Dünya Ekonomisi

Yanıt Açıklaması: Sürdürülebilir Kalkınma Modeli hem çevreyi koruma hem de ekonomik kalkınmanın devamını sağlayabilme prensibine dayanmaktadır. Bu amaçla ortaya atılan bu kavram ekonomik ve teknolojik faaliyetlerin, tüm dünyada hayatın devam etmesini sağlayan doğal kaynakları hiçbir şekilde tehlikeye sokmamasını esas almaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Gelişmekte olan ülkeler: Latin Amerika, Asya, İslam Dünyası ve Kara Afrika olarak gruplanır.

Yanıt Açıklaması: Emperyalizm: Bir devletin, sınırlarını genişletmesine, başka ülkeleri gerek siyasi, gerek ekonomik, gerek kültürel kontrolü altına almasına denir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: 19. yy'da İngiltere'de nüfus artışının sorun olmaktan çıkmasının esasen 3 temel nedeni bulunmaktadır. Bunlar yurtdışına göçler, tarımsal üretimdeki yenilikler ve sanayi devrimidir. Bunların yanı sıra İngiliz toplumunun sosyal yapısının değişiı, sınai ekonomik örgütlenmeye geçilmesi de etkili olmuştur. Ancak savaşların nüfus üzerinde etkisi olmamıştır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: • Temel ekolojik dengelerin korunması, • Ekosistemlerin korunması, • Kirletmeyi minimize edici teknolojileri geliştirerek ve kullanarak Çevresel Etki Değerlendirme yöntemiyle insan faaliyetlerinin çevresel sonuçlarını belirleyerek önlem alınmasının sağlanması, • Üretim girdileri ve ürünlerin fiyatlandırılmasını uygun bir şekilde yaparak ekonomik araçlar yardımıyla çevre korumacılığının özendirilmesi, • Global ve ulusal ölçekteki iklim değişiminin dengelenmesi, • Tarımsal etkinliklerin kirlenmeyi önleme ve toprağın korunması gibi önlemler alarak yapılması, • Enerjiyi özellikle imalat sektöründe ve genel tüketim alanlarında sadece zorunlu minimum miktarlarda kullanan teknolojileri benimseyerek, kalkınmanın bir ölçüsü olarak kişi başına tüketimi artırma amacı yerine, birim ürün başına asgari enerji kullanarak üretim yapabilecek ulusal plan ve programların hazırlanması, • Dünyanın biyolojik çeşitliliğinin korunması, • Doğal kaynak israfına son verilmesi. Verilen maddeler kalkınma modelinin amaçlarıdır. Doğru yanıt D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yiyecek üretimi yetersiz ülkeler iki ana gruba ayrılır. Birinci grup, Orta Asya’da petrol ihraç eden ülkeler ile Pasifik kıyısındaki ülkelerdir.

Yanıt Açıklaması: 1950 ve 1960'lı yıllarda Avrupa ekonomilerinin büyümesi hızlanmıştır. Bu gelişme karşısında bu ülkelerin işgücü mikyarı yetersiz kalınca, gelişmekte olan ülkelerin vatandaşlarının çalışma amacıyla gelmeleri teşvik edilmiştir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Teknoloji üretme gücüne sahip bugünün gelişmiş¸ ülkeleri I. Dünya Savaşı’ndan 1990’lı yıllara kadar iki alternatif ekonomik sisteme bağlı olarak gelişmelerini sürdürmüşlerdir. Kapitalizmi benimseyen Amerika Birleşik Devletleri liderliğindeki ülkeler grubu I. Dünya ülkeleri, Zenginler Kulübü, Sanayileşmiş¸ Ülkeler, Batı Bloku gibi isimler almıştır. Sosyalizmi benimseyen SSCB liderliğindeki ülkeler grubuna ise II. Dünya ülkeleri, Demir Perde, Doğu Bloku gibi isimler takılmıştır. Her iki blok da kontrolleri altındaki toplumlara en yüksek refahı sağlama iddiasındadır. Bu süreç¸ merkez ve çevre ülkeler ilişkisini doğurmuştur.

Yanıt Açıklaması: Geri kalmışlığın belirtilerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür (Tanilli, 2000, s, 281-287): • Bir ülkede okuryazar olmayanların çoğunlukta olması • Kadının erkekten aşağıda tutulması • Beslenme yetersizliği • Sağlığı korumada yetersizlik • Ulusal ve ekonomik bütünlüğün zayıflığı • Yapısal işsizlik • Kişi başına ulusal gelirin düşüklüğü • Sınırlı bir sanayileşme • Tarımla uğraşan nüfusun çokluğu • Şişkin bir hizmet kesimi • Ekonomik bakımdan kapitalist ülkelere bağımlılık • Baskıcı siyasal rejimler • Bozuk gelir dağılımı Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Singapur, Hok Kong, Tayvan ve Güney Kore ihracata dayalı sanayileşme stratejisi ile yeni sanayileşen ülkeler grubunu oluşturmuş ve Asyanın dört kaplanı ya da ejderhalar gibi sıfatlarla anılır hale gelmişlerdir. Dolayısıyla Japonya, görece daha erken sanayileşmiş bir ülkedir ve bu ülke grubu içinde yer almamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Teknoloji etkisiyle artırılabilen doğal kaynaklar “yenilenebilir kaynaklar” olarak adlandırılır.

