Dünya Ekonomisi

Yanıt Açıklaması: Dünyadaki siyasi – ekonomik – sosyal değişimler ele alındığında “Soğuk Savaş Dönemi” sonrası yılları 3 döneme ayırarak ele almak mümkündür. 1. Dönem: 1991-2000 arası – Batının Zafer Yılları • Global Kapitalizmin Zaferi • Rusya’nın Geçiş Dönemi Krizi • Tek-Kutuplu Dünya – ABD hegemonyasının zirvesi • Batı’nın komünizm sonrası Doğu Avrupa’ya yayılışı • Global Neoliberal Rejimin Oluşumu 2. Dönem: 2001-2008 arası – ABD’nin Hegemonyasının Test Edildiği Yıllar • İslam Dünyasından Meydan Okuma ve Bush’un Yanıtı • Çok-Kutuplu Sistemin Gelişimi • Rusya’nın Yeniden Doğuşu • ABD Hegemonyasındaki Göreceli Düşüş 3. Dönem: 2008- … • Global Ekonomik Kriz • Yavaş Yavaş Yayılan İflaslar ve Amerikan Politikalarında Oluşan Açmazlar • Avrupa Birliği Bütünleşmesindeki Krizler • Çin’in Global Güç Olarak Yükselişi • Rusya’nın Batı’yla İlişkilerine Sıfırdan Başlaması, doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kavramın akademik çalışmalarda sık sık yer alması 1980’li yıllarla birlikte başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Afrika’nın problemleri aşağıdaki gibi sıralanmaktadır: Verimlilikteki artış nüfus artışından daha yavaştır. Borç artarken, borç ödeme kapasitesi hızla düşmektedir. Batılı bankacılar kredi vermeye isteksizdir. Sanayi üretimi düşüktür. Savaşlar, etnik çatışmalar, hükümet darbeleri, siyasal istikrarsızlık kol gezmektedir. Yeni devlet yöneticileri diktatörlüğü ya da tek parti yönetimini tercih etmektedir. Beşeri kaynaklara, girişimcilik kültürünü geliştirmeye, bilimsel ve teknik araştırmalara yatırım son derece düşüktür.

Yanıt Açıklaması: Üçüncü dönem 1940’lara kadar takip eden 50 yıldan oluşur. Elektriğin keşfi ve kullanımı bu dönemin en önemli belirleyicisidir. Ekonomik anlamda üretimin en önemli girdilerinden biri de çelik olmuştur bu dönemde. Bilimsel anlamda önemli gelişmeler kaydedilen bu dönemde ARGE laboratuvarları kurulmuş, kimya ve elektrik konularında önemli araştırmalar yürütülmüştür. Pek tabi ki buhar gücünün yerini elektrik almış ama tren yollarının önemi çok da değişmemiştir. Telgraf yerine artık telefonun yaygın kullanıldığı bir dönemdir bu yıllar.

