Sosyoloji 1

Yanıt Açıklaması: Sosyologlar, dini, bir Tanrı veya Tanrılara inançla değil, kutsal olana gönderme yaparak tanımlamışlardır.Gordon Marshall’ın Sosyoloji Sözlüğü’nde tanımlandığına göre din; kutsal fikrine dayalı olan ve inananları toplumsal-dinsel bir topluluk içinde birleştiren inançlar, semboller ve pratikler kümesidir. Kutsal, din dışıyla tam bir karşıtlık içinde olandır. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: İşlevselci bakış açısı dini, toplumun gereksinimleri açısından inceler. İşlevselciler, dinin, toplumun hangi gereksinimlerini karşıladığı ile ilgilenirler. Bu bakış açısına göre, toplumun belli derecelerde toplumsal dayanışmaya, değer uzlaşmasına ve parçaları arasında uyum ve bütünlüğe ihtiyacı vardır. Durkheim bu görüşler ışığında dine yapısalcı yaklaşmış ve onun yapısının sosyolojik etkilerini incelemiştir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal cinsiyet, kadın ve erkek arasındaki biyolojik farklılıklar temelinde kültürel ve toplumsal olarak inşa edilen kadınlık ve erkeklik durumunu ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Modernleşme Okulu kuramcılarından Walt Whitman Rostow, 1960 yılında yazdığı İktisadi Gelişmenin Aşamaları adlı çalışmasında modern toplumların geçirdiği değişimi; ekonomik gelişme ve büyüme aşamalarını, Geleneksel Toplum, Ekonomik Kalkınmanın Ön Koşulları, Kalkış, Olgunluk Aşaması, Yaygın Tüketim Safhası olarak açıklamıştır.

Yanıt Açıklaması: Saint Simon (1760-1825), Fransız Devrimi’nin geleceğin toplumunun oluşması için bir Zemin hazırladığını belirtmiştir. Yeni toplumsal düzeni öngörebilmek amacıyla yaptığı kuramsal çalışmalarında, gelecekteki topluma “sanayi devleti” adını vererek ilk kez sanayi toplumu kavramını Saint Simon kullanmıştır. Sanayi toplumunun temelini işbirliği ve uzlaşmanın oluşturacağını ileri sürer. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: I. Illich ‘okulsuzlaştırılmış toplum’ çalışmasıyla, okulda verilen eğitimin birey açısından olumsuz yönlerini inceler ve okulda verilen eğitimin nasıl olması gerektiği konusu üzerinde durur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsallaşma sürecinde çocuğun cinsiyet rol ve davranışlarını öğrenmeye başladığı ilk ortam ailedir.

Yanıt Açıklaması: Ecevit (1993: 18), aile-içi şiddet üzerine yapılmış çalışmaların birleştiği ortak görüşleri şu şekilde sıralamaktadır: 1. Aile-içi şiddetin nedeni bireysel değil, toplumsaldır; şiddet ailenin yapısı ve işlevlerinden, aynı zamanda bu aileyi içinde barındıran toplumun yapısından kaynaklanır (Nichols, 1986: 191 aktaran Ecevit, 1993: 18) 2. Özel alanda ortaya çıkan şiddet, erkek egemenliğinin meşrulaştırılmasından, erkeğin daha değerli görülmesinden ve kamusal alandaki ataerkil siyasi ve ekonomik kurumların egemenliğinden bağımsız düşünülemez. 3. Şiddete maruz kalan veya kalabileceklerini düşünen kadınlar, toplumsal kontrole daha çok boyun eğmekle kalmaz, kendi üzerlerindeki kontrolü kendileri artırırlar. 4. Erkeklerce kadınlara uygulanan şiddet, ancak kadınların kendilerinin ekonomik ve siyasal gücü olduğunda ve kamusal alanda durumlarını düzeltme araçlarına sahip olduklarında azalacak veya sona erecektir. Doğru cevap E dir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal olan ile siyasal olan arasındaki etkileşim kanallarına gelince, burada üç temel unsur üzerinde duracağız. Bunlar siyasal partiler, sivil toplum kuruluşları ve medyadır.

Yanıt Açıklaması: Sapkın davranış bir topluluk veya toplumda, önemli sayıda insan tarafından kabul edilen belirli kurallar kümesine uyum göstermeme, normları çiğneme ve kural ihlalini anlatır.

