Dünya Ekonomisi

Yanıt Açıklaması: Son yıllarda nüfus artış hızının azalmakta olduğu gözlenmektedir. Pek çok ülkede doğurganlık oranları kentleşme ve gelişmeye bağlı olarak düşmektedir. Ancak Dünya nüfusu bu hız kesmeye rağmen artışına devam etmektedir. Çünkü hâlâ yeni doğanlar ölenlerin sayısını aşmaktadır. Yapılan tahminlere göre dünya nüfusu önce artan bir hızla sonra azalan bir hızla artışını 2050 yılına kadar sürdürecektir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Nüfus baskısı ile ortaya çıkan ve dünya ülkeleri arasındaki gerilimi şiddetlendiren çelişkileri dört alt başlık altında ele almak mümkündür. Bunlar, Ekonomik büyüme ile ilgili çelişkiler, askeri nüfusun dağılımı ile ilgili çelişkiler, genç ve yaşlı nüfusun dağılımı ile ilgili çelişkiler ve göç olgusunun yol açtığı çelişkilerdir. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Nüfusun 15 ile 65 yaş arasındaki grubu ülke kaynakları üzerinde en az baskı yaratan, üretken gruptur. Bu gruba dâhil olmayan 15 yaşın altındakiler gelişme yolundaki ülkelerin problemidir. Yine söz konusu grubun dışındaki 65 yaşın üstündekiler ise gelişmiş ülkelerin problemidir. Her iki ülke grubu da toplam nüfusun üretken olmayan büyük bir oranını beslemek zorundadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Çevre sorunları günümüz toplumlarının gündeminde bulunan en önemli konudur. Çevre kirlenmesi ve doğal kaynakların üretim ve tüketim süreçlerindeki yanlış kullanım sonucu yok olması, çevre sorunlarının kaynağını oluşturmaktadır. Çevredeki bozulma ve tüketmenin hızı, boyutları ve nedenleri çevre politikalarının ekonomik politikalarla örtüşmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Çevresel kavram ve öncelikler hem ekonomik ve sosyal politikaların hem de günlük ekonomik düşünce ve yaklaşımlarımızın temel parçası haline gelmelidir. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İkinci Dünya Savaşı sonrası bilim ve teknoloji arasındaki sınırın giderek belirsizleşmeye başlaması ile birlikte her ülke; • Enformasyon teknolojileri, • Malzeme teknolojisi, • Biyoteknoloji, • Nükleer teknoloji, • Havacılık-Uzay teknolojisi olarak belirlenen jenerik teknolojilerde üstünlük sağlamak istemiştir.

Yanıt Açıklaması: II Dünya Savaşı’ndan bu yana süregelen askeri sürtüşmenin, giderek bir yanda ABD ve İngiltere’nin öncülüğünü yaptıkları bireyci pazar ekonomisi (Anglosakson Tipi Kapitalizm) ile diğer yanda Almanya ile Japonya’nın öncülüğünü yaptıkları kitleci pazar ekonomisi (Ren Tipi Kapitalizm) yaklaşımlarının rekabete dönüşmesi oluşturmuştur.

Yanıt Açıklaması: Eskiden göç veren bir kıta olan Avrupa’da bugün işler tersine dönmüştür. 1931’e kadar göç veren bir kıta iken bugün AB sınırları içinde yaşayan yabancı sayısı 8 milyonu aşmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sanayileşmeye tarihsel olarak çok daha sonra başlayan ülkelerin doğal olarak teknolojiye yetişme ve sanayileşme güçlükleri giderek artmaktadır. Güçlüğün giderek artması hem kapitalist sistemin hem de sanayileşme denen sürecin doğası gereğidir. İlk neden giderek artan sanayileşmiş ülke sayısı ve verili pazar koşullarında, uluslararası rekabetin giderek artması ve sanayileşmeye yeni başlayan ülkelerin önünü kesmeye yönelik her türlü baskının giderek şiddetlenmesidir. İkinci nedense, bilim ve teknolojideki sürekli büyüme/gelişme trendiyle ilgilidir. Bir ülke sanayileşmeye ne kadar geç başlamışsa, yetişeceği dünya teknolojisi de o denli karmaşıklaşmış ve bir anlamda ötelenmiş olmaktadır (Göker, 1993, s. 13).

Yanıt Açıklaması: Afrika’nın problemleri aşağıdaki gibi sıralanmaktadır • Verimlilikteki artış nüfus artışından daha yavaştır. • Borç artarken, borç ödeme kapasitesi hızla düşmektedir. • Batılı bankacılar kredi vermeye isteksizdir. • Sanayi üretimi düşüktür. • Savaşlar, etnik çatışmalar, hükümet darbeleri, siyasal istikrarsızlık kol gezmektedir. • Yeni devlet yöneticileri diktatörlüğü ya da tek parti yönetimini tercih etmektedir. • Beşeri kaynaklara, girişimcilik kültürünü geliştirmeye, bilimsel ve teknik araştırmalara yatırım son derece düşüktür.

