Dünya Ekonomisi

Yanıt Açıklaması: 1980'lerden sonra dünyada, özellikle gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde bir ithal ikameci politikaların terk edilmesi ve liberalizasyon sürecinin başlaması furyası yaşanmıştır. Bu politikaların hayata geçirilmesi neticesinde hem ülkeler bazında hem de ülkelerin kendi içerisinde gelir dağılımı bozulmuş, az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin dünya ekonomisinden aldıkları pay nispeten azalmış, orta gelirli bir çok ülkede borç stoğu hızla artmış ve yaygın borç krizleri baş göstermiştir.

Yanıt Açıklaması: İkinci Dünya Savaşı sonrası bilim ve teknoloji arasındaki sınırın giderek belirsizleşmeye başlaması ile birlikte her ülke; • Enformasyon teknolojileri, • Malzeme teknolojisi, • Biyoteknoloji, • Nükleer teknoloji, • Havacılık-Uzay teknolojisi olarak belirlenen jenerik teknolojilerde üstünlük sağlamak istemiştir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: İnsanlık tarihine XVII. yüzyıl “Us Çağı”, XVIII. yüzyıl ise “Aydınlanma Çağı” olarak geçmiştir. XVII. ve XVIII. yüzyıllarda ortaya çıkan yeni tutumlar ve yeni dünya görüşü uygarlık tarihinde “Düşünce Devrimi” olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: 1780’lerden günümüze kadarki dönem önemli teknoloji değişimleri anlamında 5 bölüme ayrılarak ele alınmıştır. Bu dönemlerden ilki yaklaşık 60 yıl devam eden ve 1840’lara kadar süren “Sanayi Devrimi (Zincir Üretim)” dönemidir. Bu dönemde yap-boz diye tabir edilebilecek ve yaparak, görerek öğrenme biçimi yaygın olan eğitim sistemi idi. Su gücünün temel enerji kaynağı olarak kullanıldığı bu dönemde tabi ki su kanalları ulaşım ve iletişim teknolojilerinin altyapısı olarak kabul edilmekteydi. Global anlamda endüstriyel sektörler için en önemli ürün pamuktu.

Yanıt Açıklaması: 1980’li yıllarda gelişmekte olan ülkeler arasında geniş kabul gören ekonomi politikalarını Williamson, “Washington Kararları” adını verdiği listede toplamıştır (Williamson, 1994, s.17) . Williamson’un listesini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz: • Mali disiplinin sağlanması • Kamu harcamalarındaki önceliklerin sağlık, eğitim ve altyapıya yönlendirilmesi • Vergi tabanının genişletilmesi ve marjinal vergi oranlarının kısılmasını içeren bir vergi reformunun yapılması• Gerçekçi ve rekabetçi döviz kurları • Mülkiyet haklarının korunması • Deregülasyon (Devletin piyasalara müdahale etmemesi) • Serbest Ticaret • Özelleştirme • Doğrudan yabancı yatırımlar karşısındaki engellerin kaldırılması • Finansal serbestleşme

Yanıt Açıklaması: Artımsal yenilikler ekonomik etkinlik alanlarında sürekliliği olan küçük yeniliklerdir. Bu yenilikler yeni mal ya da hizmet kuşakları ya da yeni üretim yöntemleri geliştirmez.

Yanıt Açıklaması: Geleceğin ürünlerini, çoğunlukla teknik uzmanlara danışarak belirlemeye dayalı yaklaşıma teknoloji itmesi denir.

Yanıt Açıklaması: 200 yıl önce olduğu gibi günümüzde de bir grup düşünür geleceğe umutla bak- maktadır. Bunların en iyimseri olan Herman Kahn (1922-1983), “Gelecek İki Yüzyıl” ve “Yaklaşan Patlama” adlı kitaplarında yeni teknolojilerin yol açtığı verimlilik artışla- rından, maliyetlerdeki düşüşlerden rasyonel ekonomik politikalardan ve enerji krizinin çözümünden söz etmekte ve Amerika’nın liderliğinde refah içinde bir dünya toplumu tablosu çizmektedir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: 1950’lerden bu yana uygulanagelen Japon stratejisinin, günümüz koşullarında ve elbette bu ülkenin geldiği aşamada yeniden biçimlenişinin ipuçlarını verecek olan bu programların ana hatlarına yakından bakmakta yarar vardır. Teknoloji ile ekonomik gelişme arasındaki bağı oluşturacak kent devletler yani teknopolisler kurmaya yönelik teknopolisler programları oluşturulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Klasik iktisatçıları, merkantilistlerden ayıran temel özellik nicelikten ziyade niteliğe önem vermeleri olmuştur. Klasikler, bireylerin sayıca çokluğunu değil eğitimli olmalarını vurgulamışlardır.

