Dünya Ekonomisi

Yanıt Açıklaması: Bahriye Nazırı Winston Churchill İngiliz donanmasına yakıt olarak kömürden petrole geçme emrini 1912 yılında vermiştir.

Yanıt Açıklaması: Güneydoğu Asya'da bir kısım ülkeler Japon sermayesinden yararlanarak özellikle imalat ve montaj sanayisini geliştirerek ihracattan pay almaya başlamışlardır. Bu ülkeler arasında Tayland, Malezya ve Endonezya sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: Parça ve bileşenlerin içselleştirilmesi ile yetenek ve teknolojinin içselleştirilmesi aşamalarında orta gelir tuzağına düşülmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hızlı teknolojik yenilikler yoğun üretime, kitle iletişimine ve kitle taşımacılığına olanak sağlamakta; ülkeler arasındaki fiziksel uzaklıklar, kültür ve bilgiye erişim olanaklarındaki farklılıklar giderek ortadan kalkmaktadır. Bu yakınlaşma ülkeler arasındaki mal, hizmet, bilgi ve kaynak akışını hızlandırırken, tüketici tercihlerinde benzeşmeyi de beraberinde getirmekte ve globalleşme güçlenmektedir. Bir başka ifade ile teknolojinin sağladığı imkânlar globalleşmeyi hızlandırmaktadır. Zaten teknolojik altyapı global niteliğe sahiptir. Her ülke global teknolojik altyapı ve onun üzerine oturtulan ekonomik sisteme nasıl entegre olacağına karar vermek zorundadır. Aksi takdirde yarının hızlı ekonomisinden kopar, gelişme ve kalkınma yarışında geri kalır.

Yanıt Açıklaması: Ekonominin hemen hemen bütün etkinlik alanlarını etkileyip ve hatta kökten değiştiren yayılgan (pervasive) jenerik teknolojilerin çarpıcı tarihsel örneklerinden biri buhar teknolojisidir. Buhar gücünden yararlanma olanağını getiren bu teknoloji imalat işlemlerinin büyük çoğunluğunun mekanizasyonunu mümkün kılmış; demir yolu sistemine ve gemilere uygulanmasıyla, dağıtım ve ulaşım sistemini bütünüyle değiştirmiş; dolayısıyla imalat ve taşımacılıkta ölçek ekonomilerinin ve maliyet yapılarının önemli ölçüde değişmesine neden olmuştur.

Yanıt Açıklaması: 1974’te başlayan petrol bunalımı yavru sanayilerin gelişmesini durdurmuştur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Klasik iktisat 1776 ve 1843 yılları arasında yaşanan iktisadi gelişmeleri etkileyen ve Batı’ya ha^kim olan iktisadi düşünce akımıdır. 1776’ da Adam Smith’in eseri “Ulusların Zenginliği” ile başlamış ve 1843’te John Stuart Mill’e ait “Siyasal İktisadın İlkeleri” eseri ile son bulmuştur. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Afrika’nın problemleri aşağıdaki gibi sıralanmaktadır (Kennedy, 1995, s, 273-283): • Verimlilikteki artış nüfus artışından daha yavaştır. • Borç artarken, borç ödeme kapasitesi hızla düşmektedir. • Batılı bankacılar kredi vermeye isteksizdir. • Sanayi üretimi düşüktür. • Savaşlar, etnik çatışmalar, hükümet darbeleri, siyasal istikrarsızlık kol gezmektedir. • Yeni devlet yöneticileri diktatörlüğü ya da tek parti yönetimini tercih etmektedir. • Beşeri kaynaklara, girişimcilik kültürünü geliştirmeye, bilimsel ve teknik araştırmalara yatırım son derece düşüktür.