Yanıt Açıklaması: Zaten yüksek düzeyde var olan uluslararası maddi bağımlılık düzeyine küresel bilinçteki artışı da eklediğimizde, dünyanın tek bir sistem olarak yeniden üretilme koşullarının oluşmakta olduğu hissedilmektedir. Dünya toplumları giderek artan bir dayanışma içine girmektedir. Ancak bu tam bir entegrasyon anlamına gelmemektedir. Her ne kadar tek bir dünya sistemi yaratılmaya çalışılmakta ise de içi çelişkilerle doludur ve gelecekte alacağı şekil konusunda görüş̧ birliği bulunmamaktadır. Günümüzde dünyanın içinde bulunduğu bu değişim süreci küreselleşme terimi ile ifade edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: İki kutuplu sistem içerisinde ABD ya da Sovyetler tarafında net olarak yer alanların yanı sıra, bağımsız kalmaya çalışanları da izlemek mümkündür. Bu systemde, ABD ve Sovyetler kendi çıkarları için dünyayı pay etmişlerdir. Her sistem taraftar ülke sayısını arttırma çabalarından geçmemişti. Taraftar arama genellikle fazla etkili olmayan, fakat göz ardı edilemeyen, başlangıçta tarafsız olan alt sistemlerde yoğunlaşmıştı: Latin Amerika, Ortadoğu, Güney-Doğu Asya ve Afrika. Aslında bu alt sistemlerini çoğunun amacı, her iki bloktan da aynı mesafede durmaktı ancak ekonomik ve askerî güçlerinin sınırlı oluşu içlerinden bazılarının Batı’ya, bazılarının ise Sovyetler Birliği’ne yamanmak zorunluluğunu ortaya çıkardı.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası finans devrimi de ulus devletin egemenliğine meydan okumaktadır. Bugün sermaye, elektronik aracılarla ülkeden ülkeye anında transfer edilebilen, sınır tanımayan, tam anlamı ile küresel bir üretim faktörüdür. Sermayenin bu hareketliliği ulus devletlerin elini kolunu bağlamaktadır. Ulusal para ve maliye poltikalarının uygulanabilmesi giderek güçleşmektedir. Özellkle piyasaların hiç de sıcak bakmadığı vergi politikalarını uygulamakta daha büyük güçlükler yaşanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ulus Devletin Evrimi İçinde yaşamakta olduğumuz modern ulus devlet yapısı ve ulus devletler arası ilişkiler evrimsel bir sürece bağlı olarak değişerek gelişmektedir. İdeal ulus devlet tipine örnek olarak sınırları belli bir coğrafi alana yerleşmiş olan Fransa veya İsveç gösterilebilir. Devlet ULUS DEVLET Ulus Devlet Ulus Devlet, meşruiyetini bir ulusun belli bir coğrafi sınır içindeki egemenliğinden alan devlet şeklidir. Devlet politik ve jeopolitik bir varlık, ulus ise kültürel ve/veya etnik bir varlıktır. Ulus devlet kavramı ise bu ikisini belli bir coğrafyada örtüştürür ve böylelikle kendisinden önce gelen devlet yapılarıyla büyük ölçüde farklılaşır. Monarşi, bir hükümdarın devlet başkanı olduğu bir yönetim biçimidir. Saltanatın bir başka adıdır. Seçim dışı yöntemler kullanılır. Monarşiyi diğer yönetim biçimlerinden ayıran en önemli özellik, devlet başkanının bu yetkiyi yaşamı boyunca elinde bulundurmasıdır. Devlet memurları bu sınırlar içinde yer alan toprağı, zenginlikleri ve bölge halkını çeşitli şekillerde kontrol altına almışlardır. Söz konusu sınırlar içinde mutlak egemenlik devletindir. Ulusal kimliği yücelten bilinci yaratabilmek için bayrak, ulusal marş, tarihi şahsiyetler ve olaylar, ulusal günler gibi sembollere başvurulmuştur. Ders programları aracılığı ile çocuklara ulusal bir ruh aşılanmaya çalışılmış, ülke sınırları içinde ulusal dilin yerel dillere üstün gelmesi için büyük çabalar harcanmıştır. Kurumsal ve ekonomik yaşamda da ulus devlet tam merkezdedir. Zorunlu askerlik ve ordu; paranın kontrolü ve merkez bankası, hazine gibi birimlerin varlığı; ulusal para biriminin benimsenmesi; vergi sisteminin kurulması; üretim ve ticaretin örgütlenmesi, ulusal birliğin güç kazanmasında önemli rol oynayan gelişmelerdir. Ulusal sınırlara yönelik dış tehditlerin varlığı ise milliyetçilik duygularını şiddetlendirmiş ve giderek insanlar vatan için tereddütsüz savaşa koşar hâle gelmiştir. Savaşlar sırasında ulus devletler zafer için halklarından her türlü özveriyi istemişler ve sadakati elde etmişlerdir. Her iki savaşta da devletlerin enformasyon üzerindeki denetimleri artmıştır. I. Dünya Savaşı pasaportu yaratmıştır. Böylece vatandaşlar kontrol altına alınmıştır. II. Dünya Savaşı ise devletin ekonomik gücünün ölçütü olan Gayri Safi Milli Hasıla’nın yaratılmasına yol açmış ve böylece ekonomi denetim altına alınmıştır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Tamamlayıcı ticaret kendine bir ortak arardı. Rekabetçi ticaret ise müşteri arıyordu. Düşmanca ticaret ise tüm sanayilere hâkim olmayı amaçlıyor. Rekabetçi ticaret savaş¸ verirdi. Oysa düşmanca ticaret savaşı, düşmanın ordusu ve savaşma gücünü¨ toptan yok ederek kazanma peşindedir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa’da 16. yüzyıldan 18. yüzyılın ortalarına kadar uygulanan iktisat politikasına Merkantilizm adı verilir. Merkantilistler nüfusun sayıca çokluğunu ülke için zenginlik olarak kabul ederlerdi.