Yanıt Açıklaması: Doğrudan yabancı yatırımlar karşısındaki engellerin konulması değil kaldırılması 1980’li yıllarda gelişmekte olan ülkeler arasında geniş kabul gören ekonomi politikalarından biridir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: İngiliz Sanayi Devrimi’nin İngiltere’ye sağladığı üstünlüğü bütün açıklığıyla ilk kavrayan, Alman İktisatçı Friedrich List’tir.  Bu dönemde dünya pazarları, buna bağlı olarak ekonomik güç ve aynı anlama gelen sanayi gücü İngiltere’nin elindeydi (Göker, 1993, s. 16-19). Kuramsal alanda da Klasik İktisat öğretisi dünyaya egemendi. Bu öğretiye göre, hem dünya hem de ulusal pazarlarda serbest rekabet kapitalizminin sağladığı kusursuzözgürlük çerçevesinde yarışılmalı ve devlet ekonomiye müdahale etmemeliydi. List’e göre Almanya’nın uluslararası alanda, önerilen bu koşullar altında yarışı kabul edebilmesi için İngiltere’nin ve Fransa’nın sanayi gücüne erişmesi, onlarla eşit koşullara gelmesi gerekmekteydi. Sanayileşmiş ülkeler varken serbest ticaret koşulları altında genç ülkelerde sanayinin gelişmesine olanak yoktur. Bu nedenle List, genç sanayilerin korunmasını ister. Ancak List’in koruyuculuğu geçici ve seçici bir koruyuculuktur (Yılmaz, 1992, s. 105). List gerçekte serbest ticaret taraftarıdır, yalnız bu idealin çok sayıdaki ülkenin refah ve teknoloji bakımından eşit düzeyde olmaları hâlinde geçerli olabileceği düşüncesindedir. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Washington Kararları olarak adlandırılan listede yer alan ekonomi politikalarının IMF, Dünya Bankası gibi gelişmiş ülkelerin sözcüsü durumundaki kurumlar tarafından gelişmekte olan ülkelere empoze edildiği anlaşılmaktadır. Kısacası 1980’li yıllarda sömürülmekten yakınan geri kalmış ülkelerden gelen düzen değişikliği talebine, lider ülkeleri temsil eden IMF, Dünya Bankası gibi kuruluşlar da eşlik etmeye başlamıştır

Yanıt Açıklaması: Bütün seçenekler akışkan kaynaklar sınıfına girmektedir.

Yanıt Açıklaması: Akarsu, rüzgâr, okyanus dalgaları ve sular, ışınlar ve bunlar gibi kaynaklar akışkan kaynaklar sınıfına girerler. Genelde bunlar tükenmez fakat bulunduklarında kullanılırlar. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Üç temel gelişme İngiliz halkını Malthus’un kehanetinden kurtarmıştır. Bunlardan ilki yurt dışına yönelik göçler, ikincisi tarım üretiminde meydana gelen önemli ilerlemelerdir. Bu ilerlemeler; münavebeli ekim, yeni besicilik teknikleri, arazinin daha iyi yönetimi, yeni tarım aletleri, patates ekimine başlanması, kamu arazilerinin etrafının çevrilmesi ve bataklıkların kurutulması, ulaşımda kaydedilen ilerlemeler ve pazarlara ulaşabilmeye dayanıyordu ki, bu sayede İngiliz halkı gıda maddelerini hem nicelik hem de nitelik bakımından arttırmıştır. Doğru yanıt C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: 2000 yılının Eylül ayında New York'ta BM genel kurulunda açıklanan Bin Yıl Kalkınma hedefleri ile 8 hedef belirlenmiştir. Bunlar, açlık ve fakirliğin kökünü kurutmak, temel eğitime evrensel erişim, cinsiyet eşitliği ve kadınların dahil edilmesi, çocuk ölümlerini azaltmak, anne sağlığını arttırmak, HIV, AIDS, sıtma ve diğer hastalıklarla savaşmak, çevresel sürdürülebilirlik ve kalkınma için küresel ortaklıktır. İthal ikameci politikaların benimsenmesi ise bu hedefler arasında değildir.

Yanıt Açıklaması: Uygulanmaya başlanan ekonomi politikaları incelendiğinde bu politikaların ithal ikameci politikaların tamamen tersi olduğunu görülür. Bu durumda A seçeneği dışında yer alan bilgilerin tamamı farklı ülkelerde uygulamaya konulmuştur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Teknolojide hızlı ve köklü dönüşüm dönemleri  sanayileşme yarışında geri kalan ülkeler için dünya teknolojisini yakalama fırsatı yaratmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Nüfusun sayıca çokluğunu ülke için zenginlik olarak kabul edenler Merkantilistlerdir. Klasikler, bireylerin sayıca çokluğunu değil eğitimli olmalarını vurgulamışlardır. Eğitimin yaygınlaşmasında kamusal hizmet talep etmişlerdir. Eğitimli insana güvenen William Godwin (1756-1836), Marquis de Condorcet (1743-1794) gibi iyimserler gelecek konusunda Malthus kadar karamsar değillerdir. İnsanlığın bilgi birikimindeki artışların çok daha adil ve refah içinde yaşayan toplumlar yaratacağına inanmışlardır.