Endüstri İlişkileri

Yanıt Açıklaması: Endüstri ilişkileri sistemlerinin yapısı ve fonksiyonları arasındaki farklılıkları politik sistemler arasındaki farklara bağlamak mümkündür. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Devleti diğer kurumlardan ayıran dört temel özelliği vardır: - En büyük ve en etkili buyurma ve yaptırım gücü. -  Devlet özellikle kendi içindeki tüzel kişiliklere göre en büyük tüzel kişilik olup aynı zamanda en geniş kapsamlı siyasal kuruluştur. - Üyelerinin zorunlu vatandaşlık bağları. - Ceza verme yetkisi. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Karl Polanyi

Yanıt Açıklaması:

Yanıt Açıklaması: Özgürlükçü sistemde, toplu iş uyuşmazlıklarının çözümünde taraflar tamamen serbest bırakılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Tekno ekonomik yaklaşımın, esnek uzmanlaşma yaklaşımından temel farkı teknolojinin krizi aşma yolunda merkezi bir önemde oluşudur.

Yanıt Açıklaması: Toplu pazarlık bir veya birden fazla işçi örgütü ile bir işveren veya bir grup işveren ya da bir veya daha fazla işveren örgütü arasında istihdam ve çalışma koşullarının saptanması ve/veya bir işçi örgütü ya da işçi örgütleri ile işverenler veya örgütleri arasındaki ilişkileri düzenlemek amacıyla yapılan görüşmelerdir.

Yanıt Açıklaması: • İşçiler arasında kendilerine olan saygıyı ve sorumluluk duygusunu geliştirir. • İşçilerin gücünü ve toplu pazarlık kapasitesini arttırır. • İşçilerin moralini ve verimliliğini arttırır. • İşverenlerin işçilere karşı haksız uygulamalarını önler ve tek taraflı kararlar alma özgürlüğünü kısıtlar. • Etkili bir toplu pazarlık mekanizması sendikal hareketi güçlendirir. • İşçiler daha iyi koşullarda çalıştığı için daha fazla motive olur ve işverenle daha kolay iletişim kurabilir. • İşverenler açısından işçilerin bireysel şikayetlerini çözmeye çalışmaktansa toplu pazarlık masasında toplu olarak bunları çözmek için çaba harcamak daha kolaydır. • Toplu pazarlık işçiler arasında iş güvencesi duygusu oluşturduğu için işçi devir hızından kaynaklanan maliyetleri azaltır. • Toplu pazarlık işçiler ve yönetim arasındaki iletişim kanallarını açarak, işçilerin yönetime katılmalarını teşvik eder. • Toplu pazarlık endüstriyel çatışmaların çözülmesinde ve önlenmesinde çok önemli bir rol oynar.

Yanıt Açıklaması: Genel grev: Bir ülkedeki birkaç işkolunda veya tüm işkollarında, ülkenin tümünde veya bir bölgesinde belirli veya belirsiz süreli olarak yapılan grevdir. Genel grev, genellikle siyasal iktidarları etkilemek amacıyla yapılmaktadır. Kimi zaman ekonomik amaçlar taşısa da genel grev, esas itibarıyla siyasal bir nitelik taşımaktadır. Özellikle anarşist ve Marksist (devrimci) sosyalizmde genel grev, sınıflı toplum yapısından sınıfsız toplum yapısına geçişte önemli bir rol oynamaktadır. Dolayısıyla sosyalist doktrinde genel grevin, siyasal ve ekonomik sistemi dönüştürmek açısından özel bir yeri vardır. Ancak günümüzde sistemi dönüştürmek amacıyla değil; işçilerin siyasal iktidarı etkilemek ve taleplerini elde etmek amacıyla daha çok genel uyarı eylemi niteliğinde, kısa süreli genel grevler görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Şekil 5.2 2008 yılı itibariyle çoğunlukla OECD üyesi olan ülkelerde kamu sektörü istihdamının durumunu göstermektedir. Şekilden de görüleceği üzere tarihsel olarak refah devletinin en gelişmiş olduğu İskandinav ülkelerinde hala kamu sektörü toplam istihdam içinde 1/3 gibi önemli bir orana sahiptir. Türkiye gibi geç sanayileşmiş ve neo-liberal ekonomi politikaları uygulayan ülkelerde ise kamu sektörü istihdamı toplam istihdamın ancak % 10’un biraz üzerinde yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: İşgücü Esnekliği ; beceri, sayı ve ücret gibi konularda işgücünün işin durumuna göre farklılaştırılabilmesidir.