Yanıt Açıklaması: İngiltere de Monetarizm’in ilk etkisi fabrikaların hızla kapanmaya başlaması, işsizliğin 3.000.000’a yaklaşması oldu.

Yanıt Açıklaması: Savaşlar sırasında ulus devletler zafer için halklarından her türlü özveriyi istemişler ve sadakati elde etmişlerdir. Her iki savaşta da devletlerin enformasyon üzerindeki denetimleri artmıştır. I. Dünya Savaşı pasaportu yaratmıştır.

Yanıt Açıklaması: Öncelikle küresellesme sosyal güvenlik ve refah sorununu çözemediği için ulus devlete ihtiyaç devam etmektedir. Ülke halklarının sosyal güvenliği ulus devletlerin sorumlulugundadır. Ancak burada sözü edlen ulus devlet, sosyal ulus devlettr. Çünkü lberal devlet anlayısı sosyal güvenlkle İlgilenmemekte ve piyasa mekanizmalarının bütün soruları çözeceğine inanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 1950’lerden 1990’lara kadar geçen dönemde büyük atılım yaparak önde gelen GU¨’ler arasına girmeyi başaran Japonya’nın dünyanın siyasi arenasında AB ve ABD’nin olduğu kadar etkisi yoktur. Bunun temelinde ise II. Dünya Savaşı’ndan mağlup çıkan Japonya’nın askeri^ gücünün olmaması ve aynı nedenden dolayı BM’de etkili bir konuma sahip olamaması yatmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Mal ticaretinin dinamiği ulusal pazarın zayıflığı ile öyle bir çelişki yaratmıştır ki, bu yeni olgu yeni bir terimle yani globalleşme ile belirlenmek istenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kriz Amerikan emlak sektöründe başlamıştır. 2007 yılı sonunda ABD’de ev için kullandırılan kredilerin toplamı 10,5 trilyon dolara ulaşmıştır. Bu büyüklük ABD GSYH’nin yaklaşık % 75’ine denk gelmektedir. Bu alanda başlayan kriz ekonominin bir çok alanında çöküşe neden olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Sisteme karşı ayaklanmalarda Polonya her zaman önde gelmiştir. Bu ülkede açık başkaldırı 1976’da başladı ve 1980’e gelindiğinde zapt edilemez boyutlara ulaştı.

Yanıt Açıklaması: 2015 sonrası yeni kalkınma hedeflerinin hayata geçirilme aracı olarak öne sürülen hedefler arasında ülkeler arasında ülkeler içinde eşitsizliğin azaltılması, açlığın sona erdirilmesi, dayanıklı altyapıların inşası gibi konular yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Modern ulus devletler 1500’lerden ­it­ibaren modernleşme ve sanay­ileşme sürec­ine g­iren Avrupa kıtasında ortaya çıkmıştır. Doğru yanıt C'dir.