Gıda Mevzuatı ve Kalite Yönetimi

Yanıt Açıklaması: Düzenli olarak toplanan 5 adet ürün komitesi bulunmaktadır. Bunlar; katı ve sıvı yağlar komitesi, balık ve balık ürünleri komitesi, taze meyve ve sebze komitesi, süt ve süt ürünleri komitesi, işlenmiş meyve ve sebze Komitesi'dir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Beyaz Kitap diye de bilinen AB’nin gıda güvenliği ile ilgili tüm konuları bir araya topladığı belgeye beyaz döküman adı verilir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Gıdanın fizyolojik kalitesinin değerlendirilmesinde, biyoaktif denilen bileşiklerin de dikkate alınması gereklidir. Bunların başlıcaları; diyet lifi, bitkisel sterol ve stanol, prebiyotik, kolesterol, izo-şavonoid, polifenol ve omega 3 yağ asitleridir.

Yanıt Açıklaması: E seçeneği dışındakiler iş yeri sorumluluklarıdır. Denetim ve kontrollerin sonuçları genel değerlendirme yapılmak üzere Tarım ve Köyişleri Bakanlığına göndermek devletin yetki ve sorumlulukları arasındadır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı İmparatorluğunda gıdaya ilişkin hizmetleri düzenlemek üzere ilk mevzuat hükümleri, Fatih Sultan Mehmet tarafından 1485 yılında yemiş iskelesi, sebzehane ve salhanelerde yapılacak narh kontrolüne ilişkin kanunda yer almıştır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de gıda güvenliğine ilişkin yasa 1930 yılında çıkarılan 1580 Sayılı Belediye Yasası’dır.

Yanıt Açıklaması: Ulusal referans laboratuvarı; kontrol laboratuvarlarında yapılan hizmetlerin teknik yönden koordinasyonunu yapan, kollaboratif çalışma düzenleyen, analiz yöntemlerinin geliştirilmesi ve standardizasyonunun sağlanması için yurtiçi ve yurtdışı bilimsel kuruluşlarla işbirliği ve ortak çalışma yürüten laboratuvardır.

Yanıt Açıklaması: Üretim izni ve raf ömrü, gıda etiketinde en kritik olanlar ve öncelikle kontrol edilmesi gerekenlerdir.

Yanıt Açıklaması: Kaliteyi teşvik etmek, kalite seviyesi düşük üretimle meydana gelecek emek, zaman ve ham madde israfını ortadan kaldırmak;sanayii belirli hedeflere yöneltmek, üretimde kalitenin gelişmesine yardımcı olmak;ekonomide arz ve talebin dengelenmesinde yardımcı olmak;yanlış anlamaları ve anlaşmazlıkları ortadan kaldırmak;yan sanayi dallarının kurulması ve gelişmesine yardımcı olmak standardizasyonun ekonomik avantajları arasındadır.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet sonrası Türkiye’nin sanayileşme süreci bu sektörle başlamış olup, ilk modern gıda işleme fabrikaları kurulmuştur. Buna örnek, Türkiye'nin ilk şeker fabrikası 26 Kasım 1926 yılında Kırklarelinin Alpullu ilçesinde açılan Türkiye'nin ilk şeker fabrikası olan Alpullu Şeker Fabrikasıdır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatı (FAO) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) gıda ile ilgili bilimsel ve teknolojik araştırmaları teşvik ederek dünya halkının gıda güvenliği konusundaki bilincini yüksek seviyelere çıkarmıştır. Kodeks Alimentarius Komisyonu (CAC) 1960’lı yıllarda bu iki organizasyon tarafından kurulmuş olup, gıda standartlarının oluşturulması için uluslararası tek referans noktası olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Üretim ve son kullanma tarihlerinin kontrol edilmesi, Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca verilmiş üretim izni ve tarih ve sayısının olup olmadığının kontrol edilmesi, İthal ürünlerde Tarım ve Köyişleri Bakanlığının tarih ve sayılı izni ile ithal edilmiştir ibaresinin olmasına dikkat edilmesi, Sahte marka ve ürünlerden uzak durmak için tanıdık yerlerden alışveriş yapmaya özen gösterilmesi, Satış noktalarındaki muhafaza koşulları hususunda dikkatli olunması; tüketicilerin dikkat etmesi gereken noktalardır.

