Endüstri İlişkileri

Yanıt Açıklaması: Sendikalar arası rekabette sendikaların temel amacı, gelirlerini güvence altına almak ve toplu pazarlık güçlerini korumak için belirli bir üye kitlesine sahip olmak ve korumaktır. Bu amaçla sendikalar mevcut üye piyasasını oluşturan örgütlü iş piyasasında rekabet ettikleri gibi, potansiyel üye piyasasını oluşturan örgütsüz iş piyasasında da rekabet edebilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Sendikalar arası rekabet, rekabetin gerçekleştiği üye piyasasına göre, pazar payına yönelik (pasif) sendikalar arası rekabet ve genişlemeci (aktif) sendikalar arası rekabet olmak üzere iki şekilde görülmektedir (Uçkan, 2002, s.9, 17). Pazar payına yönelik (pasif) sendikalar arası rekabet, sendikaların örgütlenme modellerine göre aynı işyerinde, aynı meslek dalında veya aynı işkolunda faaliyette bulunan diğer sendikalara mensup üyeleri elde etmek için rekabet etmeleridir. Birbirinden üye çalmaya yönelik politikaların uygulandığı pasif sendikalar arası rekabette, ülkedeki toplam sendikasız işçi sayısında bir değişiklik olmamakta, yalnızca mevcut sendika üyelerinin sendikalar arasındaki dağılımı değişmektedir. Bu nedenle rekabet gücünü elinde bulunduran sendikaların üye sayısı artarken diğer sendikaların üye sayısı azalmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Endüstri ilişkilerinin bir sistem olduğu görüşü ilk kez John Dunlop tarafından ortaya atılmıştır. Bu yaklaşım, Dunlop’un 1958 yılında ABD’de yayınladığı Endüstri İlişkileri Sistemleri adlı kitabında geliştirilmiştir. Kısaca Sistem Teorisi olarak adlandırılan Endüstri İlişkileri Sitemi Teorisi o tarihten günümüze hem en çok kabul gören, hem de en çok tartışılan ve eleştirilen kuram olmuştur. Yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: İşçiler endüstri ilişkilerinin en temel aktörleridir.

Yanıt Açıklaması: Feminist Teori kadınların çalışma yaşamına katılımını ve çalışma yaşamında konumunu sorgularken cinsiyet ile toplumsal cinsiyet arasındaki ayrıma dikkat çekmektedir.

Yanıt Açıklaması: İşveren sendikaları, kendisine üye olan işverenleri savunmak, temsil etmek veya işverenlere danışmanlık hizmeti vermek, işgücü ile ilgili ve sosyal sorunlar karşı­sında işverenlerin konumlarını güçlendirmek amacıyla kurulan işveren örgütleridir. Birçok işveren sendikası, işçi sendikalarıyla toplu iş sözleşmesi imzalamakla birlikte bu, her zaman görülen bir durum olmadığı için, işveren sendikalarıyla ilgili tanım­larda bu unsura yer verilmemektedir. İşveren sendikalarının, çalışma ilişkileriyle il­gili sorunlarla değil; pazarlama, fiyatlandırma, teknoloji vb. gibi ticari ve ekonomik sorunlarla ilgilenen sanayi ve ticaret odalarından ayrı değerlendirilmesi gerekmek­tedir

Yanıt Açıklaması: İşverenler işçilere değil, işçiler işverenlere ekonomik açıdan bağımlıdır. İşçilerin statülerini kolaylıkla değiştirerek işveren statüsüne geçme imkanları son derece sınırlıdır. İşçi sınıfı emeği satın alan değil, satan sınıftır. İşçiler, işverenler tarafından sömürüldüğünü düşünür. Bunun dışında işçilerin mesleksel ve mekansal hareketlilikleri sınırlıdır.

Yanıt Açıklaması: Sendikalar arası rekabette sendikaların temel amacı, gelirlerini güvence altına almak ve toplu pazarlık güçlerini korumak için belirli bir üye kitlesine sahip olmak ve korumak tır. Görüldüğü üzere tüm maddelerde verilen bilgiler doğrudur. Bu nedenle doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Pazar payına yönelik sendikalar arası rekabette sendikalar mevcut üye piyasasında rekabet ederken genişlemeci sendikalar arası rekabette sendikalar potansiyel üye piyasasında rekabet etmektedir. Genişlemeci (aktif) sendikalar arası rekabet ise sendikaların örgütsüz işçileri kendilerine üye yapabilmek için rekabet etmeleridir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: C¸alışma ekonomisi, üretimin temel kaynaklarından biri olan işgücü unsurunu ekonomi kuramı ve kuralları çerçevesinde inceleyen bir bilim dalıdır.

