Gıda Mevzuatı ve Kalite Yönetimi

Yanıt Açıklaması: Bu yasa genel olarak; gıda güvenliği açısından çiftlikten sofraya kadar gıda zincirinin tümünü dikkate almaktadır. Çerçeve niteliğindedir ve ayrıntıların yönetmeliklerle düzenlenmesini öngörmektedir. TSE gıda standardlarını zorunlu uygulamadan kaldırmaktadır, gıda kodeksine aykırı durumlarda verilecek cezaları da tanımlamaktadır. Kontrol yetkisi, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nda toplanmaktadır. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Numune alma ve analiz metotları, Ağırlık ve ölçümler, Gıda katkıları, Temel kompozisyon ve Etiketleme; Ürün standartları CAC Prosedür el kitabında açıklanan format bilgileridir.

Yanıt Açıklaması: Gıda kodeksine göre çoğu gıda için raf ömrünün etikette belirtilmesi zorunludur ve bu amaçla etikette son tüketim tarihinin yazılması ile yetinilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Gıdada akışın veya deformasyonun başlaması için gerekli kuvvet yerçekimi ivmesinden küçük ise vizkozite veya konsistens, büyük ise kinestetik veya tekstürden söz edilmektedir. Vizkosite ve konsistens; akmaya karşı direnci göstermektedir. Newton yasasına uyan, kimyasal açıdan saf ve fiziksel açıdan homojen akışkanlar için viskozite, diğerleri için ise konsistens (kıvam) kavramı kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Tarım Bakanlığı gıdaların, Sağlık Bakanlığı suların kontrolü ile görevlidir.

Yanıt Açıklaması: • Fizyolojik kalite ögeleri beslenme değerini kapsar. • Hijyenik-toksikolojik kalite ögeleri sağlık değerini kapsar. • Teknik-fiziksel kalite ögeleri kullanım değerini kapsar. • Duyusal kalite ögeleri tadım değerini kapsar. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Şekil, gıdanın teknik kalite öğelerinden birisidir.Duyusal kalite ögeleri gıdanın keyif işlevini yansıtmaktadır ve gıdanın tadım değeri’ni belirleyen bu özelliklerdir. Bu grupta yer alan başlıca özellikler; renk tat, koku, vizkozite/kıvam, tekstür veya dokudur.

Yanıt Açıklaması: Zoonotik etkenler; tüberküloz, bruselloz, sisterkozis, ekinokokozis, toksoplazmazis,leptospiroz gibi hayvan kaynaklı hastalıkları kapsamaktadır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Komisyon üye ülkelerle irtibatı kolaylaştırmak amacıyla ülke Kodeks İrtibat Noktaları kurmuştur ve ülkelerin çoğu ulusal aktiviteleri koordine etmek amacıyla Ulusal Kodeks Komitesine sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Tarihte gıda mevzuatının yer aldığı ilk bulgu, Anadolu’da Hitit devrine ait bir sütunda yer almaktadır. Bundan yaklaşık 4000 yıl öncesine ait olan bu sütunda, “Komşunun etini zehirleme” yazmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Amaca uygunluk, kullanıma uygunluk, isteklere uygunluk durumu da kalite olarak tanımlanabilmektedir. Kalite; görünüş değildir. Yalnızca görsel özelliklere dayanılarak kalitenin değerlendirilmesi yanlıştır.  söz verilen değil, yerine getirilendir ve verilen sözün ya da vaadin yerine getirilip getirilmediği herhangi bir yolla belirlenmelidir. Kalite, soyut bir kavram değildir. Ölçülebilen özelliklerle tanımlanabilen somut bir olgudur. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Duyusal analiz paneli 3-8 tadımcıdan oluşmalıdır.

Yanıt Açıklaması: 5179 sayılı Gıda Yasası'nın Tüketici Hakları maddesine (Madde 22)'ye göre, tüketici haklarının korunması amacıyla, tüketiciler; her türlü gıda maddesi ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri üreten, ithal eden ve satan gerçek veya tüzel kişiler tarafından bilgilendirilir. Lüzumu halinde gıdaların içeriği ve özelliği hakkında tüketicilerin bilgi sahibi olmaları sağlanır. Gıda maddeleri ile ilgili olarak tüketiciler yanıltılamaz ve yanlış yönlendirilemez. IV numaralı seçenek "Piyasaya sürülen gıdaların, izlenebilirliğini kolaylaştırmak amacıyla, gerekli bilgileri içerecek şekilde etiketlenmesi ve tanımlanması zorunludur." Madde 16 (İzlenebilirlik) kapsamında olduğu için doğru cevap I, II ve III. maddeleri içeren C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Plastik doku sağlam değilse, plastik ambalajdan gıdaya monomer kalıntısı ve ayrıca plastik katkısı geçebilmektedir. Bu olaya migrasyon adı verilmektedir. Gı- da ambalajı olarak kullanılan plastiklerde toplam migrant miktarının 1 dm2 başına 10 mg’ı ya da 1 kg başına 60 mg’ı geçmemesi gereklidir.

Yanıt Açıklaması: Gıda katkılarının kullanılmasında uyulması gereken kurallar arasında;gıdanın ölçüsü ile katkı maddesinin oranı isteğe göre değişebilmesi gibi bir kural yoktur.

Yanıt Açıklaması: Fizyolojik kalite; gıdanın besinsel ve fizyolojik ögeleri hangi miktarda içerdiği ve günlük tüketimin gereksinimi hangi düzeyde karşıladığı ile ilişkilidir. Sağlık beyanı, bir besin ögesi veya biyoaktif bileşeninin sağlık üzerine olumlu etkisinin belirtilmesidir. Beslenme etiketi, enerji değeri ve besin ögeleri miktarı ile ilgili bilgilerin gıda etiketinde belirtilmesidir.  Temel besin ögeleri, yeterli ve dengeli beslenmede her gün enerji hariç 48 besin ögesinin (vitamin, mineral, amino asit, yağ asidi) alınmasının gerekmesidir. Beslenme beyanı ise, besin ögeleri ve gıda bileşenlerinden etkisi olumlu olanların fazlalığının veya olumsuz olanların azlığının gıda etiketinde belirtilmesidir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Dikey tebliğler, bir gıda grubu veya gıda maddesine özgü olan kuralları ve özellikleri tanımaktadır ve bunların çoğu baharat, ekmek, lokum, makarna, meyve suyu, tahin, zeytin yağı gibi ürün standardı niteliğindedir. Pestisit limitleri yatay tebliğler kapsamında olduğu için doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Duyusal kalite ögeleri gıdanın renk, tat, koku, vizkozite/kıvam, tekstür veya dokusudur. Gıdanın temizliği duyusal kalite ögeleri arasında yer almaz.

Yanıt Açıklaması: Zoonotik etkenler; tüberküloz, bruselloz, sisterkozis, ekinokokozis, toksoplazmazis, leptospiroz gibi hayvan kaynaklı hastalıkları kapsamaktadır. Bunların varlığı; hayvan sağlığı ile ilgili önlemlerin ve hayvan barınaklarındaki hijyenik koşulların yetersizliğine bağlıdır.

Yanıt Açıklaması: Beslenme etiket; enerji değeri ve besin ögeleri miktarı ile ilgili bilgilerin gıda etiketinde belirtilmesidir.