Yanıt Açıklaması: Afrika’nın problemleri aşağıdaki gibi sıralanmaktadır: • Verimlilikteki artış nüfus artışından daha yavaştır. • Borç artarken, borç ödeme kapasitesi hızla düşmektedir. • Batılı bankacılar kredi vermeye isteksizdir. • Sanayi üretimi düşüktür. •Savaşlar, etnik çatışmalar, hükümet darbeleri, siyasal istikrarsızlık kol gezmektedir. •Yeni devlet yöneticileri diktatörlüğü ya da tek parti yönetimini tercih etmektedir. •Beşeri kaynaklara, girişimcilik kültürünü geliştirmeye, bilimsel ve teknik araştırmalara yatırım son derece düşüktür.

Yanıt Açıklaması: Gelişmekte olan ülkeleri Latin Amerika, Asya, İslam Dünyası ve Kara Afrika olarak gruplamak uygundur (Tanilli, 2000, s. 303-308). Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: ABD % 26 ile halen en üstte yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sürdürülebilir Kalkınma Modelinin Amaçları Bununla birlikte sürdürülebilir Kalkınma Modeli şu amaçları da içermelidir: • Temel ekolojik dengelerin korunması, • Ekosistemlerin korunması, • Kirletmeyi minimize edici teknolojileri geliştirerek ve kullanarak C¸evresel Etki Değerlendirme yöntemiyle insan faaliyetlerinin çevresel sonuçlarını belirleyerek önlem alınmasının sağlanması, • U¨retim girdileri ve ürünlerin fiyatlandırılmasını uygun bir şekilde yaparak ekonomik araçlar yardımıyla çevre korumacılığının özendirilmesi, • Global ve ulusal ölçekteki iklim değişiminin dengelenmesi, • Tarımsal etkinliklerin kirlenmeyi önleme ve toprağın korunması gibi önlemler alarak yapılması, • Enerjiyi özellikle imalat sektöründe ve genel tüketim alanlarında sadece zorunlu minimum miktarlarda kullanan teknolojileri benimseyerek, kalkınmanın bir ölçü- sü olarak kişi başına tüketimi artırma amacı yerine, birim ürün başına asgari enerji kullanarak üretim yapabilecek ulusal plan ve programların hazırlanması, • Dünyanın biyolojik çeşitliliğinin korunması, • Doğal kaynak israfına son verilmesi.

Yanıt Açıklaması: Japonya dünyanın en büyük finans merkezlerinden birisidir. Askerî harcamaları kısıtlıdır. İleri teknolojiye yatırım yapan ve yeni buluşlar üreten bir devlettir. Singapur, Hong Kong, Tayvan ve Güney Kore ihracata dayalı sanayileşme stratejisi ile yeni sanayileşen ülkeler grubunu oluşturmuş ve Asya’nın dört kaplanı ya da ejderhalar gibi sıfatlarla anılır hâle gelmişlerdir. Güneydoğu Asya’nın Tayland, Malezya ve Endonezya gibi daha büyük ülkeleri özellikle Japon sermayesinden aldıkları itici güçle imalat ve montaj sanayini geliştirmişler ihracattan pay kapma yarışına katılmışlardır. Güneydoğu Asya’da yer alan Vietnam, Kamboçya, Kuzey Kore, Miyarmar gibi komünist toplumlar ise bölgedeki gelişmelerin gerisinde kalmışlardır.

Yanıt Açıklaması: İslam ülkelerinin insanlık tarihindeki değişime ve gelişime ayak uydurmaktaki yetersizlikleri akıllara durgunluk vericidir. Bugün pek çok İslam ülkelesinde dinî hoşgörüsüzlük, teknolojik gerilik ve Orta Çağ düşüncesi hâkimdir. Bazı gözlemciler İslam âlemindeki insanları uyandırmak ve çağa adapte edebilmek için sadece teknik beceri vermekle sınırlı olmayan aynı zamanda parlamenter rejim söylemine, laik yurttaşlık kültürüne dayanan yoğun bir eğitim programına gereksinim olduğunu ileri sürmektedirler. Ancak bu  programın ne dereceye kadar başarılı olacağı da şüphelidir. Çünkü köktendinciliğin güçlü olduğu ülkelerde nüfusun yarısını oluşturan kadınlar yok sayılmaktadır. Eğitim alma şansları ya sınırlıdır ya da hiç yoktur. Oysa gelişmişlikle, eğitimli kadın nüfus arasındaki yüksek korelasyon pek çok araştırmada ispat edilmiş bir olgudur.

Yanıt Açıklaması: İthal girdiye bağımlı olan üretim, petrol fiyatlarındaki artış nedeni ile dövize olan gereksinimi daha da arttırmıştır. 1980’li yıllara kadar aşırı bir borçlanma süresi yaşanmıştır. Nihayet 1982 Ağustos’unda Meksika’nın moratoryum ilan etmesi ile birlikte borç krizi kapitalist sistemin sorunlarından biri hâline gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Sermayenin önemli olduğu sanayi toplumundan, enformasyonun önemli olduğu bilgi toplumuna geçen dünyada, verimlilik ve inovasyon büyümenin en temel unsurları konumundadır. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Temel enerji kaynaklarından petrol ve doğal gaz, yakıt ve kimyasal ham madde olarak, kömürden daha istenirdir. Çünkü depolanabilme ve nakledilme kolaylığı, yüksek kalori içeriği ve tamamının yanması önemli avantajlardır. Doğru yanıt C şıkkıdır.