Dünya Ekonomisi

Yanıt Açıklaması: İktisat politikalarında değişim yılları 1980’lerde başlamıştır. Doğru cevap A’dır

Yanıt Açıklaması: Milliyetçilik, millet veya ulus olarak tanımlanan bir topluluğun yaşama ve ilerleme ülküsünün toplumların ve insanlığın gelişmesini sağladığına inanan görüştür. 19. yüzyıl başlarından itibaren Avrupa’da, 20. yüzyılda ise tüm dünyada egemen siyasi düşünce tarzı olmuştur. Günümüzde Anglosakson kültürüne bağlı toplumlarda ve Avrupa Birliği düşüncesini savunan çevrelerde olumsuz bir anlam yüklenmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1980’lere gelindiğinde Batı Blok’unun karşısında hala bir rakibin var olmasına rağmen gelişmiş ekonomilerin çıkarlarını en üst düzeye çıkarma çabaları aralarında bir çekişmeye yol açmıştı. Gelişmelerin aleyhine sürdüğünün farkında olan ABD öncülüğünde başlatılan serbestleştirme hareketi durumu düzeltmek için yetersiz kaldı. Güneydoğu Asya’nın yeni sanayileşen ülkeleri uluslararası alanda saldırgan politikalar izlerken kendi pazarlarını açmaya yanaşmamaları özellikle ABD’nin ihracat artış¸ hızının düşmesiyle birlikte ithalat artış¸ hızının artmasına ve dış ticaret açığının büyümesine yol açmaktaydı. Benzer yoldan ilerleyen Avrupa Birliği de Amerika’nın üstünlüğe sahip olduğu alanlarda yavaş yavaş hâkimiyeti ele geçiriyordu. Bu yönde en ağır darbe tarım alanında geldi. AB ülkeleri diğer sektörlere de büyük sübvansiyonlar vererek ABD’yi yeni önlemler almaya itiyordu. 1986’da başlattığı GATT çerçevesinde Uruguay Round’a büyük umutlar bağlayan ABD eşit rekabet koşullarını hemen kabul ettiremedi ve bir hayal kırıklığı yaşadı. Bu arada AB’nin parasal ve siyasi birlik oluşturma çabalarının yoğunlaşması Amerika’yı Kuzey Amerika Serbest Ticaret Bölgesini (NAFTA) kurmaya itti. Japonya’nın da benzer davranışta bulunup APEC’i kurmada öncelik etmesi yeni dünya düzeninin ekonomik alanda bloklar şeklinde bir gelişmenin devam edeceğini kesinleştirdi.

Yanıt Açıklaması: Küreselleşmenin başarılı olduğu alan üretimin etkin olarak sağlanmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Kaynak kavramı, insanların ihtiyaçları olduğu zaman alıp kullanabilecekleri yararlı ve gerekli her şeyi ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Gerçek bir ekonomi kuramı olabilmesi için, ekonomik davranışı dört tür ekonominin hepsinde de önceden tahmin ve kontrol edebilen ve birleştirici nitelikte olan tek bir ilke gerekmektedir. Birey ve firmaların mikro ekonomisinde; ulusal devletin makro ekonomisinde; uluslaraşırı işletmeler ekonomisinde ve dünya ekonomisinde. Bu tür birleştirici bir ilke olmazsa ekonomi bilimi bize ancak spesifik olayların kuramsal temellerini ve spesifik sorunların çözümlerini verebilir. Bu durumda doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Mc. Luhan’a göre dünya, insanların birbirleri ile yoğun iletişimi nedeniyle, herkesin birbirinden haberdar olabileceği bir köy ortamına dönüşmektedir.

Yanıt Açıklaması: List’e göre teknoloji ve sanayide gelişmişlerin seviyesine ulaşabilmek için, ARGE, üniveriteler ve araştırma kurumları çok önemli etkenlerdir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Üçüncü küreselleşmenin taşıdığı üstyapının nitelikleri farklıdır. Birincisi, bu insan hakları gelişmiş gelişmemiş¸ farkı gözetmeden standart bir uygulamayla yürütülmektedir. Uluslararası anlaşmaya imza atan tüm ülkeler için aynı yükümlülükler getirilmektedir. İkincisi hakların uygulanması evrenselleşmiştir. Doğu Blok’unun dağılması, göçmenlerin gelişmiş ülkelere akın etmesi, az gelişmiş ülkelerin çok partili sisteme geçmesi insan haklarını çok geniş bir coğrafi alana yaymıştır. Üçüncüsü dünyanın herhangi bir yerindeki insan hakları ihlallerine asıl tepki gösteren bizzat gelişmiş ülke insanlarıdır. Dördüncüsü insan hakları ihlallerine direniş¸ büyük etkinlik kazanmıştır. Üçüncü küreselleşmenin getirdiği teknik olanaklar başta internet çok ucuz ve çok çabuk iletişim sağlayan araçlar oldukları için insan hakları savunucularına büyük yararlar sağlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’nin 1980 yılında ekonomide yapısal değişiklik yapılmasını öngören 24 Ocak Kararları ile içine girdiği süreç, özünde ithal ikameci kalkınma stratejisinden ihracata dayalı kalkınma stratejisine geçiştir.

