Sosyoloji 1

Yanıt Açıklaması: Sosyolojik düşüncenin bir bilim dalı olarak gelişmesi insan davranışı ve toplumun, nesnel ve sistematik olarak incelenmesinin kökleri 18. yüzyıla uzanmaktadır. Aydınlanma düşüncesi ile şekillenen bu dönemdeki temel gelişmelerden biri, dünyayı anlamak için bilimin kullanılması olmuştur. Dünyayı anlamaya yönelik bakış açılarında ve anlayışlarda kökten bir değişiklik yapan bilimsel bir yaklaşım ortaya çıkmıştır. O zamana kadar kabul gören geleneksel ve dine dayalı açıklamalar yerini, birbiri ardına değişik alanlarda bilgiye ulaşmak için gösterilen akılcı ve eleştirel çabalara bırakmıştır. Avrupa tarihinde 15. yüzyılın ortalarındaki Rönesans hareketi, 16. yüzyıldaki Reformasyon ve 17. yüzyılın ortalarından itibaren belirginleşen Kartezyen felsefesi, Aydınlanma düşüncesinin oluşumunu etkilemiştir. Aydınlanma düşüncesi, 18. yüzyılda Batı Avrupa’da egemen olan, geleneğe ve dini sistemlere dayalı dünya görüşüne karşı akıl ve bilime dayalı yeni bir düşünce sistemidir.

Yanıt Açıklaması: Etnosantrizm, yanlı bir bakış açısıyla bir toplumun kendine özgü kültürel değerlerinden yola çıkılarak diğer toplumların incelenmesi ve bunun sonucunda belirli yargılarda bulunulmasıdır (Marshall, 1999)

Yanıt Açıklaması: İlk insanlar yaşamalarına yetecek olandan daha fazla ürün ürettikleri zaman, bu ürünün kim(ler) tarafından kontrol edileceği meselesi gündeme gelmiş ve tam da bu aşamada şiddeti tekeline alma iddiasını dile getiren devlet benzeri yapılar ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: B şıkkı Illich'in Okulsuzlaştırılmış Toplum çalışmasında değindiği eğitime yönelik görüşleridir.

Yanıt Açıklaması: Etiketleme kuramı, insanları suç işlemeye zorlayan nedir sorusundan çok, hangi ve kimin davranışı suç olarak tarif edilir sorusuna cevap aramıştır.

Yanıt Açıklaması: Etkileşimci bakış açısına göre öğretmenleri öğrencilerle olan ilişkisinde tipleştirmenin yanı sıra ‘kendini doğrulayan kehanet’ ve ‘etiketleme’ de etkili olmaktadır. Kendini doğrulayan kehanet, öğretmenlerin öğrencilerin davranışlarına göre zeki ya da aptal olarak kehanette bulunmaları ya da tahminde bulunmaların- dan sonra, öğrencilerin benlik kavramlaştırmasının söz konusu tahmin doğrultusunda şekillenmesiyle davranışlarının öğretmenlerin beklentileri doğrultusunda gelişmesidir.Etiketleme de kendini doğrulayan kehanetle yakından bağlantılıdır. Etiketleme öğretmenlerin birey olarak öğrencilere verdiği tepkiyi, dolayısıyla öğrencinin eğitim kariyerini etkilemektedir. Ancak bu durum tüm öğrencilerin kendilerine yapıştırılan etiket doğrultusunda yaşayacakları anlamına gelmez. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Değişme, belirli bir dönem içinde, toplumsal ve doğal yaşam ile insan tutum ve davranışlarında gerçekleşen farklılaşmayı ifade eden bir kavramdır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsallaşma bireyin toplumun kültürünü öğrenme ve içselleştirme sürecidir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Mead’e göre benlik, birey tarafından toplumsal bir grubun tutumlarının içselleştirilmesidir.

Yanıt Açıklaması: Antropolog George Peter Murdock, 1949 yılında yayımladığı Toplumsal Yapıadlı çalışmasında aile kurumunun bütün toplumlarda görüldüğünü ve ailenin evrensel olduğunu öne sürmüştür. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: ‘Öğrenme ağı’ oluşturma düşüncesi Illich'e aittir.

Yanıt Açıklaması: I numaralı madde Bilimsel Devrim ile ilgili, II numaralı madde Fransız Devrimi ile ilgili, III numaralı madde ise Endüstri Devrimi ile ilgili bir ifadedir.

