Dünya Ekonomisi

Yanıt Açıklaması: Amerikan hegemonyasının sağladığı liberal ticaret ortamı, 1950’li yıllardan sonra bazı sanayileşmekte olan ülkelerin dünya iş bölümü içindeki pozisyonlarını kaydıracak şekilde neo-merkastilist politikalardan yararlanmalarını sağlamıştır. Hong Kong, Singapur, Gü- ney Kore, Tayvan, Malezya ve Tayland gibi Asyalı ülkeler, ihracata yönelik sanayileşme modelini benimserken, Brezilya, Şili, Meksika gibi Lâtin Amerika ülkeleri ve Türkiye it- hal ikameci sanayileşme politikalarını benimsemişlerdir. Asyalı ihracatçılar uyguladıkları politikalar sonunda büyük bir atılım yapmışlardır. Temel gelişmişlik göstergesi olan kişi başına gelir bu ülkelerde gelişmiş pek çok ülkenin kişi başına gelir değerini geride bırak- mıştır. Tekstil gibi emek yoğun sanayiler yanında daha karmaşık tüketim mallarının ve parçalarının üretiminde teknolojik liderlik eder hâle gelmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Proletarya, işçi sınıfını tanımlamak için kullanılan sosyolojik bir terimdir.

Yanıt Açıklaması: Bull, devletler sisteminin yerini alabilecek bir dünya sisteminin varlığını gösteren işaretlerin henüz ortaya çıkmadığına inanmaktadır. Bir dünya toplumunun ortaya çıkışı sadece ülkelerin birbirleri ile ilişki kurma dereceleri ile ilgili değildir. Bull’a göre tüm insanlık için ortak olan çıkar ve değerler oluşmalı ve bunlar üzerine ortak kurallar ve kurumlar inşa edilebilmelidir. Ancak dünya insanları arasında var olan çelişkiler göz önüne alındığında, devletler sisteminin yıkılarak yerine bir dünya sisteminin kurulması pek olanaklı görünmemektedir.

Yanıt Açıklaması: I. Dünya Savaşı sonrasında 1815-1822 yılları arasında uygulanan koalisyona benzer koalisyon Milletler Cemiyeti aracılığıyla oluşturulmaya çalışılmış, ancak egemen devlet olan ABD’nin koalisyon dışında kalması nedeniyle başarılamamıştır. Sonuçta dünyanın yeniden paylaşılmasına yol açan II. Dünya Savaşı patlak vermiştir.

Yanıt Açıklaması: Monetarizm ekonomide yarattığı hareketlilik 1987’de borsa krizi, 1990’da resesyon ve 1992’de Avrupa para krizi ile hüsranla bitmiştir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ekonomi politikalarındaki değişim dünya çapında bir olgudur. En şiddetli reformlar Bolivya, Meksika, Arjantin, Peru, Kolombiya, Brezilya  ve Şili gibi Latin Amerika ülkelerinde yaşanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Marks’a göre burjuva dünyayı kendi hayal ettiği şekilde yeniden yaratacaktır. Ancak dünya kapitalist sınıfı olarak ortaya çıkan burjuvazinin karşısına, tepki olarak, birleşen dünya proleterleri çıkacaktır.

Yanıt Açıklaması: 2. Dönem: 2001-2008 arası – ABD’nin Hegemonyasının Test Edildiği Yıllar • İslam Dünyasından Meydan Okuma ve Bush’un Yanıtı • Çok-Kutuplu Sistemin Gelişimi • Rusya’nın Yeniden Doğuşu • ABD Hegemonyasındaki Göreceli Düşüş

Yanıt Açıklaması: XIX. yüzyılda Avrupalı büyük devletlerin kaynaklarını savaş için harcaması Giddens'ın ulus devletin evrenselleşmeşini açıklayan durumlardan biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Dini bayramlar ulusal kimliği yücelten bilinci yaratabilmek için başvurulan sembollerden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Ulaşım ve iletişime ilişkin imkanların artması göçü sınırlayıcı bir etken değildir. Tam tersine ulaşım ve iletişim teknolojilerinin hızla gelişmesi göç eğilimini arttırmaktadır.

