Dünya Ekonomisi

Yanıt Açıklaması: Yeni ekonomik düzeni yaratan temel neden 1960’lı yılların sonu ile 1970’lerin başından itibaren ileri sanayi ülkelerinde sermayenin kâr haddinin düşmeye başlamasıdır.

Yanıt Açıklaması: New York uluslararası finansal merkez ha^line gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Dünyadaki siyasi–ekonomik–sosyal değişimler ele alındığında “Soğuk Savaş Dönemi” sonrası yılları 3 döneme ayırarak ele almak mümkündür. 1. Dönem: 1991-2000 arası – Batının Zafer Yılları • Global Kapitalizmin Zaferi • Rusya’nın Geçiş Dönemi Krizi • Tek-Kutuplu Dünya – ABD hegemonyasının zirvesi • Batı’nın komünizm sonrası Doğu Avrupa’ya yayılışı • Global Neoliberal Rejimin Oluşumu 2. Dönem: 2001-2008 arası – ABD’nin Hegemonyasının Test Edildiği Yıllar • İslam Dünyasından Meydan Okuma ve Bush’un Yanıtı • Çok-Kutuplu Sistemin Gelişimi • Rusya’nın Yeniden Doğuşu • ABD Hegemonyasındaki Göreceli Düşüş 3. Dönem: 2008- … • Global Ekonomik Kriz • Yavaş Yavaş Yayılan İflaslar ve Amerikan Politikalarında Oluşan Açmazlar • Avrupa Birliği Bütünleşmesindeki Krizler • Çin’in Global Güç Olarak Yükselişi • Rusya’nın Batı’yla İlişkilerine Sıfırdan Başlaması Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Dış ticaret, ülkeler arasındaki mal ve hizmet değiş tokuşu anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ulus devletin varlığını koruyan ve küresel terör, ülkeler arası sorunlar, küresel çapta refah ve sosyal güvenlik sorunu gibi bir çok sebep mevcuttur. Bu sebeplerin varlığı halinde ulus devletlerin bir süre daha varlığını koruyacağı öngörülebilir.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde mütekabiliyeti en etkili olarak AB; Japonya-Uzak Doğu, Kuzey Amerika gibi bölgelerde işlemektedir.

Yanıt Açıklaması: Milliyetçilik, m­illet veya ulus olarak tanımlanan b­ir topluluğun yaşama ve ­ilerleme ülküsünün toplumların ve ­insanlığın gel­işmes­in­i sağladığına ­inanan görüştür. 19. yüzyıl başlarından ­it­ibaren Avrupa’da, 20. yüzyılda ­ise tüm dünyada egemen s­iyas­i düşünce tarzı olmuştur. Günümüzde Anglosakson kültürüne bağlı toplumlarda ve Avrupa B­irl­iğ­i düşünces­in­i savunan çevrelerde olumsuz b­ir anlam yüklenm­işt­ir. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: 1944 Bretton Woods anlaşmaları, işleyişi yeni kalkınmış olan ülkelerin denetiminde olacak yeni bir para sistemini getirdi.

Yanıt Açıklaması: Anglo-Amerikan Model Bu model kültürel kökenleri itibariyle Adam Smith’e ve Sanayi Devrimi’ne uzanır. Azami bireysel girişimi, asgari devlet müdahalesini, serbest ticareti, serbest piyasa ve bireysel girişimci için yüksek kazancı olduğu kadar, yüksek riski de içerir. Ulusal ekonomik kalkınmayı, planlamayı veya sanayi stratejilerini rekabete aykırı, bireysel ve piyasa Özgürlüklerine karşı girişimler olarak değerlendirir. Bu modelin 1980’li yıllardaki temsilcileri “zenginlerin vergilerini düşürelim ki yoksulun durumu düzelsin” anlayışında olan Reagan ve Thatcher’di.

Yanıt Açıklaması: Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT), uluslararası ticareti, düzenleyen çok taraflı bir anlaşmadır.

