Gıda Mevzuatı ve Kalite Yönetimi

Yanıt Açıklaması: 5179 sayılı yasa, kontrolü ile yetkili kuruluşu Tarım ve Köyişleri Bakanlığı olarak tanımlamaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Özel laboratuar: Gıda analizi için görevlendirilebilen yetkilendirilmiş laboratuarlardır.

Yanıt Açıklaması: Her şeyden önce, gerek standard tasarılarını hazırlayan İhtisas Kurulları gerekse standardları kabul eden Teknik Kurul, Üniversite - Özel Sektör - Kamu Sektörü temsilcilerinin yer aldığı anonim bir yapıdır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Gıda kodeksi, gıdaya ilişkin yasal düzenlemeler grubunun adıdır. Bu kapsamda; tüzük, yönetmelik, tebliğ, yönerge gibi düzenlemeler söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: Tüketici haklarının korunması ile ilgili hükümlere uymayan gerçek ve tüzel kişilere idari para cezası verilir, eylemin tekrarı halinde idari para cezası iki kat olarak uygulanır.

Yanıt Açıklaması: Uygulama kodları, güvenli gıdaların üretimine kılavuzluk eden hijyenik uygulama kodlarıdır. DOğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: A şıkkı dışındaki tüm maddeler dikey tebliğler kapsamındadır. A şıkkı ise yatay tebliğ kapsamında değerlendirilebilir.

Yanıt Açıklaması: Mikotoksin oluşturan başlıca küfler; Aspergillus, Penicillium, Fusarium ve Alternaria türündendir. Bunların oluşturduğu başlıca mikotoksinler ise aflatoksin, patulin, zeralenon, sitrinin, alternaria toksin, okratoksin (OTA), penisillik asid ve bissoklamik asiddir.

Yanıt Açıklaması: Gıda yasasının en önemli özeliklerinden birisi de, gıda kodeksine aykırı durumlarda verilecek cezaları da tanımlamasıdır. Duruma göre verilmesi söz konusu olan başlıca cezalar; üretimden men, idari para cezası, adli para cezası, ürünün toplanması veya ürüne el konulması ile ürünün imha edilmesidir. Hapis cezası bu maddeler arasında sayılmadığından, doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 1995 yılına kadar, Türkiye’de gıda kodeksi ve kontrolü ile ilgili başlıca yasal düzenleme 1593 sayılı genel halk sağlığına ilişkin yasa ile bu yasaya dayanılarak 1952 yılında yürürlüğe giren ve gıda maddelerinin özelliklerini tanımlayan gıda tüzüğüdür. Gıda kontrolü ile yetkili kuruluş ise Sağlık Bakanlığı’dır. Doğru cevap A’dır

Yanıt Açıklaması: Tarihte gıda mevzuatının yer aldığı ilk bulgu, Anadolu’da Hitit devrine ait bir sütunda yer almaktadır. Bundan yaklaşık 4000 yıl öncesine ait olan bu sütunda, “Komşunun etini zehirleme” yazmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Asurlular ağırlık ölçümleri ile ilgili yöntemleri tanımlamış, Orta çağda ise Avrupa’da yumurta, bira, şarap, peynir, ekmek ve sosis kalitesi için yasalar çıkarılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Taklit: gıdanın taşımadığı bir özelliği taşıyor gibi gösterilmesi; tağşiş ise gıdanın tanımlanan özelliklere aykırı olarak üretilmesidir .

Yanıt Açıklaması: Gıda kodeksi, gıdaya ilişkin yasal düzenlemeler grubunun adıdır. Bu kapsamda; tüzük, yönetmelik, tebliğ, yönerge gibi düzenlemeler söz konusudur. Bunlarla amaçlanan, gıdaların tanımlanması ve başlıca özelliklerinin belirlenmesidir. Gıda kontrol uygulamasının etkinliği, bu belirlemelerin gerçekçiliği ile yakından ilişkilidir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: İşlevsel açıdan başlıca dört grup kalite ögesi bulunmaktadır. Fizyolojik kalite ögeleri (beslenme değeri) Hijyenik-toksikolojik kalite ögeleri (sağlık değeri) Teknik-fiziksel kalite ögeleri (kullanım değeri) Duyusal kalite ögeleri (tadım değeri)

Yanıt Açıklaması: Gıdaların kalite ögeleri, farklı açılardan gruplara ayrılabilmektedir. Nitelik açısından bakıldığında fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerden söz edilmektedir. Boyut, biçim, kıvam, tekstür (doku) ve benzerleri fiziksel özelliklerdir. Öyleyse, (b), (c), (d) şıkları yanlıştır. Algısal açıdan bakıldığında kalite ögeleri; görsel (dışsal) ve gizli (içsel) olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Dışsal özelikler; tüketicinin duyuları ile algılayabildiği renk, tat, koku, kıvam gibi özellikleri; içsel özellikler ise tüketicinin duyuları ile algılayamadığı mikotoksin, metal iyonu, pestisit kalıntısı gibi özellikleri kapsamaktadır. Öyleyse, (e) şıkkı da yanlıştır. İşlevsel açıdan ise başlıca dört grup kalite ögesi bulunmaktadır: Fizyolojik kalite ögeleri (beslenme değeri), hijyenik-toksikolojik kalite ögeleri (sağlık değeri), teknik-fiziksel kalite ögeleri (kullanım değeri), duyusal kalite ögeleri (tadım değeri). Doğru cevap (a) şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Özellikle son yıllarda; gelişmiş ülkelerdeki uygulamalara paralel olarak, standard tasarılarını hazırlayan Teknik Komiteler ile Konu Raportörlerinin doğrudan imalatçı firmalardan belirlenmesine önem ve öncelik verilerek standardların hazırlanmasına firmaların etkin katılımı sağlanmaktadır. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Yatay tebliğler; asgari kalite ve hijyen kriterleri, pestisit ve hayvan ilaçları kalıntı limitleri, gıdaya bulaşan zararlı maddelerin maksimum limitleri, gıda katkı maddeleri, numune alma, ambalajlama, etiketleme, nakliye, depolama esasları ve analiz yöntemleri gibi gıdaları tümünü kapsayan ortak kuralları ve limitleri belirlemektedir. Distile Alkollü içkiler dikey tebliğler kapsamındadır.

Yanıt Açıklaması: Beslenme beyanı, besin ögeleri ve gıda bileşenlerinden etkisi olumlu olanların fazlalığının veya olumsuz olanların azlığının gıda etiketinde belirtilmesidir. Verilen örneklerde düşüklüğü vurgulanan gıdalar bulunmaktadır. Enerji grubunda 40 kilo kaloriden, yağ grubunda 3 gramdan, kolesterol grubunda 0.02 gramdan, şeker grubunda 0.5 gramdan ve sodyum grubunda 0.12 gramdan az miktarlar “düşük” olarak beyan edilirler. Bunların bu değerlerden fazlalığı beyan edilmeyeceğine göre, doğru cevap (e) şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İthalatta; ithal edilen ülke kuralları için analiz raporu ve gıda güvenliği sertifikası istenir. Üretim yeri kontrolünde böyle bir belge aranmaz.