Yanıt Açıklaması: • Merkantilist kapitalizm ve sömürgecilik (1500-1800) Sömürge ve koloni alanlarındaki doğal kaynakların devlet destekli imtiyazlı şir- ketler tarafından sömürülme dönemi. Bu dönemin ünlü şirketleri arasında, Dutch East India, Hudson’s Bay, Massachusetts Bay, Muscovy ve Van Diemen’s Land şirket- leri yer almaktadır. • Girişimci ve finansal kapitalizm (1800-75) Üretici ve tüketici piyasalar üzerinde olgunlaşmamış düzeyde kontrolün sağlandığı ve finansal yatırımlar aracılığı ile altyapının kurulduğu dönem. • Uluslararası kapitalizm (1875-1945) Doğal kaynak ve pazar arayan yatırımlarda hızlı artış yaşanan dönem. Bu dönemde Amerikan kaynaklı kartel sayısında artış yaşanmıştır. • Çok uluslu kapitalizm (1945-60) Dolaysız yabancı yatırımlarda Amerikan hakimiyetinin sürdürüldüğü, ekonomik em- peryalizmin yaşandığı dönem. Bireysel çok uluslu şirketlerin ölçeğinin büyüdüğü dönem. • Küreselleşen kapitalizm (1960-1990) Kaynak ya da pazar arayışlarından üretimin örgütlenmesinde mekânsal optimizasyo- na kayarak kâr olanaklarını arttırma çabalarının yaşandığı dönem. Bu dönemin özellikle- rini aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür: Dolaysız yabancı yatırımlar içinde Avrupa ve Japon kökenli sermayenin artışı; Doğu Avrupa’nın eski Sosyalist Blok’a dahil ülkelerine yapılan yatırımların artışı; Ortak girişim ve firmalar arası birleşmelerde artış; deniz aşırı ülkelerden parça temininde artış.

Yanıt Açıklaması: B, C, D ve E seçenekleri ulus devletin varlığını ve güvenliğini tehdit eden unsurları ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Keyneçsi ekonominin temelinde, klasik ekonominin aksine, piyasaların kendi kendine dengeye gelmeyeceği varsayımı vardı. “Genel dengeyi” hükümetler ekonomiye müdahale ederek gerçekleştireceklerdi. Örneğin, tüketimi ve yatırımları teşvik eden hükümet harcamaları, bunu yönlendiren sanayi ve büyüme politikaları işsizliği ortadan kaldırabilirdi. Keynesçi görüşe göre ekonomi daralırken işsizlik artacak, ekonomi genişlerken işsizlik azalacaktı. Enflasyon ve işsizlik arasındaki ilişki birbirine ters orantılıyd.

Yanıt Açıklaması: XIX. yüzyılın ortalarından sonuna kadar hegemonyasını kabul ettiren İngiltere, kendi sömürgelerinde korumacı politikalar uygularken, sınai ürünlerin serbest ticarete konu olması gerektiğini savunmuştur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: İki kutuplu dünya: Batı Bloku ABD önderliğinde bir araya gelmişti ve Doğu Bloku Sovyetler Birliği’nin (Rusya) etrafında yer alanlardan oluşmaktaydı.

Yanıt Açıklaması: Emeğin zayıflama nedenlerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz: Bilgi toplumunda kol emeği başta olmak üzere genel anlamda emeğe olan talep azalmaktadır. Piyasadaki önemi ve pazarlık gücü azalmıştır. Sermaye dünya çapında hareketlilik kazanırken emek lokalize olmaktadır. Hem göç olanakları kısıtlanmıştır. Hem de sermaye işçinin ucuz olduğu yere kendisi gidebilmektedir. Fabrikasını götürmektedir. İşçi sınıfının bilinci zayıflamıştır. Dizüstü bilgisayarlar nedeniyle eve iş verilmektedir. Bu yüzden emekçiler fabrikalarda bir araya gelememektedir. SSCB’nin dağılması ile emekçi ideolojisi büyük darbe görmüştür.

Yanıt Açıklaması: NAFTA rekabet engellerinin daha geniş bir alan için kalkışını temsil etmektedir.

Yanıt Açıklaması: 1970’lerin ortalarında ekonomik süper güç olacağına dair sinyaller vermeye başlayan Japonya, birkaç gelişmiş ülkenin ürettiklerinden fazla bile üretse, askerî gücü olmadığından uluslararası siyasete yön vermede hep ikinci planda kalmıştır. Bu durumda şu tespit önem kazanmaktadır; günümüzün ve geleceğin dünyasında gücü yeniden tanımlayacak ve bir devletin uluslararası etkinliğini ekonomik güç kadar askerî güç de belirleyecektir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal güvenlik ve refah sorunu; vatandaş yetiştirme; liberalizmin dünya ekonomik krizlerini önlemekteki başarısızlığı gibi sorunlar nedeniyle ulus devletlerin varlığını sürdürmesi gerekmektedir.