Dış Ticarete Giriş

Yanıt Açıklaması: Türkiye’nin 2010 yılındaki büyüme hızı rakamı % 8,9dur.

Yanıt Açıklaması: Bir konserde boş kalan koltukların saklanıp ertesi gün satılmasının mümkün olmaması,hizmet kavramına dahil edilecek faaliyetlerin taşıması gereken soyutluk özelliğini ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Enflasyon sorununun boyutunu görebilmek için enflasyon oranının hesaplanması yani para değerindeki değişmelerin ölçülmesi gerekir. Bu ölçme fiyat endeksleri yoluyla yapılmaktadır. Fiyat endeksleri, fiyatlardaki ortalama değişiklikleri ölçmeye ve böylelikle (fiyatlar yükseldiğinde) paranın satın alma gücündeki düşüşü göstermeye yaramaktadır. Fiyat endeksleri, fiyatlarının izlendiği mal ve hizmet piyasasına göre isimlendirilmektedir. Bunlara tüketici fiyatları endeksi, üretici fiyatları endeksi, ihracat fiyatları endeksi, ithalat fiyatları endeksi örnek olarak gösterilebilir. Hemen hemen bütün ülkelerde fiyatlar genel düzeyini ölçmek için; Toptan eşya fiyatları endeksi (TEFE), Üretici fiyatları endeksi (ÜFE) ve Milli gelir deflatörü, olmak üzere üç çeşit fiyat endeksi hazırlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 2010 yılında % 11.4 oranında gerileyen Dünya Ticaret hacminin, 2011 yılında % 7.0 oranında artması beklenmektedir. Gelişmekte olan ülkelerin ticaret hacimlerinin, gelişmiş ülkelere göre daha yüksek oranda arttığı ve 2011 yılında gelişmekte olan ülkelerin daha yüksek ticaret hacmi artışı kaydedeceği öngörülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Neoklasik iktisatçıların öncülerinden Carl Menger (1840-1921) “İktisadın İlkeleri” (Grundsatze der Volkswirtschaftslehre) (1871) adlı eserinde değer teorisi ile ilgili açıklamalarına önce “mal” kavramını tanımlamakla başlar. Ona göre her “faydalı şey” mal değildir. Her hangi bir şeyin “mal” olabilmesi için şu dört özelliğe sahip olması gerekir. (1) Şey bir insan ihtiyacını giderebilmelidir: Bir insanın o şeye ihtiyacı olmalı veya sonradan olabileceğini tahmin edebilmelidir. Örneğin (A) hastalığının tedavisi için (a) ilacına ihtiyaç vardır. (A) hastalığının ortadan kalkması halinde (a) ilacına ihtiyaç olmayacağına göre (a) mal olma niteliğini kaybeder. (2) Tatmin ettiği ihtiyaç ile o mal arasında bir nedensellik bağı olmalıdır. Yani, malda ihtiyacı gidermeye elverişli bir durum olmalıdır. Örneğin (A) hastalığı halen geçerli olmakla birlikte bu hastalığın tedavisinde kullanılan (a) ilacını kullanım süresi geçmişse (a) gene mal olma özelliğini kaybeder. (3) Bu nedensellik bağı tanınabilir olmalıdır; yani bu mala özgü durumun insan tarafından bilinmesi gereklidir. Varsayalım ki; tedavi yeteneği olan (a) ilacı ilkel bir topluluğun eline geçmiştir. İlaç ihtiyacı gidermeye elverişlidir ancak, onu elinde bulunduranlar, o ihtiyacı gidermeye yarayan durumdan habersizdirler. (4) İhtiyaç gidermeye elverişli durumda bulunması gereklidir. Örneğin: (a) ilacı vardır ancak, ilacın bileşimindeki maddeler yetersizdir. O halde (a) ihtiyacı gidermeye elverişli değildir, bu bakımdan mal olma niteliğini kaybetmiştir.

Yanıt Açıklaması: 2010 yılında % 11,4 oranında gerileyen dünya ticaret hacminin, 2011 yılında % 7,0 oranında artması beklenmektedir.