Yanıt Açıklaması: Weberyan devlet anlayışına göre, devlet belli fonksiyonları yerine getirmek için karmaşık gelişmeler neticesinde ortaya çıkmış; hâkim sınıfın baskı aracı olmaya indirgenemeyecek bir mekanizmadır. Ayrıca devletin ortaya çıkışı sadece sınıflar arası mücadeleye indirgenemez, savaşlar ve teknolojik gelişmeler en az sınıf mücadeleleri kadar önemlidir. Buna ek olarak, söz konusu yaklaşıma göre, devlet, şiddet kullanımını tekeline almaya çalışan bir aygıttır, ancak bunu sadece bir sınıfın egemenliğini sürdürmesi için yapmaz. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Cinsiyet, ırk, etnik grup ve sınıf eşitsizlikleri gibi toplumsal eşitsizlikler, eğitim sisteminde gözlenmektedir. Zekâ düzeyi, eğitim sürecinde toplumsal eşitsizliklerin devamını sağlayan bir etkendir. Ancak duygusal zeka bir zeka türüdür. Günümüzde testlerle ölçülebilen zekânın yanı sıra duygusal zekâ olarak adlandırılan ve insanların duygularını nasıl kullandıklarına, kendilerini denetleme güçlerine gönderme yapan bir zekâ türünden de bahsedilmektedir. Çocukların başarı düzeylerinde testle ölçülebilen zekânın yanı sıra entelektüel kapasitesini kullanmasına da imkân sağlayan duygusal zekânın büyük önemi bulunmaktadır. Zekâ düzeyleri yüksek olmakla birlikte insanlar özel yaşamlarında son derece başarısız olabilirler. Duygusal zekâ ise büyük ölçüde öğrenilen zekâdır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Baskı gruplarının belli bir fikri/düşünceyi ideali yaymaktan ziyade üyelerinin maddi menfaatlerine yönelik çaba gösterdiğinin de altı çizilmelidir. Keza, baskı gruplarının, sivil toplum kuruluşlarına nazaran daha bürokratik/hiyerarşik bir yapıya sahip olma ihtimalleri yüksektir. Sivil toplum kuruluşlarındaki idealizm dozunun daha yüksek olduğu söylenmiş, gönüllülük olgusunun baskı gruplarından ziyade sivil toplum kuruluşlarına has olduğu ifade edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: İşlevselci bakış açısı dini, toplumun gereksinimleri açısından inceler ve toplumun hangi gereksinimlerini karşıladığı ile ilgilenir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: C şıkkı İşlevselci yaklaşıma ait bir görüştür.

Yanıt Açıklaması: Cohen, Uyumsuz Çocuklar adlı eserinde işçi sınıfının alt tabakalarından gelen, kendi konumlarından rahatsız olan erkek çocukların, genellikle çeteler gibi suç altkültürlerine katıldıklarını ileri sürmektedir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal değişmeyi etkileyen faktörler çevresel, demografik, teknolojik ve kültürel faktörler olarak dört grupta toplanmaktadır. Örnekler fiziksel çevre faktörlerini kapsamaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Aile; evlilik veya kan bağı ile bir araya gelen ve mahrem ilişkiler yürüten bireylerin kurduğu toplumsal ve ekonomik bir birliktir . Aile kurumu, toplumsal örgütlenmenin temel birimidir. Bireylerin yaşadıkları toplumun kültürünü öğrenme ve içselleştirmesi olarak tanımlanan toplumsallaşma sürecinde etkin rol oynar . Esnek bir toplumsal kurum olarak aile, içinde yaşanan çağa ve topluma göre farklılık gösterse de öteden beri varlığını sürdürmektedir.  Aile kurumu çağa ve topluma göre değişiklik göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Bağımlılık kavramı ile bir ülke ekonomisinin başka bir ülke ekonomisinin ihtiyaçları ya da çıkarları doğrultusunda yönlendirilmesi ve biçimlendirilmesi kastedilmektedir. Emperyalist ülkeler ile onlara bağımlı ülkeler arasındaki ekonomik ilişkiler bu çerçevede tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: Ulus, Benedict Anderson’un deyimiyle, “hayali bir cemaat”tir (Anderson, 1993). Doğru cevap C'dir.