Endüstri İlişkileri

Yanıt Açıklaması: Hükümetlerin ekonomiye ve iş piyasasına müdahalesi de yönetimin en önemli kısıtlarından bir diğeridir. Hükümetler ücretler, örgütlenme ve toplu pazarlık ve grev gibi çeşitli konularda müdahalede bulunarak yönetimsel özgürlüğü ve özerkliği sınırlandırdığı gibi, yönetimle işçiler arasında işbirliğini geliştirici müdahalelerde de bulunarak yönetimin inisiyatif alanını daraltmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sendikal yoğunluk 66,8 ile en yüksek İsveç’tedir.

Yanıt Açıklaması: Endüstri ilişkilerinde devlet ile özel sektör işverenleri arasındaki önemli fark, devletin çalışanlarına ödediği ücret ya da maaşların, çalışanlarının ürettiği hizmetlerin satılmasıyla elde edilen gelirden ziyade, toplanan vergilerle karşılanmasıdır. Bu, devletin çalışanlarıyla ilişkilerinde ticari kaygılardan uzak, politik ve makroekonomik etkenleri kendi lehine göz ardı edebilmesine izin verebilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Karma sistem de grev ve lokavt serbestisi esasına dayanmaktadır. Ancak taraflar, grev ve lokavta başvurmada serbest bırakılmakla birlikte; grev ve lokavtın olumsuz etkilerini gidermek amacıyla kanunlarda getirilen sınırlamalara uymak zorundadır. Örneğin karma sistemin görüldüğü ülkelerde bazı işlerde grev ve lokavt yasağı, grev ve lokavttan önce karşı tarafa belirli bir süre önceden bildirimde bulunma zorunluluğu gibi grev ve lokavt serbestisine çeşitli sınırlamalar getirilmektedir. Ayrıca karma sistemde taraflar, toplu iş uyuşmazlıklarını öncelikle barışçı yollarla çözümlemeye çalışmakta; bu yolların başarısızlığa uğraması durumunda ise grev ve lokavta gidebilmektedir. Demokratik ülkelerin çoğunda uygulanan bu sistem, her ülkenin kendi siyasal ve ekonomik yapısına göre farklı şekillerde düzenlenmektedir.

Yanıt Açıklaması: İşçi sendikaları endüstri devriminin de başladığı İngiltere’de ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: - Devlet, belirli bir sınır dahilinde egemen bir hükümet yetkisi tesis eden ve bir dizi daimi kurum aracılığıyla otorite uygulayan siyasi bir birliktir. - Devlet elle tutulup gözle görülen s omut bir varlıktan ziyade soyut bir kavram dır. - Devlet, çeşitli hükümet kurumlarını içine alır ama aynı zamanda  mahkemeleri, millileştirilmiş sanayiyi, sosyal güvenlik sistemini vs. de kapsar ve bütün bir “siyasi yapı” olarak teşhis edilebilir. - Devletin diğer tüm toplumsal kurum ve örgütlerin en kapsamlısı olduğunu ve hepsini kapsadığını söyleyebiliriz. Görüldüğü üzere II numaralı maddede verilen bilgi yanlıştır. Bu nedenle doğru cevap I, III ve IV numaralı maddeleri içeren D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: - Çoğulcu yazarlar genellikle devleti, işverenler ve sendikalar dahil olmak üzere birbiriyle çelişen grupların çıkarları arasında denge kurmaya çalışan ‘tarafsız bir hakem’ olarak görürler. Devlet, her bir vatandaşı diğer vatandaşların hak ihlallerinden korumaya muktedir bir ‘hakem’ veya bilirkişidir. Devletin tarafsızlığı, onun tüm vatandaşların çıkarları doğrultusunda faaliyet göstermesini ifade eder ve dolayısıyla devlet ortak iyiyi veya kamu çıkarını temsil eder. - Radikaller ve özellikle Marksistler, konuyu devletin ‘tarafsız’ ya da ‘yansız’ hareket ettiği fikrini sorgulayarak ele alırlar. - Marksistler devletin, toplumun ekonomik yapısından ayrı anlaşılmayacağını ileri sürerler. Görüldüğü üzere devletin ortak iyiyi veya kamu çıkarını temsil ettiğini ileri sürenler Radikaller değil, Çoğulculardır. Dolayısıyla IV numaralı madde yanlıştır. Bu nedenle doğru cevap I, II ve III numaralı maddeleri içeren A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Devletin temel faaliyetlerini iki ana sınıfa ayırabiliriz. Birincisi kamu hizmetlerinin sunumuna ilişkin faaliyetlerdir. Bu tür hizmetlerin özel sektör tarafından sağlanması beklenmez. En belirgin örnekleri, ulusal savunma, polis ve itfaiye, ilköğretim, sosyal hizmetler ve yardımlardır. İkinci tür faaliyetler üretilen hizmetin doğrudan kullanıcıyla ilgili olduğu faaliyetlerdir ve bu yüzden özel sektör tarafından da yerine getirilebilir. Havayolları, demiryolları, enerji ve iletişim bu sınıfa girer. İlköğretim, özel sektör tarafından sağlanması beklenmeyen kamu hizmetleri kapsamındadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Endüstri ilişkileri aktörü olarak işveren çalışma koşullarının oluşmasında işçi sendikalarıyla pazarlık yapan, çalışma hayatına yönelik yasal düzenlemelerin hazırlanmasında devlete baskı yaparak kendi çıkarını gerçekleştirmeye çalışan kişidir. Bir başka ifadeyle, endüstri ilişkileri sisteminde işverenler işçi sendikalarıyla ve devletle çeşitli kurumsal mekanizmalar içinde hem bir işbirliği hem de bir mücadele içinde bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Toplu pazarlık bir süreci, toplu iş sözleşmesi ise bu sürecin so­nuçlarından birini ifade temektedir. Bazı çalışmalarda ise girdi-çıktı modeli temel alınarak toplu pazarlık süreci bir girdi, ekonomik ve sosyal konuların düzenlendiği toplu iş sözleşmesi ise çıktı olarak kabul edilmektedir. Toplu pazarlık süreci: ilkeler, aşamalar, stratejiler ve başarı faktörlerini içerirken; toplu iş sözleşmesi: ekonomik düzenlemeler, sosyal düzenlemeler ve tarafları bağlayan düzenlemeleri içerir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de ilk kez 1961 Anayasası’nda yer verilen grev hakkı, 1982 Anayasası’nda da 54. maddede düzenlenmiş ve güvence altına alınmıştır.