Yanıt Açıklaması: 1973’te Almanya, Kanada, İsveç uluslararası sermaye hareketlerine ilişkin sınırlamaları kaldırmıştır.

Yanıt Açıklaması: Malthus (1766- 1834) ve çağdaşı David Ricardo (1772- 1823) için nüfus artışı zenginlik değil problem kaynağı olarak görülmüştür. Malthus eğitimsiz cahil halkın iktisadi gelişmeyi engelleyeceğinden yakınırken, Ricardo az çocuk fikrinin insanlara kabul ettirilmesi gerektiğinden söz etmiştir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: 1950’lerden bu yana uygulanagelen Japon stratejisinin, günümüz koşullarında ve elbette bu ülkenin geldiği aşamada yeniden biçimlenişinin ipuçlarını verecek olan bu programların ana hatlarına yakından bakmakta yarar vardır. Teknoloji ile ekonomik gelişme arasındaki bağı oluşturacak kent devletler yani teknopolisler kurmaya yönelik teknopolisler programları oluşturulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Malthus’un “Nüfus U¨zerine Denemeler” adlı ünlü kitabının tamamlanmak üzere oldu- ğu 1825 yılında dünya nüfusu 1 milyara ancak ulaşmıştır (Kennedy,1995, s. 26). Nüfusun bu rakama ulaşması binlerce yılı bulmuştur. XIX. yüzyıl boyunca sanayileşme ve modern tıptaki gelişmeler sonucunda nüfus artış hızı yükselmiş, buna bağlı olarak dünya nüfusu katlanarak artmaya başlamıştır. 1825’i takip eden yüzyıl içinde dünya nüfusu 2 milyara çıkmıştır. 1925-1975 yılları arasındaki elli yıl içinde tekrar katlanıp 4 milyarı bulmuştur. 1990’lara gelindiğinde dünya nüfusu 5. 3 milyara ulaşmıştır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İngiltere XIX. yüzyılın önemli bir kısmında ha^kim süper güç olmuştur.

Yanıt Açıklaması: 1920’li yıllarda ABD göç politikasına bazı sınırlamalar getirmiştir. 1921 yılında göçlerle ilgili kota getiren ilk yasa kabul edilmiştir. Bu dönemde Japonların ve Çinlilerin ABD’ye göç etmeleri yasaklanmıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Dünya gıda arzı ve talebi 2000’li yıllardan sonra sürekli ve hızlı bir değişim içinde olmuş, bu durum gıda fiyat oynaklıklarında da rol oynamıştır. Bu değişimin temel nedenlerini doğal nedenler ve iklim değişikliği, enerji kaynakları ve girdi kaynaklarındaki fiyat artışları, nüfus artışı, gıda ürünlerinin alternatif kullanım alanlarının (biyo-yakıt gibi) gelişmesinde aramak mümkündür. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Merkantilistler (XVI. yüzyıl - XVIII. yüzyıl), nüfusun sayıca çokluğunu ülke için zenginlik olarak kabul ederlerdir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1. Dünya Savaşı’ndan sonra sayıları hızla artan bağımsız ülkelerin hedefi gelişmiş ülkelerin ulaştıkları yaşam standardını yakalamak olmuştur. Bu hedefe ulaşmak için ülkelerin çoğunun benimsediği politika 1980’li yıllara kadar ithal ikameci sanayileşme politikasıdır. O yıllarda ithal ikameci politikaların benimsenmesinin en önemli nedeni, piyasaların kontrolsüz işleyişine duyulan güvensizlik ve Sovyetler Birliği’nin planlı ekonomisinin gerçekleştirdiği yüksek performanstır. İthalat kontrolleri, aşırı değerlenmiş döviz kurları, faiz haddinin belli bir düzeyi aşmaması, sanayi kuruluşlarının kamusal mülkiyeti ve yaygın fiyat kontrollerinden oluşan ithal ikameci politikaların amacı ülkenin ithal ettiği malları, korunarak büyüyen yavru sanayilerin üretmesidir.

Yanıt Açıklaması: Geri kalmışlığın belirtilerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür: • Bir ülkede okuryazar olmayanların çoğunlukta olması • Kadının erkekten aşağıda tutulması • Beslenme yetersizliği • Sağlığı korumada yetersizlik • Ulusal ve ekonomik bütünlüğün zayıflığı • Yapısal işsizlik • Kişi başına ulusal gelirin düşüklüğü • Sınırlı bir sanayileşme • Tarımla uğraşan nüfusun çokluğu • Şişkin bir hizmet kesimi • Ekonomik bakımdan kapitalist ülkelere bağımlılık • Baskıcı siyasal rejimler • Bozuk gelir dağılımı. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kendini yenilemeyen doğal kaynaklara birçok mineral örnek verilebilir.