Yanıt Açıklaması: Katı ve ılımlı olmak üzere iki boyuta sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Neokorporatist yaklaşım, endüstri ilişkileri sisteminin aktörlerinden işçi ve işveren örgütlerinin birbirleri ve hükümet ile olan ilişkilerini incelemektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Devletin endüstri ilişkilerindeki rolleri 1970’lerden itibaren başlayan ekonomik krizin yarattığı yıkıcı etkiler ve makroekonomi politikalarında meydana gelen yeni yönelimlerle değişime uğramıştır. Bu süreç aynı zamanda devletin temel işlevlerinin yeniden tanımlandığı ve biçimlendiği bir döneme tekabül etmektedir. Ekonomik kriz ve belirtilen yapısal dönüşümler kapitalist sistemde devletin de yeniden yapılanmasını, dolayısıyla devlet aygıtının ekonomik, toplumsal, siyasal ve ideolojik rolünün yeniden tanımlanmasını gerektirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Toplu pazarlığın taşıdığı nitelikler ve doğurduğu sonuçlar toplu pazarlığa ilişkin görüşleri de etkilemiştir. Bu noktada üç farklı yaklaşımdan söz etmek mümkündür. İlk yaklaşım klasik yaklaşımdır. Bu yaklaşıma göre toplu pazarlık işgücünün satışını düzenleyen bir araç olarak görülmektedir. İşçinin işe alınması, çalışma koşullarının belirlenmesi ve işten çıkarılmasına yönelik düzenlemeler toplu iş sözleşmelerinin en önemli ve genellikle yasal olarak da zorunlu hâle getirilen konuları olmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Toplu hak uyuşmazlığı, işçi ile işveren arasındaki iş ilişkisinin dayanağını oluşturan mevzuat, toplu iş sözleşmesi ve hizmet akdi hükümleri ile sağlanan hakların sendika, işveren veya işveren sendikası tarafından ihlal edilmesi durumunda ortaya çıkmaktadır. Varolan bir hakkın ihlali söz konusu olduğu için hak uyuşmazlıklarına, hukuki veya yasal uyuşmazlıklar da denilmektedir

Yanıt Açıklaması: Devleti diğer kurumlardan ayıran dört temel özelliği vardır: - En büyük ve en etkili buyurma ve yaptırım gücü. -  Devlet özellikle kendi içindeki tüzel kişiliklere göre en büyük tüzel kişilik olup aynı zamanda en geniş kapsamlı siyasal kuruluştur. - Üyelerinin zorunlu vatandaşlık bağları. - Ceza verme yetkisi. Görüldüğü üzere III numaralı maddede verilen bilgi yanlıştır. Bu nedenle doğru cevap I, II ve IV numaralı maddeleri içeren D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Atkinson, “esnek firma” (Şekil 8.1) modelini, ikili emek piyasası analizi üzerine kurar. O, işgücünü merkez ve çevre işçileri olmak üzere iki ana kategoriye ayırır. Buna göre, merkez işçiler, sürekli sözleşmeli, yüksek vasıflı ya da çok becerilidir ve bu nedenle de iş örgütünün etkinliği için temel ve vazgeçilmez olan rolleri yerine getirirler. Değişik çevre alanlarındaki işçiler ise, geçici sözleşmeli ve yarı zamanlı işlerde çalışan büyük ölçüde vasıfsız ya da yarı vasıflı işçilerden oluşmaktadır. Atkinson, her iki işçi kategorisinin de farklı esneklik biçimlerine maruz kaldığını savunur.

Yanıt Açıklaması: Rutinin yıkıcı etkisi; öznel aklı dışarıda bırakan, yinelemeye dayalı çalışma biçimleri kişi üzerinde yıpratıcı sonuçlar doğurabilir.

Yanıt Açıklaması: Tarafların toplu iş sözleşmesine koydukları hüküm uyarınca veya uyuşmazlığın herhangi bir aşamasında aralarında anlaşmaları üzerine uyuşmazlığın üçüncü bir kişi veya kurul tarafından çözümlenmesine gönüllü tahkim denilmektedir. Dolayısıylauyuşmazlığa düşen taraflar, özel hakemin verdiği kararı kabul edeceklerini önceden kararlaştırmaktadır. Özel hakeme gidilmesi durumunda, hakemin vereceği karar her iki tarafı da bağlamaktadır. Eş deyişle hakeme gidilmesi konusunda, bir yasal zorlama olmaksızın anlaşan tarafların artık hakemin vereceği karara uyma zorunlulukları söz konusu olmaktadır. Tahkimin gönüllü olması, tarafların verilen karara uyup uymama serbestisini ifade etmemekte; taraflar tahkim yoluna gitmeye karar verdikten sonra verilen karara uymak zorunda kalmaktadır. Gönüllü hakemi, taraflar kendileri seçebilecekleri gibi, uyuşmazlıkları çözmekle görevli resmi organlardan da yardım talep edebilmektedir.