Yanıt Açıklaması: 1880’lerde ABD’de iş hayatına karşı ilk belirgin hareket olan popülistler de ortaya çıktı. Popülistler, Nebraska Eyaleti’nin Lincoln şehrindeki yerel elektrik santralini başarıyla kamulaştırdılar. Bu, dünyada Viyana’dan sonra kamulaştırılan ikinci elektrik santralidir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: A, C, D ve E seçeneklerinde ifade edilenler, ulusal b­irl­iğ­in güç kazanmasında öneml­i rol oynayan gelişmelerd­ir. G­iddens, ulus devlet­in evrenselleşmesi­ni­ üç aşama ­ile açıklamaktadır. İlk olarak XIX. yüzyılda başta İngi­ltere, Fransa, Almanya ve İtalya olmak üzere Avrupalı ulus devletler, sına­ üret­im­ askerî faali­yete başarı ­ile uygulamışlardır. Yen­ savaş tekni­ği­, Avrupalıların üyesi­ olmadıkları mutlak­iyetçi­ i­mparatorluklar ve kabi­le toplumları karşısında askerî başarı kazanmalarını sağlamıştır. İk­nc­ aşamada, Avrupalılar sah­ip oldukları rasyonel bürokrat­ik özell­ikleri neden­ ­ile kaynakları etk­in bi­r şeki­lde ulusal gelişmeler­ ­içi­n kullanmışlar ve di­plomat­ik şebekeler ve uluslar üstü pol­iti­k kurumlar aracılığı i­le di­ğer ulus devletlerle i­li­şki­leri­n­ başarı ­ile yürütmüşlerdir. Üçüncü aşama beklenmed­ik tari­hî olaylarla ­ilgi­li­di­r. Bunlardan b­ir­ XIX. yüzyılda Avrupalı büyük devletler arasında uzun bi­r barış döneminin yaşanmasıdır. Diğer bi­r tari­hî olay ­se XX. yüzyılda dünya savaşlarının uluslararası ­ilişkiler­ bozmasıdır.

Yanıt Açıklaması: 1952 yılında dahil olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Modern ulus devletler 1500’lerden itibaren modernleşme ve sanayilesme sürecine giren Avrupa kıtasında ortaya çıkmıstır.

Yanıt Açıklaması: 1980’lerin başında Friedman'ın öncülüğünde monetarist politikalara geri dönülmüştür. Plana göre sıkı para politikaları ve yüksek faiz uygulaması ile fiyatlar geri çekilecek, hükümetin piyasaya müdahalesi azalacak, devlet işletmeleri satılacak ve “sihirli elin” işleyişinin önündeki engeller kalkacaktı. Bu görüşü destekleyen rasyonel beklentiler teorisine uygun olarak da hükümet politikalarım bir kere belirledikten sonra ne pahasına olursa olsun bunları değiştirmeyeceğini açıklayacak, bu konuda piyasayı da ikna edecekti. Bu doğrultuda hükümetlerin piyasayı kontrol etmesi istenmeyen bir durumdur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: I. Dünya Savaşı sonrasında 1815-1822 yılları arasında uygulanan koalisyona benzer koalisyon Milletler Cemiyeti aracılığıyla oluşturulmaya çalışılmış, ancak egemen devlet olan ABD’nin koalisyon dışında kalması nedeniyle başarılamamıştır. Sonuçta dünyanın yeniden paylaşılmasına yol açan II. Dünya Savaşı patlak vermiştir. Cevap: B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: 1890’larda sanayileşme, işsizlik ve yoksullukta çok büyük artış yaratmıştır. Daha ucuz oldukları için kadın ve çocuk işçiler sömürülmüştür. İşsizleşen ve fakirleşen insanların birbirinin kurdu ha^line gelmesi romanlara konu olmuştur. Emile Zola, Charles Dickens bu dönemi anlatırlar.

Yanıt Açıklaması: Klasik teorisyenler içinde küreselleşmeye en yakın görüşler Marks’tan gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Monarşi, bir hükümdarın devlet başkanı olduğu bir yönetim biçimidir. Saltanatın bir başka adıdır. Seçim dışı yöntemler kullanılır. Monarşiyi diğer yönetim biçimlerinden ayıran en önemli özellik, devlet başkanının bu yetkiyi yaşamı boyunca elinde bulundurmasıdır. Ulus devlet, meşruiyetini bir ulusun belli bir coğrafi sınır içindeki egemenliğinden alır.

Yanıt Açıklaması: Konvansiyonel savaşta düzenli ordu yer almaktadır.