nesnelerin imajları ve bu imajların var edicileri yer alır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Atina’da doğan Platon, milattan önce 427-347 yılları arasında yaşadı. Babası Ariston, annesi Perictione’dur. Babası öldükten sonra annesi Pyrilampes adında biri ile evlendi. U¨vey kardeşleri ve kendisi da^hil Platon 6 çocuklu bir ailenin üyesiydi. Soylu bir aileye mensup olan Platon, Atina’nın dışına çıkarak Mısır, İtalya ve Kuzey Afrika’yı dolaştı. Bu seyahatleri, felsefi^ düşüncelerinin şekillenmesinde etkili oldu. Doğru cevap E' dir.

Yanıt Açıklaması: Platon, en önemli ilk çağ felsefecilerinden biridir. Sokrates gibi önemli bir düşünürün öğrencisi, Aristoteles gibi bir başka büyük düşünürün ise öğretmeni olması itibariyle, ilk çağ felsefesinde önemli bir yere sahiptir. Doğduğu şehir olan Atina’nın dışına çıkarak Kuzey Afrika, Mısır ve İtalya gibi ül- kelerde bulunduğu için, düşünceleri yerel sınırların ve küçük toplum etkilerinin dışına çıkabilmiş, kendi zamanının düşünceleri ve felsefecileri kadar kendisinden önceki düşünceleri ve felsefecileri tanıma fırsatı bulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Kleanthes

Yanıt Açıklaması: İnsan ruhu çok ince ve görünmez olan Logos’tan bir parçadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Plotinus sudur sürecinin üç aşamalı olarak gerçekleştiği kanaatindedir. İlk aşamada, Tanrı’dan Nous türemektedir. Bu bir yaratma değildir elbette. Zorunlu olarak Tanrı’dan ortaya çıkan ilk varlıktır Nous. Nous’un Tanrı’dan sudur etmesiyle birlikte, birlik çokluğa dönüşmeye başlar. Tanrı’nın mutlak birliği olduğu gibi durmaktadır şüphesiz. Fakat, Tanrı dışında, onun mükemmeliyetinden zorunlu olarak taşmış ilk varlık olarak Nous varlıklar âleminin başlangıcına da işaret etmektedir. Plotinus Tanrı’yı varlığın ve iyiliğin ötesinde gördüğü için, Tanrı’nın varlıklar skalasında yer aldı- ğını söylemesi imkânsızdır. Bir, kendisi “şey” olmayan, başka bir deyişle, evrendeki “eşya”ya dâhil olmayan, fakat o eşyanın ortaya çıkışını mümkün kılandır. Bu itibarla, gündelik dildeki anlamı ile “var olan” ilk “şey”in Yeni-Platoncu literatürdeki karşılığı Nous’tur. Yunanca bir kelimedir ve “akıl”, “zihin”, “düşünce” ya da “sezgi” anlamlarına gelmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Tanrı’dan ilk olarak Nous türemektedir. Bundan dolayı doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Aristoteles için devlet bir yurttaşlar topluluğudur;devletin faaliyetleri doğrudan yurttaşları tarafından yürütülür.

Yanıt Açıklaması: Zenon ise bilgideki kesinliği dört dereceye ayırmaktadır: hayal etmek, inanmak, bilmek ve açıklamak. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Platon’un “psuche” kavramı, her ne kadar modern Avrupa dillerinin çoğuna “ruh” anlamında geçmiş ise de, “psuche” kavramını “can”, “akıl” ve “ruh” kavramlarının kesişimi olarak düşünmek daha isabetli olacaktır.

Yanıt Açıklaması: Dokuzlar . Cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Stoacılık yarattığı etki bakımından felsefe tarihinde çok daha kalıcı izler bırakmıştır. Onun bilhassa çileci Hıristiyan ahlakı üzerinde yarattığı derin etki dikkat çekmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Platon’un formlarla ilgili olarak esaslı bir teori geliştirdiği eseri Parmenides’tir (Gill, 2006, s. 184). Parmenides adlı diyalogun girişinde, Zenon ile Sokrates arasında geçen bir diyaloga yer verilir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Platon’un Akademi’si, tarihteki ilk üniversite olarak kabul edilir. Platon, siyasetle olan ilişkisini sınırlandırdıktan sonra düşünmeye ve yazmaya daha çok zaman ayırmıştır. Akademi’nin tam olarak hangi yılda kurulduğu bilinmemekle birlikte, MO¨ 388-387 yıllarında kurulduğu çeşitli yazarlar tarafından dile getirilmektedir (Runes, 1942, s. 237; Taylor, 1956, s. 6). Platon’dan önce de yüksek düzeyde düşünce ve kültür dersleri veren ekoller vardı. O¨rneğin Sofistler de bugün adına “yükseköğretim” diyebileceğimiz (günümüzün üniversitelerine karşılık gelen) bir düzeyde dersler veriyordu.