Yanıt Açıklaması: Eski pazarında her şeyden önce Adam Smith ve “Klasik İktisat Okulu” vardır. 1930’lu yıllara, yani büyük depresyona kadar, gelişmiş ülkelerde hâkim olan bu ekonomik düşünceye göre çok sayıdaki firmanın karlarını arttırma savaşı ile yine çok sayıdaki tüketicinin kendi ihtiyaçlarını karşılama çabası arasındaki kendiliğinden oluşan etkileşim giderek arz ve talebin istikrarlı bir dengeye ulaşmasına yol açar. Böylece eğer fiyatlar serbestçe oluşuyorsa mallar eninde sonunda satılır ve tüm işçiler, eğer kabul ederlerse, piyasanın kendilerine biçtiği ücretten iş bulur. Klasikler piyasayı sihirli, görünmeyen ama her şeyi düzenleyen bir ele benzetiyorlardı. Hükümetlerin tek görevleri ise piyasanın sağlıklı işlemesi için gerekli kurumsal ve parasal araçları sağlamaktı. 1929 depresyonu sırasında hızla artan işsizlik ve iflaslar karşısında bu görüşler iflas etti ve giderek reddedildi. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Sovyetlerin nüfuz alanını genişletme isteği  1930’ların sonunda açığa vurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Dünya ekonomisinin son kırk yılında yaşananlar korumanın nadiren koruduğunu göstermiştir. Korumanın, birçok durumda, korumayı amaçladığı sektörün gerçekte düşüşünü hızlandırdığının sayısız kanıtı vardır. Korumacılığın kendini beğenmişliği, verimsizliği ve kartelleri beslediği, Adam Smith’ten önce de iyi biliniyordu. Ama karşı iddia, her zaman, bunun istihdamı koruduğu olmuştur. Son kırk yılın deneyimi ise korumacılığın bunu bile sağlayamadığını göstermiştir. En azından gelişmiş ülkelerin tarımında bunu yapamamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Teknik olarak da küreselleşmenin başlangıcını XV. yüzyıl olarak ifade etmek daha doğru bir yaklaşımdır.

Yanıt Açıklaması: Geri kalmışlığı ülkelere özgü ırk, din, coğrafi konum gibi endojen nedenlere bağlayan görüşler yüzyılımızın başında reddedilmiştir. Lenin geri kalmışlığın nedenini ülkelerin birbirleri ile giriştikleri ilişkilerin bir sonucu olarak görmektedir. Ona göre, hemen hemen bütün geri kalmış ülkeler için geçerli olan tarihsel bir neden günümüzdeki geri kalmışlığın genel çerçevesini çizmektedir. Bu da Batı kapitalizmi ve emperyalizm yani sömürgeciliktir.

Yanıt Açıklaması: Singapur, Hong Kong, Tayvan ve Güney Kore ihracata dayalı sanayileşme stratejisi ile yeni sanayileşen ülkeler grubunu oluşturmuş ve Asya’nın dört kaplanı ya da ejderhalar gibi sıfatlarla anılır hâle gelmişlerdir. DOğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: 1. Sürekli büyüme amacı 6. Hükümetlerin müdahalesi ve sınırlamalarından kaçınmak 2. Yerli piyasalardaki doygunluk 7. Müşterilere daha yakın olmak (maliyet avantajı) 3. Yeni bir teknolojik gelişmeye uzak kalmamak 8. İthalat vergilerinden kaçınmak 4. Arz tedarikçilerine yakın olarak kalite ve maliyet anlamında tercih edebilir olmak 9. Kendi ülkesindeki yabancı rekabetinden kaçınmak 5. Arz, maliyet ve kalite anlamında emek piyasasında avantajlar yakalamak 10. Diğer ülkelerde yer alarak pazar çeşitliliği ile genel iş yapma risklerini azaltmak

Yanıt Açıklaması: Küreselleşme etkin üretimin elde edilmesini sağlamaktadır. Ancak üretilenlerin ülkeler arasında nasıl dağıtılacağı konusunda bir çözümü¨ bulunmamaktadır, insanların sosyal güvenliği ne olacak, çocuklar, özürlüler, yaşlılar ve iş bulamayanlar, çalışamayanlar nasıl yaşayacak sorularına cevap verememektedir. Öncelikle küreselleşme sosyal güvenlik ve refah sorununu çözemediği için ulus devlete ihtiyaç¸ devam etmektedir. Ülke halklarının sosyal güvenliği ulus devletlerin sorumluluğundadır. Ancak burada sözü¨ edilen ulus devlet, sosyal ulus devlettir. Çünkü¨ liberal devlet anlayışı sosyal güvenlikle ilgilenmemekte ve piyasa mekanizmalarının bütün soruları çözeceğine inanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İlk sanayileşme deneyimlerini başlatmış olan azgelişmiş ülkelerin yoğun baskısı, 1964’te Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), 1965’te Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma O¨rgütü(UNIDO)’nün kurulmasını sağladı.

Yanıt Açıklaması: 1648’de yapılan Westphalia Barış Anlaşması ile birbirleriyle amansız rekabet içindeki büyük ülkeleri hanedanlıklara, dinî inançlar ve dillere göre bölerek Kıta Avrupası’na huzur getireceği düşünülmüş, ancak bu anlaşma düzen arayışlarına cevap getirmediğinden kararsızlık Fransız İhtilali’ne (1789) kadar sürmüştür. Cevap: C şıkkıdır.