Yanıt Açıklaması: Birleşmiş Milletler belgelerinde lokavta ilişkin herhangi bir hüküm olmadığı gibi, hiçbir ILO sözleşmesinde ve tavsiye kararında da lokavt hakkına ilişkin bir hüküm yer almamaktadır. Yalnızca Avrupa Sosyal S¸artı’nda, işverenlere çıkar çatışması durumunda toplu eyleme başvurabilme hakkı tanınmakta; bu hak, lokavt hakkı olarak yorumlanmaktadır. ABD, Fransa, İngiltere, Japonya İtalya, İsviçre gibi birçok ülkenin anayasalarında ve kanunlarında da lokavttan hiç söz edilmemektedir.

Yanıt Açıklaması: İKY anlayışının dillendirdiği ve kurguladığı çalışma ortamına dair genel özellikleri şu şekilde sıralayabiliriz: Bağlılığa sevk-çalışanların kendilerini örgüt ile özdeşleştirmesi, şirket adına hareket etmeleri ve örgüt ile kalmaları için çalışanların ‘kalplerini ve fikirlerini’ kazanmak, eğitim ve gelişimlerini garanti etmek; Ortak çıkara vurgu-‘Bu işte beraberiz’ ve yönetim ve çalışanların çıkarlarının çakıştığı mesajını vermek (tekçi yaklaşım); Tamamlayıcı biçimlerdeki iletişimin organizasyonu, toplu pazarlığın yanı sıra ekibe yönelik brifingler, temsilci aracılığından ziyade çalışanlara doğrudan bireyler veya gruplar olarak yaklaşmak; Toplu pazarlıktan bireysel sözleşmelere geçiş; Kalite çemberleri ve gelişim grupları gibi çalışanları dahil edici tekniklerin kullanılması; Kalite-toplam kalite üzerine sürekli vurgu; Çalışma düzenlemelerinde artan esneklik; Takım çalışmasına vurgu; Tüm çalışanlar için koşul ve şartların düzenlenmesi.

Yanıt Açıklaması: Bütün faktörler kurumsal uyum-bağlanma için gereklidir.

Yanıt Açıklaması: Tarafların tespiti ile başlayıp toplu iş sözleşmesinin imzalanmasıyla sona eren toplu pazarlık süreci, birbirini takip eden çeşitli aşamalardan oluşmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sendikaların tarihsel olarak 3 temel fonksiyonu vardır. Sosyal fonksiyon, ekonomik fonksiyon ve demokratik temsil fonksiyonu.

Yanıt Açıklaması: Endüstri ilişkilerinin bulgularından büyük ölçüde yararlandığı bilim dallarından biri olan çalışma ekonomisi, üretimin temelinde bulunan kaynaklardan birisi olan ‘işgücü’ faktörünü konu almaktadır ve ekonominin bir alt dalını oluşturmaktadır. Çalışma ekonomisi ve endüstri ilişkileri toplu pazarlık, ücret, işgücü arzı ve talebi gibi ortak konulara sahiptir. İşgücü arzı ve talebinin yapısı, ücretler ve enflasyon arasındaki ilişkiler, işgücünün diğer üretim faktörleriyle olan ilişkileri çalışma ekonomisinin konuları arasındadır. Endüstri ilişkileri ile çakışan nokta ise sendikaların ve toplu pazarlık sisteminin ücretler ve istihdam düzeyi gibi ekonomik faktörlere olan etkisidir. Çalışma ekonomisi, sendika ve toplu pazarlık konularına ekonomik açıdan yaklaşırken endüstri ilişkileri için kural koyma ve uyuşmazlıkların çözümünde kullanılan en temel kurumlardır.

Yanıt Açıklaması: İşgücü Esnekliği; beceri, sayı ve ücret gibi konularda işgücünün işin durumuna göre farklılaştırılabilmesidir.

Yanıt Açıklaması: Toplu pazarlık sisteminde en üst düzeyde olan ve en geniş alanı kapsayan ulusal düzeyde toplu pazarlık , genellikle işçi ve işveren  sendikalarının üst örgütleri olan konfederasyonlar arasında yapılmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Endüstri ilişkilerinde devletin işveren olarak oynadığı rol iki alanda önem kazanmaktadır. Birincisi istihdam politikaları, ikincisi kamu sektöründeki sendikalarla imzaladığı toplu sözleşmelerin özel sektördeki ücretlere olan etkisidir. Doğru cevap C seçeneğidir.