Yanıt Açıklaması: 2006 – 2011 döneminde Türkiye’de en bozuk gelir dağılımı 2006 yılında gerçekleşmiştir. Buna göre geliri en düşük olan %20’lik grup 2006 yılında yaratılan gelirden %5,75’lik bir pay alırken, geliri en yüksek olan %20’lik grup ise gelirden %46,48 oranında bir pay almışlardır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye ise IMF verilerine göre, 2009 yılında %4,8 oranında küçülen GSYİH’sını 2010 yılında %8,9 oranında artırmıştır.

Yanıt Açıklaması: ABD

Yanıt Açıklaması: Gelişmekte olan ülkeler arasında Rusya ve Brezilya yüksek işsizlik oranları ile dikkat çekmektedir. Rusya’da 2009 yılında % 8.4 olan işsizlik oranı, 2010 yılında % 7.5 gerilemiştir. Bu ülkede işsizlik oranı 2011 yılında % 7.3’e, 2012 yılında % 7.1’e gerilemesi beklenmektedir. Brezilya’da 2009’ da % 8.1 olan oranın 2011 yılında % 6.7, 2012 yılında da % 7.5 olması beklenmektedir. Çin’de ise yüksek nüfusa rağmen işsizlik oranı nispeten düşüktür. Türkiye’de yüksek işsizlik oranına sahip ülkeler arasında yer almaktadır. Rusya gelişmekte olan ülkeler arasında 2012 verilerine göre en az işsizlik olan ülkedir.

Yanıt Açıklaması: 2. Dünya Savaşı sonrası en büyük daralmanın yaşanmasına neden olan kriz 2008 yılında gerçekleşmiştir. Dünya ekonomisi için bir milât oluşturan 2008 krizinin temelini ABD’de mortgage piyasasında yaşanan sorunlar oluşturmaktadır. ABD’de borç maliyetinden daha hızlı artan gayrimenkul fiyatları, pek çok insanı ipotek mukabili borçlanmaya (mortgage) yöneltmiş, artan gayrimenkul talebi gayrimenkul fiyatlarını ve bu alandan kazanç beklentilerini daha da arttırmış, bu durum talebin daha da artmasına neden olmuştur. Böylece emlak fiyatlarının ve emlak yatırımlarının getirilerinin arttığı bir döngü içine girilmiştir. Bu fiyat artışları sürdürülebilir artışlar değildir ve kimi ipotek borçluları borçlarını ödeyemez duruma gelmiştir, bu da “çürük ipotek” (sub-prime mortgage) krizini doğurmuştur. Mortgage kredilerinin geri dönüşündeki aksaklık sonucu bankalar verdikleri kredilerde daraltmaya gidince ev talebi ve fiyatları düşmüştür. Mortgage borçlularının paniğe kapılarak evlerini satmaları ya da ödeme güçlüğü nedeni ile bankaya bırakmaları fiyatları daha da düşürmüş ve emlak tahvillerinin teminatı olan evler kağıtların nominal değerini karşılayamaz hale gelmişlerdir. Verilen kredileri tahsil edemeyen bankalar kaynak sıkıntısı içine girmişler ve finansal piyasalarda oluşan güvensizlik sonucu bankaların birbirlerine borç verme konusunda çekingen davranmaları, likidite sorununu doğurarak mali sistemin durmasına yol açmıştır. Küreselleşmiş finansal piyasalar arasındaki sıkı bağlantılar nedeni ile ABD mortgage piyasalarında başlayan ve daha sonra likidite krizine dönüşen bu problem ABD bankalarının borç verme riskini yabancı yatırımcılara aktarması sonucu başta Avrupa olmak üzere tüm dünyaya yayılmıştır. Kredi piyasalarında arz yönlü daralmanın artarak devam etmesi, krizin finansal olmayan sektörleri ve gelişmekte olan ülkeleri daha fazla etkilemesi olasılığını artırmıştır. Gelişmekte olan ülkelerdeki kırılganlıklar bölgeden bölgeye farklılık göstermekle birlikte, küresel krizin olumsuz etkileri bankacılık sektörü ve bütçe yapısı sağlam olmayan, kısa vadeli sermaye girişlerinin ağırlıklı olduğu, ekonomilerde kendini daha fazla hissettirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Gayrisafi yurt içi hasıla (GSYİH), Bir ülkede yerleşiklerin (ülke vatandaşı ve yabancılar) sahip oldukları üretim faktörleri ile belli bir yılda ürettikleri tamamlanmış mal ve hizmetlerin piyasa değerini ifade eder.