Yanıt Açıklaması: Hegemonya için mücadele aşaması (1920- 1960): Bu aşamanın en belirgin özelliği küresel düzeyde savaşlar ve çatışmaların ortaya çıkışıdır.

Yanıt Açıklaması: Toplumsallaşma; kişilerin toplumun norm ve değerlerini içselleştirerek toplumsal rolleri yerine getirmeyi ve toplum üyeleri ha^line gelmeyi öğrenme sürecidir. İnançlar; dine, bilime, sağduyuya veya bunların birleşimine dayanabilir, kısaca toplumun bir kesimin doğru olduğuna inandığı şeyler olarak tanımlanabilir. Semboller; kültürel kodların işaretleri olarak işlev görürler ve belli bir durum veya olayı anlamlandırmaya yararlar. Toplumsal norm; kültürel açıdan arzu edilir ve uygun olarak değerlendirilen davranışlara dair ortak bir davranış beklentisidir. Değerler ise, neyin iyi, kötü, güzel, çirkin, kabul edilebilir, kabul edilemez, etik ve etik dışı olduğu hakkında ölçütler ortaya koyar.

Yanıt Açıklaması: Durkheim’ın din kuramının özelliklerini şöyle sıralanabilir: Dinin kaynağı toplumun kendisidir. Din anlayışları toplumun karakteristiklerinin sembolleridir. Kutsal yahut Tanrı, kişilik kazanmış toplumdan başka bir şey değildir. Dinin temel işlevlerinden biri, toplumsal dayanışmayı koruyup güçlendirmektir. Geçici ve mahalli krizlere rağmen, toplumsal dayanışma var olduğu sürece din de var olacaktır. Dinin somut şekilleri değişir, ancak onun özü ebedi^dir.

Yanıt Açıklaması: Sağ Gerçekçi yaklaşımın suçun önlenmesi için önerdiği yaklaşımları şöyle sıralayabiliriz: Yasalar para cezasından tutun idam cezasına kadar birçok sert yaptırımlarla desteklenmelidir ki herkes düzeni bozduğunda kesinlikle cezalandırılacağına ikna olmalıdır. Suçun toplumsal nedenlerini araştırmak gibi ütopik bir arayışa girmeye gerek yoktur. Hepimiz her an suç işleyebileceğimize göre, önemli olan caydırıcılığın sağlanmasıdır. Sabıkalı ve tehlikeli bireyleri tamamen tecrit etmek ve rahatsız edici ve zorlayıcı hapishane rejimi ile uzun süreli gözetim altına alınmaları ve buna ilişkin cezai hükümleri sıkılaştırmak gerekmektedir. Sosyal devlet anlayışından vazgeçilerek, bireylerin ekonomik olarak sorumluluk aldığı ve bedel ödediği neo-liberal sisteme geçilmelidir. Sokakların düzeni daha sıkı tedbirlerle korunmalıdır ve güvenlik perspektifi içinde polis ve kolluk güçlerini daha fazla yetkilerle donatmak gerekir. Suçu önlemek devletin görevi değildir, sorumlu vatandaşlar da suçun önlenmesinde görev almalıdırlar. Evde ve okulda bireyleri yetiştirirken disiplin, otokontrol ve ahlak eğitimi verilerek yetiştirilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD), üyelik tamamen gönüllü olduğu için hem bir baskı grubu hem de sivil toplum örgütüdür. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Durkheim’ın organik dayanışma olarak adlandırdığı karmaşık toplumsal işbölümü ve artan karşılıklı bağımlılık, demirin Türkiye’de üretildikten sonra, Endonezya’da farklı işyerlerinde on ayrı çeşit zincir, Çin’de yüz ayrı çeşit çivi haline getirilmesi ve nihai kullanıcılarıyla da ABD’de veya Almanya’da buluşması olarak da düşünülebilir.

Yanıt Açıklaması: Karl Marx’a göre, din esas olarak sınıflı bir toplumun ürünüdür. Bu anlamda din baskıdan kaynaklı acıyı dindirmeye yarayan afyon gibidir.

Yanıt Açıklaması: Sanayi Devrimi’yle başlayan ve 20. yüzyıla kadar süren ikinci aşamada sanayileşmeyle birlikte malların üretiminin fabrikalara aktarılması ile ekonomik kurumlar aileden ayrılmış, aile üretim birimi olmaktan çıkmış ve işçi ailesi niteliğ i kazanmıştır. Bu dönemde yoksulluğun ortaya çıkardığı sorunlarla baş edebilmek için aileler akrabalık ilişkilerini sürdürmektedirler.