Sosyoloji 2

Yanıt Açıklaması: Louis Wirth, kentsel yaşam tarzının modern toplumun tümüne yayılıp kırsal alanı da kapsamına alarak dönüştüreceğini varsaymıştır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Meritokrasi (liyakate dayalı toplum) sosyal mevkilerin çoğunlukla eğitimsel başarı, beceri ve yetenek gibi niteliklerle hak edilerek kazanıldığı bir toplumdur. Ancak, bireyin güç ilişkilerine yakınlığı, ailesinin sosyal kökeni ve sınıfı da bireyin yaşam ve iş fırsatlarını büyük ölçüde etkilemektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Üçlü, ikiliden daha durağandır.

Yanıt Açıklaması: Castells'in yaklaşımında kent, kendisi için bir analiz nesnesi haline gelmiş ancak bu kez kapital birikim süreçleri ile tanımlı bir çerçeveye oturtulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Geleneksel toplumlarda ve tarım toplumlarında yaygın olan kast sistemi bireylerin do­ğumlarıyla beraber kazandıkları nitelikler üzerine dayalı ve sınıflar arası geçişliliklere kapalı bir hiyerarşik toplum biçimidir. Kast sistemi, tamamen kapalı bir sistemdir çün­kü kişinin tüm geleceğini içine doğduğu kast ya da sınıf belirler.

Yanıt Açıklaması: Taşrada bireyi boğan ilişkiler ve cemaat tarzı sosyalleşmenin aksine, kentler bireylere özgürlük ve farklılıklara izin veren kaçış alanları sunarlar.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Kigsley Davis ve Wilbert Moore, 1945’te yayımladıkları “Tabakalaşmanın Bazı İlkeleri” adlı makalelerinde işlevselci bir toplumsal tabakalaşma yaklaşımı geliştirdi. Davis ve Moore’a göre, bütün toplumlar eşitsiz bir tabakalaşma sistemini bünyesinde barındırmaktadır. İşlevselci kurama göre, farklı toplumsal tabakalar arası toplumsal eşitsizlik, toplumun devamı ve korunması açısından olumlu bir işlev görür; ama aynı zamanda, toplumsal rol farklılaşmasının olduğu bütün toplumlarda toplumsal tabakalaşma ve eşitsizlik kaçınılmazdır. İşlevselci kurama göre, toplumsal eşitsizlik her toplumda kaçınılmaz olduğu gibi gereklidir de.

Yanıt Açıklaması: İşlevselci yaklaşıma göre, eşitsizlik ve tabakalaşma doğaldır ve tüm toplumlarda bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Demokratik elit teorilerine benzer bir yaklaşımı benimseyen ve Dahl’in başını çektiği çoğulcular ise, iktidarın eşitsiz paylaşıldığını kabul etmekle beraber tüm iktidarın sadece tek bir azınlık grubunun elinde yoğunlaşmadığını, birbirine rakip çoğul seçkin gruplarından bahsedilebileceğini belirtirler. Poliarşi olarak adlandırılabilecek bu sistemde iktidar, rakip gruplar arasında üzerinde pazarlık yapılan bir kapasitedir ve sonuçta iktidar, çıkar- lar ittifakını temsil eden bu rakip ve gönüllü gruplar tarafından kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Sanal cemaat terimini ilk kez Howard Rheingold kullanmıştır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Kentleşme sürecindeki bütün bu olumsuz gelişmelere karşın, Türkiye’nin kentleşme sorunlarının en azından görünürde kolaylıkla üstesinden gelinebilmesini sağlayan bazı özelliklerden bahsetmemiz gerekir. Kentleşme sorunlarının krize dönüşmeden kolayca çözümlenebiliyor olmasını sağlayan esas öğe, farklı toplum kesimlerinin kendiliğinden geliştirdiği mekânizmalardır. Türkiye, son 50 yılda yaşadığı kentleşmenin yarattığı sorunları ve büyük alt-üst oluşları enformel kurum ve mekânizmalar sayesinde kolay atlatabilmiştir. Kente gelen göçmenler gerek akrabalık gerekse hemşehrilik bağları üzerinden bir ilişki ağı kurmuştur. Göçmenler, kente yerleşme ve istihdam konularında akrabalık ve hemşehrilik ilişkilerinden faydalanmıştır. Hatta, kökene dayalı bu ilişkilerin yalnızca bir iş ve barınak bulma aracı değil, aynı zamanda bir kimlik kazanma mekânizması olduğu söylenebilir.  Özellikle zincirleme göç türü, bu ilişkilerin doğması ve yaygınlaşmasında etkili olmuştur. Gecekondu bölgeleri de çoğunlukla bu ilişkiler temelinde oluşturulmuştur. Aynı yöreden, ilçeden veya ilden gelen grupların bir arada yaşaması biçiminde tezahür eden bir “cemaatleşme” Türkiye kentleşmesinin önemli bir özelliğidir. Gecekondu bölgelerinde ortaya çıkan bu sosyal doku göçmenlere kentte önemli bir toplumsal çevre sağlamış ve kırla kent arasındaki pek çok farklılığın yarattığı sosyo-kültürel şoku hafifletici etki yapmıştır.