Yanıt Açıklaması: Balık ve balık ürünleri komitesi düzenli olarak toplanan 5 ürün komitesinden biridir. Diğer seçeneklerde bulunan komiteler ise aralıklarla toplanırlar.

Yanıt Açıklaması: Taklit gıdanın taşımadığı bir özelliği taşıyor gibi gösterilmesi; tağşiş ise gıdanın tanımlanan özelliklere aykırı olarak üretilmesidir. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Mamul madde: Belli bir teknoloji kullanılarak elde edilen, tüketime hazırlanmış gıda maddesini ifade eder. Mübadeleye konu gıda maddeleri: Satmak veya sair şekilde devretmek üzere depolama, satış maksadıyla teşhir etme ve her ne surette olursa olsun devredilen gıda maddelerini ifade eder. Kalıntı: Gıdada, tarım ürünlerinde veya bitkilerde, toprakta, suda veya diğer çevresel bileşenlerde, kullanımına izin verilen bir kimyasal üründeki aktif bileşenlerin ve/veya türevleriyle birlikte parçalanma ürünleri ve metabolitleri kalıntısını ifade eder. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Gıda kontrolü; gıda işletmelerinin, satış yerlerinin ve pazardaki gıdaların gıda kodeksine aykırı olup olmadığının belirlenmesidir. Bu uygulamaların başarısı; denetçi niteliği ve sayısı, laboratuvar sayısı ve yeterliliği (personel, yöntem, aygıt vb.) ve kontrol programı veya sıklığına bağlıdır. Ayıca aykırı durumlarda uygulanacak cezaların caydırıcılığı da önemlidir.  Denetçilerin yaşı gıda kontrolünün başarısı için önemli olan etkenler arasında yer almaz. Doğru Cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Yıkama, ayıklama, pastörizasyon, sterilizasyon gibi aşamalar gıdalardaki zararlı bileşiklerin kaynaklarından proses'dir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlı arı tüketiciyi yanıltıcı bir tavır içinde olduğundan Reklam ve tanıtımlarla ilgili hükümlere aykırı hareket etmiştir. Böyle davranan gerçek ve tüzel kişilere, idari para cezası verilir, eylemin tekrarı halinde idari para cezası iki kat olarak uygulanır. Doğru cevap (b) şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’deki ilk bira üretim tesisi olan ve İsviçreli Bomonti kardeşler tarafından 1893 tarihinde Feriköy’de kurulan Bomonti Bira Fabrikası'dır.

Yanıt Açıklaması: 1995 yılına kadar, Türkiye’de gıda kodeksi ve kontrolü ile ilgili başlıca yasal düzenleme 1593 sayılı genel halk sağlığına ilişkin yasa ile bu yasaya dayanılarak 1952 yılında yürürlüğe giren ve gıda maddelerinin özelliklerini tanımlayan gıda tüzüğüdür. Gıda kontrolü ile yetkili kuruluş ise Sağlık Bakanlığı’dır. 1960’lı yıllarda buna, TSE tarafından hazırlanan ve zorunlu uygulamaya konulan TSE gıda standardları da eklenmiştir. Gerçekte TSE gıda standardlarının ancak özel durumlarda zorunlu uygulamaya konulması gerekir. Ancak o dönemde, gıda tüzüğünün güncellenmesindeki zorluk nedeni ile çok sayıda gıda standardı zorunlu uygulamaya konulmuştur. TSE standardlarına uygunluk kontrolü ise Tarım Bakanlığı tarafından yürütülmüştür. Bu durum; gıda kontrolü açısından yetki karmaşasına yol açmış ve etkili bir gıda kontrol uygulamasını engellemiştir. 1995 yılında AB ile imzalanan Gümrük Birliği Anlaşması, gıda mevzuatının AB ile uyumlaştırılmasını öngördüğü için, 1995 yılında 560 sayılı “Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine dair Kanun hükmünde Kararname” çıkarılarak, yetki karmaşası önemli ölçüde ortadan kaldırılmıştır. Bu düzenleme 2004 yılında, bazı değişiklikler ile 5179 sayılı yasaya dönüştürülmüştür. Bu yasa genel olarak; gıda güvenliği açısından çiftlikten sofraya kadar gıda zincirinin tümünü dikkate almaktadır. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.