Yanıt Açıklaması: Endüstri ilişkilerine Tekilci Yaklaşım, sendikaların zayıflamaya başladığı 1970’li yılların sonunda ortaya çıkan, sendikaları ve toplu pazarlığı endüstri ilişkileri sisteminin dışına çıkarmaya çalışan ilk teoridir. İşçi ve işveren etkin üretim, yüksek kar ve işletmedeki her çalışana iyi ücret sağlamak gibi ortak amaçlara sahip bir takımın üyesidirler. Tekilci Teori’ye göre, endüstri ilişkilerinde çatışma yapısal değildir. Daha çok işletmedeki küçük uyuşmazlıklardan kaynaklanmaktadır. Görüldüğü üzere IV numaralı maddede verilen bilgi yanlıştır. Bu nedenle doğru cevap I, II ve III numaralı maddeleri içeren C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Endüstri ilişkileri: Çalışmadan doğan ilişkilerin düzenlenmesini, aktörlerini ve bunlar arasındaki çatışmacı ve barışçı etkileşim ve eylem biçimlerinin incelenmesini konu alan bir bilim dalıdır.

Yanıt Açıklaması: TOBB. TOBB, Türkiye’deki tüm sanayi ve ticaret odaları ile ticaret borsala­rını bünyesinde toplayan ve yasa gereği tüzel kişiliğe sahip, kamu kurumu niteliğinde mesleki bir üst kuruluştur.

Yanıt Açıklaması: Sosyolojik yaklaşıma göre, endüstri ilişkilerinde yapı ve kurumlardan çok aktörlerin davranışları önemlidir.

Yanıt Açıklaması: Sendikalar işçilerin işyerindeki çıkarlarını işyeri sendika temsilcileri vasıtasıyla temsil etmek ve korumaktadır. İşçilerin işyerinde karşılaştıkları bir sorunun çözümü için ilk başvurdukları kişi işyeri sendika temsilcisidir. Bu bağlamda işyeri sendika temsilcileri, sendikalarla üyeler arasında adeta bir köprü görevi görmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İşyerinde mutsuz olan ve kendilerini çalıştıkları işyerine ait hissetmeyen işçiler, bu aidiyet ihtiyacını sendikalar aracılığıyla karşılamaya başlamıştır. Sendikalar başta ücret, çalışma süreleri, iş güvencesi ve iş güvenliği olmak üzere doğrudan iş ve işyeri ile ilgili sorunları çözmeye yönelik hizmet vermektedir. Sendikalar üyelerine özel hayat ve sağlık sigor­tası yaparak ucuz tatil hizmeti vererek veya düşük faizli kredi kartları temin ederek sendika üyeliğini cazip hâle getirebilmektedir. Ayrıca siyasi ve ideolojik yakınlık, iş tatminsizliği, İşçi dayanışması ve İşin ve işçinin özellikleri de sendikaya üye olmak için sayılabilecek nedenler arasında sayılabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Endüstri ilişkileri ekonomik, sosyal ve politik çevrenin etkisi altında bulunan, çok disiplinli ve içinde bulunulan zamana ve mekâna bağlı olarak farklı gelişmeler gösteren dinamik bir alandır. Görüldüğü üzere III numaralı maddede verilen bilgi yanlıştır. Bu nedenle doğru cevap I, II ve IV numaralı maddeleri içeren D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İşveren sendikalarının endüstri ilişkileri alanındaki en önemli temsil işlevi, işçi sendikalarıyla toplu görüşmelerin yürütülmesidir.

Yanıt Açıklaması: İşçi sendikasına ilişkin farklı tanımlar yapılmakla birlikte en genel anlamıyla işçi sendikasını, “işçi sınıfının ekonomik ve toplumsal alanlardaki hak ve çıkarlarını savunan, yaşam ve çalışma koşullarını geliştirmeyi amaçlayan mesleki örgüt”ler olarak tanımlamak mümkündür (Güven, 1995, s.90).

Yanıt Açıklaması: İşçi sendikasının temelinde yer alan en önemli kavram ise örgütlenmedir. Örgütlenme, bireylerin tek başlarına gerçekleştiremeyecekleri amaçlarını bir araya gelerek ve belirli bir güç oluşturmak yoluyla uzun vadeli olarak gerçekleştirme ihtiyacından doğmuştur. Sanayi Devrimi ile birlikte ortaya çıkan sınıfsal güçlerden biri olan işçi sınıfı da bu bağlamda, çalışma koşullarının düzenlenmesinde kendi sınıflarının temsilcisi olarak söz sahibi olacak ve işverenlerin tek taraflı düzenleme ve yönetim yetkisini paylaşacak kendi örgütlerini kurmaya yönelerek sendikacılık hareketini yaratmıştır (Urhan, 2005, ss.28-29).