Yanıt Açıklaması: Avrupa nüfusunun hızla artmakta olduğu bir dönemde yaşayan Malthus (1766- 1834) ve çağdaşı David Ricardo (1772- 1823) için nüfus artışı zenginlik değil problem kaynağı olarak görülmüştür. Malthus eğitimsiz cahil halkın iktisadi gelişmeyi engelleye- ceğinden yakınırken, Ricardo az çocuk fikrinin insanlara kabul ettirilmesi gerektiğinden söz etmiştir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Komprador: Marksistler, günümüzde yabancı işletmelerle is birliği yapan ve ortaklık kuran yerli is adamlarına ülkedeki is gücünü yabancılar lehine istismar ettikleri gerekçesiyle komprador adını vermektedirler. Ayrıca hâli vakti iyi, zenginliği diğerlerine göre fazla olan sermaye sahiplerine de komprador denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Eski İran’da tarım arazilerinden petrol fışkırması, halk için önemli bir problem iken, şimdi İranlıların hayati bir enerji kaynağı ve ihracatının temel malı olmuştur. 1930 öncesinde, maden yataklarında radyum cevheri arama işlemlerinde uranyum atık madde iken, 1930 sonrası önemli bir cevher olarak keşfedilmesi de kaynak kavramındaki değişkenliğe çarpıcı bir örnektir. Doğru yanıt D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İngiliz Sanayi Devrimi, modern sanayi ile birlikte modern teknolojinin de doğuşuna kaynaklık etmiştir.

Yanıt Açıklaması: En yoksul ülkelerin sanayileşmiş ülkelerin elinde tuttuğu teknolojilere erişme isteği, kendini 1966’lı yılların başında göstermeye başladı. İlk sanayileşme deneyimle- rini başlatmış olan azgelişmiş ülkelerin yoğun baskısı, 1964’te Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), 1965’te Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma O¨rgütü(UNIDO)’nün kurulmasını sağladı. UNIDO’nun asıl kuruluş amacı, teknoloji ak- tarımı konusunda BM’nin girişimlerinin ana organı olması iken, bu ana işlevi sürdüren UNCTAD oldu (Perrin, 1993, s. 11).

Yanıt Açıklaması: İkinci Dünya Savaşı döneminden 1990’lara kadar devam eden dördüncü dönemde sentetik materyal ve otomobil üretimin anahtar olduğu kabul edilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bir ülkenin sahip olduğu nüfus iki farklı yaklaşımla değerlendirilebilir: Merkantilist bakış¸ açısı ile nüfusu zenginlik kaynağı olarak görebiliriz. Gerçekten de emek en önemli üretim faktörlerinden birisidir. Hem kol gücü hem de akıl gücü üretim faaliyetinin gerçekleştirilmesinde en vazgeçilmez kaynaklardandır. Öte yandan klasik bir bakış¸ açısı ile niteliksiz emeği ülke kaynakları üzerinde baskı yaratan bir unsur olarak görmek de mümkündür. Üstelik bir ülkenin sahip olduğu nüfus, eğitim olanaklarından eşit ölçüde yararlanmadığında gelir dağılımı dengesiz olduğunda ülke içindeki huzurun bozulmasına yol açan nedenler çoğalmaktadır. Ülkeler için geçerli olan bu değerlendirme dünya ekonomisi açısından da geçerlidir. Dünya üzerinde yaşayan toplumların sahip oldukları demografik özellikler birbirinden çok farklıdır.

Yanıt Açıklaması: İthal ikameci sanayileşme politikası benimsenmiş ve korumacı tedbirlere başvurulmuştur

Yanıt Açıklaması: Bütün dünyada başta CO2 olmak üzere diğer sera etkisi yapan gazların kontrolsüz şekilde artan emisyonları sonucu dünyanın giderek ısınması ve hatta iklim değişikliklerine neden olması olayına “Global Isınma” problemi denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Gelişmekte olan ülkeleri Latin Amerika, Asya, İslam Dünyası ve Kara Afrika olarak gruplamak uygundur

Yanıt Açıklaması: Klasik iktisat: Klasik iktisat 1776 ve 1843 yılları arasında yaşanan iktisadi gelişmeleri etkileyen ve Batı’ya hâkim olan iktisadi düşünce akımıdır. 1776’da Adam Smith’in eseri “Ulusların Zenginliği” ile başlamış ve 1843’te John Stuart Mill’e ait “Siyasal İktisadın İlkeleri” eseri ile son bulmuştur. Klasik iktisatçıları, merkantilistlerden ayıran temel özellik nicelikten ziyade niteliğe önem vermeleri olmuştur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerde Japonya dışında yer alan ülkeler yer altı ve yer üstü kaynakları bakımından zenginlik göstermekte dolayısıyla ekonomik gelişmişlikleri ile coğrafyaları arasında doğrudan bir bağlantı kurulabilmektedir. Ancak Japonya'nın ekonomik gelişiminde bulunduğu coğrafyanın payı oldukça sınırlıdır. Bu sebeple doğru yanıt C seçeneğidir.