Dünya Ekonomisi

Yanıt Açıklaması: Teknik olarak küreselleşmenin başlangıcını XV. yüzyıl olarak ifade etmek daha doğru bir yaklaşımdır. Çünkü Kopernik’ten önce insanoğlu bir küre üzerinde yaşadığının bilincinde değildir. Hatta farklı kıtaların halkları, birbirlerinin varlığından bile habersiz yaşamaktadır. O hâlde küreselleşme, modernleşme süreci ile yakından ilgili bir olgudur.

Yanıt Açıklaması: Orta Doğu’da Batı’nın temsilcisi olan İsrail’in gücünün zayıfladığını gösteren 1973 yılı Ekim savaşı bölgede Batı’ya karşı eğilimlerin güçlenmesine yol açmıştır.

Yanıt Açıklaması: 2. Dünya Savaşı öncesi ABD ve Sovyetler kendi çıkarları için dünyayı pay etmiş görünmektedir.  Bu süreçte taraftar arama genellikle fazla etkili olmayan, fakat göz ardı edilemeyen, başlangıçta tarafsız olan alt sistemlerde yoğunlaşmıştır. Bu bölgeler Latin Amerika, Ortadoğu, Güney-Doğu Asya ve Afrika'dır.

Yanıt Açıklaması: Çin 2015’lere gelindiğinde dünya ekonomisinde önemli bir güç haline gelmiştir. Dünyanın en fazla nüfusa sahip olan ülkesi Çin, ekonomik büyüklükte dünyada ikinci sırada yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: 2008 yılının sonlarında açığa çıkan global krizin dünya ekonomileri üzerindeki etkisi son derece hızlı ve yıkıcı bir şekilde ortaya çıkmıştır. Bu dönemde ekonomilerin krizden etkilenme derece ve süreleri ülkeden ülkeye farklılık göstermiştir. Bu farklılık, ülkelerin finansal ve ekonomik yapılarından ve aynı zamanda kriz öncesi ve sırasında izledikleri ekonomi politikalarından kaynaklanmaktadır. Yaşanan bu son krizin ülke ekonomilerini temelde üç kanal ile etkilediği söylenebilir. Bunlar, dış ticaret, dış finansman ve beklentilerdir (TCMB, 2010, s. 1-2).

Yanıt Açıklaması: XIX. yüzyılda uluslararası ilişkiler modelinin anahtar ilişkileri savaş¸, birleşme, diplomasi ve sömürgecilik olmuştur. XX. yüzyılda bu ilişkiler ticaret, mali yönetim ve kültürel ilişkileri de içerecek şekilde genişletilmiştir. Günümüzde toplumlar arasındaki tek bağˆ uluslararası ilişkiler değildir. Bu sistem dışında, ekonomik değişime ek olarak zevk ve tercihlerin, modanın ve fikirlerin değişimine olanak veren uluslar üstü ilişkiler de gelişmiştir. Uluslar üstü ilişkilerin gelişimine yön veren temel etken elektronik iletişim teknikleridir.

Yanıt Açıklaması: Bu dönemde GÜ’lerde GSYH artışında yavaşlama, enflasyon ve işsizlik oranlarında yükselme yaşanırken Amerikan çok uluslu şirketlerinin Japonya, Singapur, Tayvan, Hong-Kong ve G.Kore gibi ülkelere yaptığı yatırımlar bu ülkelerin demir-çelik, otomotiv, dayanıklı tüketim malları gibi standart sanayi dallarında büyük gelişim yaşanmasını sağlamıştır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Artımsal yenilik uzun dönemde ortaya çıkan kümülatif etkileri üretkenlik artışları ve kalitedeki gelişmeler açısından önemli olan ancak etki alanları yalnızca mevcut ürün kuşakları ve mevcut ürün yöntemleri ile sınırlıdır.

Yanıt Açıklaması: Uygulatılan progrmaın temel ögeleri serbset piyasa ekonomisi ve globalleşmedir. Serbset piyasa ve ticaret programını koşulsuz uygulayacak olan çevre ülkelerdir. Merkez ülkeler için mal ve hizmet pazarı koşulsuz genişleyecek, sermaye serbest biçimde yüksek kar haddi bulunan alanlara girebilecektir.

Yanıt Açıklaması: Modern ulus devletler 1500’lerden itibaren modernleşme ve sanayileşme sürecine giren Avrupa kıtasında ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Dünyadaki siyasi – ekonomik – sosyal değişimler ele alındığında “Soğuk Savaş Dönemi” sonrası yılları 3 döneme ayırarak ele almak mümkündür. • 1. Dönem: 1991-2000 arası – Batının Zafer Yılları • Global Kapitalizmin Zaferi • Rusya’nın Geçiş Dönemi Krizi • Tek-Kutuplu Dünya – ABD hegemonyasının zirvesi • Batı’nın komünizm sonrası Doğu Avrupa’ya yayılışı • Global Neoliberal Rejimin Oluşumu • 2. Dönem: 2001-2008 arası – ABD’nin Hegemonyasının Test Edildiği Yıllar • İslam Dünyasından Meydan Okuma ve Bush’un Yanıtı • Çok-Kutuplu Sistemin Gelişimi • Rusya’nın Yeniden Doğuşu • ABD Hegemonyasındaki Göreceli Düşüş • 3. Dönem: 2008- … • Global Ekonomik Kriz • Yavaş Yavaş Yayılan İflaslar ve Amerikan Politikalarında Oluşan Açmazlar 5. Ünite - Dünya Ekonomisindeki Yeni Gelişmeler ve Bunlara