Yanıt Açıklaması: GSYİH ve büyüme hızı son derece önemli olmakta birlikte, kalkınmışlık ve refah düzeyini yansıtmak açısından yetersiz hatta bazen yanıltıcıdır. Bu yüzden ülkelere arası karşılaştırmalar yapılırken kullanılan bir başka ölçüt ise, kişi başı GSYİH ölçütüdür. GSYİH’nın nüfusa bölünmesiyle elde edilen kişi başı GSYİH sayesinde kabaca bir ülkede yaşayan gelirden ne kadarının düştüğünü öğrenebiliriz. Şüphesiz yaratılan gelir gerçekte tüm bireylere eşit bir şekilde dağıtılmaz. Ancak bu durum diğer ülkeler içinde geçerlidir.

Yanıt Açıklaması: Kamu yatırımlarının toplam yatırımlar içindeki payı ise 2009’a kadar sürekli artarak %16,6’dan %24 düzeyine gelmiştir. Ancak 2010 yılında bu pay %22,4’e gerilerken 2011 ve 2012’de daha da azalması öngörülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye nüfusunun büyük bir bölümü 35 yaş altı nüfustan oluşmaktadır ki bu toplam nüfusun yaklaşık %60’lık kısmını oluşturmaktadır. Bu yüksek oran Türkiye’nin genç ve dinamik bir nüfusa sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Bu durum çalışabilir nüfusun ve üretime katılma potansiyelinin de yüksek olması demektir. Cinsiyet göz önünde bulundurulduğunda Türkiye nüfusu içinde erkek ve kadın nüfusu birbirine çok yakındır.

Yanıt Açıklaması: Ödemeler bilançosu 3 ana hesapta incelenir: Cari İşlemler Hesabı, Sermaye Hesabı, Resmi Rezervler Hesabı.

Yanıt Açıklaması: I. Ülkenin toplam üretimi ve geliri ne kadar yüksek olursa olsun oluşan bu gelirin nüfus arasında paylaşımı eşit değilse o ülkede refah düzeyi düşük gerçekleşecektir. III. 1980’li yıllarla birlikte artan yolsuzluk, kayıt dışı ekonominin yüksek düzeylerde gerçekleşmesi, yoksulluktaki artış gibi problemlerin temelinde “gelir dağılımındaki bozukluk sorunu” yatmaktadır. V. Küresel Finansal Kriz’in de etkileri ile 2009’da Gini katsayısı “1”e doğru yakınlaşmış, gelir dağılımı önceki iki yıla göre bozulmuştur.

Yanıt Açıklaması: 2008-2011 yılları arasında GSYİH büyüklüğü bakımından Euro Alanı'nda ilk üç büyük ekonomisi sırasıyla Almanya, Fransa ve İtalya'dır.

Yanıt Açıklaması: Ticari Varlık (Commercial Presence); üretim faktörlerinin hizmet işlemini yerine getirmek için geçici olarak sınırdan geçtiği ve tüketicilerin hareketsiz olduğu hizmetlerdir. Bu gruba giren hizmetlerde sıklıkla karşılıklı etkileşim olmamakta, fakat belli zamanlarda yüz yüze iletişim görülmektedir. Herhangi bir ülkedeki bir şirkete danışmanlık yapan bir danışmanlık şirketinin personelini belli bir iş için söz konusu ülkeye göndermesi, yurt dışında ihale alan bir müteahhitlik firmasının belli sayıda bilgi, beceri ve deneyim sahibi işgücünü belli süreyle başka bir ülkeye götürmesi, uluslararası ulaşım (taşımacılık) gibi hizmetler, bu grupta yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Enflasyon, fiyatlar genel düzeyinin etkili bir şekilde devamlı yükselmesi nedeniyle paranın sürekli olarak değer kaybetmesi, bunun sonucu olarak da tüketicilerin satın alma gücünü yitirmesidir. Bu tanımdan anlaşıldığı üzere enflasyon sadece belli bir malın veya hizmetin fiyatının tek başına artması değil, fiyatlar genel düzeyinin sürekli bir artış göstermesidir. Bir ekonomide bazı malların fiyatları artarken bazıları da düşmektedir. Önemli olan ortalama fiyatların seyridir.