Yanıt Açıklaması: Sembolik kaynaklar kapsamındaki teknikler arasında propaganda, endoktrinasyon (fikir aşılama) ve yönlendirme (manipülasyon) yer alır. Televizyon, önemli bir propaganda, fikir aşılama ve yönlendirme aracıdır.

Yanıt Açıklaması: Max Weber’in Otorite Tipolojisi Weber’in otorite tipolojisindeki üç kategoriden ilki geleneksel otorite dir. Buna “ezeli geçmiş”in otoritesi de denebilir. Hatırlanamayacak kadar eski uyma ve kâbul etme alış­kanlıklarının kutsallaştırıldığı görenekler, geleneksel otoriteyi temsil ederler (Weber, 2004, s. 132). Burada otoriteyi icra eden kişi ya da kişilerin belirlenmesinde geleneksel ku­rallar etkilidir. Bir kişinin otoritesine itaat edilmesinin gerekliliği de o kişinin geleneksel konumundan kaynaklanır (Weber, 2005, s. 55). Kralların, kraliçelerin ya da dini erkanın otoritesini, geleneksel otorite örnekleri olarak sıralamak mümkündür.

Yanıt Açıklaması: Weberci Çoğulcu (Pluralist) Model: İktidarın toplumda eşitsiz paylaşıl­dığını ve yönetimin küçük bir azınlığın elinde olduğunu iddia eden elitizmin aksine ço­ğulcu model iktidarı, rakip çıkar grupları arasında paylaşılan, üzerine pazarlık yapılan bir kapasite olarak görür. Çatışmacı anlayışın aksine toplumsal düzeni uzlaşının ürünü olarak gören çoğulcular, siyasetin öncelikle bir müzakere arenası olduğunu iddia ederler. Sınırlı kaynaklarla çevrili bir dünyada akıl sahibi varlık olan bireyler kendi çıkarlarını tam anla­mıyla gözetemezler. Ya da sınırlı kaynaklarla hiçbir örgütün bütün hedeflerine ulaşması söz konusu olamaz. Bu nedenle bireyler ya da gruplar arasında çatışmadan ziyade uzlaşı daha rasyoneldir ve bu yüzden bireyler ya da farklı gruplar bir araya gelerek çıkarları üze­rinde uzlaşırlar ve ittifaklar oluştururlar. Sonuçta, çoğulcu modele göre siyasal sistemde her birey söz sahibi olduğundan, iktidar toplum boyunca yayılmıştır. Elitist modelin, tek bir grubun elinde iktidarın yoğunlaştığı iddiasına karşı çoğulcular, iktidarın rakip birey ve gruplar arasında yayıldığını belirtirler.

Yanıt Açıklaması: Tönnies’e göre toplumlar tarihsel olarak endüstrileşme öncesinde ve sonrasında farklı toplumsal grup formlarına sahip olmuştur. Endüstri öncesi toplumların temel örgütlenme biçimi ve toplumsal grup formu cemaat (gemeinschaft) iken, endüstriyel toplumlar cemiyet (gesellschaft) tarzı toplumsal grup formuna sahip olmuştur.

Yanıt Açıklaması: İnsanlar farklı yollardan köleye dönüşebilmektedir: Doğum, askerî yenilgi, borç ya da 19. yüzyıl ortalarına kadar Amerika’da olduğu gibi yakalama ve ticaret yoluyla.Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Karizmatik otorite, olağanüstü ve Tanrı vergisi kişiliğin otoritesidir. Bir kişiye duyulan mutlak bağlılık ve güvene, söz konusu kişinin kahramanlığına ya da başka niteliklerine inanmaya dayalı otoritedir. Peygamberlerin otoritesi, siyaset alanında seçimle iş başına gelen komutanın otoritesi, büyük demagogların ve siyasi liderlerin otoritesi bu tür otorite için verilebilecek en belirgin örneklerdir.

Yanıt açıklaması yok