Yanıt Açıklaması: Bürokrasinin farklı anlamları bulunmaktadır. Birinci olarak bürokrasi, daha çok olumsuz ve kötüleyici bir anlam ifade etmektedir. Bu anlamda Webster sözlüğü, bürokrasiye A, B ve D seçeneklerindeki anlamları vermektedir. Bunun yanı sıra, C seçeneğinde ifade edildiği gibi, bürokrasi kamu yönetiminin eşanlamlısı olarak ifade edilmektedir. Buna göre, bürokrasi, devlet yönetiminde çeşitli idari görevleri-işleri yerine getirmek için modern hükümetler tarafından yönetilen ve çeşitli kamu kurumlarından oluşan örgütler bütününe verilen addır. Weber ise bürokrasiyi, işbölümü, otorite hiyerarşisi, yazılı kurallar, yazışmaların ve faaliyetlerin dosyalanması, gayrişahsîlik, disipline olmuş bir yapı ve resmî pozisyonlardan oluşan bir örgüt biçimi olarak anlamlandırır. Bu anlamda bürokrasi, rasyonel bir örgüt biçimidir.

Yanıt Açıklaması: Rosenau, ulus devletlerin ilişkilerinden oluşan devlet merkezli dünya ile uluslararası kamusal olmayan örgütler, devlet bürokrasileri, alt gruplar ve uluslar üstü aktörler arasında var olan ilişkilerin oluşturduğu çok merkezli dünya ayrımını yapan görüşe sahip bilim adamıdır.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik kriz denilince ilk akla gelen ülkeler genellikle gelişmekte olan ülkelerden oluşmaktadır. Dünyanın en büyük ekonomik gücü olan ABD'de 2008 yılında başlayan ekonomik kriz kapitalizmin sorgulanmasına neden olmuştur. Büyüme odaklı gerçekleştirilen ekonomi politikaları bir süre sonra kar arayışı ile balon yaratmakta ve ekonomik krizlere sebep olmaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Nükleer güç dengesine dayalı iki kutuplu sistem başlangıçta bloklar içinde çatlak seslerinin çıkmasına, bloklar arasında da hiçbir diyaloğun gelişmesine izin vermeyen bir katılıktaydı. Ama bir arada, fakat savaşmadan yaşama zorunluluğu 1950’li yılların ortalarında önce blokların kendi içlerinde, daha sonra da bloklar arası ilişkilerde gevşemeye yol açtı. Buna rağmen, iki kutuplu dünyada bir uzlaşma düzeni değil, güç yarışması ve çatışmalarla dolu bıçak sırtı dengesi kurulmuştu (Ülman, 1992, s.32-33). Bu dengenin en çarpıcı ispatları ise 1962 Küba Krizi, Vietnam ve Kore Savaşları’dır. Cevap: B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İngiltere de Monetarizm’in ilk etkisi fabrikaların hızla kapanmaya başlaması, işsizliğin 3.000.000’a yaklaşması oldu. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Saint Simon sanayileşmenin Avrupalı ülkelere ortak özellikler kazandırdığını fark etmiştir. İnsanlar arasında evrensel birleşmeden söz etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Dünya haritasına bakıldığında geri kalmış ülkelerin çoğunlukla tropik ve yarı tropik bölgelerde toplandığı görülmektedir. Ancak gelişmişlikle coğrafik konum arasındaki ilişki çok güçlü değildir. Beyaz ırkın üstün olduğu görüşü yaygın olmakla birlikte Akdeniz, Orta Avrupa, Orta Doğu ve Latin Amerika ülkelerinde beyaz ırkın hâkim olup geri kalmışlığın geçerli olduğu pek çok ülke bulunmaktadır. O hâlde beyaz ırkın üstünlüğünden bahsetmek çok da gerçekçi değildir, sonucuna varabiliriz. Toplumların geri kalmışlığının nedeni din olabilir mi? Sorusunu sorabiliriz. Tüm Müslüman ülkelerin geri kalmışlar arasında oluşuna bakarak din ve geri kalmışlık arasında bir ilişki kurabilir miyiz? Bu soruya Müslüman ülkelerin tarihsel geçmişine bakarak olumsuz yanıt vermek mümkündür. XI. yüzyıla kadar bolluk ve refah içinde yaşayan Müslüman ülkelerin daha sonraki gerileyişi dine bağlanmıştır. Oysa Müslümanlığın bu gerileyişte bir rolü bulunmamaktadır. O hâlde geri kalmışlığı tek bir nedene bağlı olarak açıklamak mümkün değildir. Geri kalmışlık karmaşık bir olgudur. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ulus Devlet, meşruiyetini bir ulusun belli bir coğrafi sınır içindeki egemenliğinden alan devlet şeklidir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Verilen tanıma göre küreselleşme toplumsal bir süreçtir ve sadece bireyi değil bütün toplumu etkilemektedir. Doğru cevap C'dir.