Gıda Mevzuatı ve Kalite Yönetimi

Yanıt Açıklaması: Tarımsal ve hayvansal kaynaklı gıda sanayi kolu içinde - Un ve unlu gıdalar - Şeker ve şekerli gıdalar - Süt ve süt ürünleri - Et ve et ürünleri - Çay - Bitkisel yağlar - Konserve - Meyve suları - Tütün ve alkollü içecekler yer almaktadır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: 2004 yılında çıkarılan 5179 sayılı gıda yasasına göre kontrol yetkisi Tarım ve Köy İşleri Bakanlığına verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Türk Gıda Kodeksi kapsamındaki düzenlemeler daha çok yönetmelik ve tebliğ düzeyindedir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Patojen etkenler, hijyenik-toksikolojik kalite ögelerine ilişkindir. Teknik kalite ögelerinden olan homojenlik, gıdanın biçimsel özellikleriyle; vizkosite ve consistens akışkanlıkla; tekstürel özellikler ise dokunma duyusu ile algılanabilen sertlik, yumuşaklık, sululuk, gevreklik, kumluluk, çiğnenebilirlik, liflilik, unluluk, yapışkanlık, yağlılık gibi kavramlarla ilgilidir. Doğru cevap (d) şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Tüzük, dayanağı yasa olan ve ilgili bakanlıkça hazırlanarak tüm tarafların görüşü alındıktan sonra DANIŞTAY onayı da gerektiren düzenlemedir. Yönetmelik, dayanağı yasa veya tüzük olan ve yetkili bakanlıkça hazırlanarak ilgili tarafların görüşü alındıktan sonra yayınlanan düzenlemedir. Tebliğ ise, dayanağı yönetmelik olan ve yetkili bakanlıkça hazırlanarak ilgili tarafların görüşü alındıktan sonra yayınlanan düzenlemedir. Bunların tümü, RESMİ GAZETE’de yayınlandıktan sonra yürürlüğe girmektedir.

Yanıt Açıklaması: Gıda Kodeksinin hazırlanması (Madde 7):Gıdaların asgari kalite ve hijyen kriterlerini, ambalajlama ve etiketleme kurallarını,analiz yöntemlerini kapsayan Türk Gıda Kodeksi hazırlanmasını ve Tarım Bakanlığı tarafından yayınlanması öngörülmektedir.

Yanıt Açıklaması: İşlevsel grupta sayılanlar haşlama, kızartma, dilimleme, sürme gibi kullanılma amacına uygunluğu belirleyen özelliklerdir. Bu açıdan özellikle kinestetik veya tekstür (doku) ile vizkozite ve konsistens gibi reolojik karakteristikler önemlidir. Bunlar, aynı zamanda insan duyuları ile de algılanabilen özelliklerdi.

Yanıt Açıklaması: Duyusal kalite ögeleri gıdanın keyif işlevini yansıtmaktadır ve gıdanın tadım değeri ni belirleyen bu özelliklerdir. Bu grupta yer alan başlıca özellikler; renk tat, koku, vizkozite/kıvam, tekstür veya dokudur. Bu ögelerin ortak yanı; insan duyuları ile (görme, dokunma, tatma, koklama) algılanabilmeleridir. Dolayısı ile tüketicinin gıda hakkında verdiği yargı bu özelliklere dayanmaktadır. Gıda kodeksine uygun olsa bile, duyusal özellikleri ile tüketici beğenisini kazanmayan bir gıdanın pazarlanma olanağı kısıtlıdır. Bu nedenle yeni gıda tasarımında tüketici beğenisi mutlaka dikkate alınmalıdır. Doğru cevap (a) şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: 1.Sularla ilgili hükümler ve takviye edici gıdalar, bebek mamaları, özel tıbbi amaçlı diyet gıdalar ve tıbbi amaçlı bebek mamaları ile ilgili hükümlere aykırı hareket eden işyeri, bu şartları yerine getirinceye kadar faaliyetten men edilir ve bunlara idari para cezası verilir. Eylemin bir yıl içinde tekrarı halinde, idari para cezası iki kat olarak uygulanır. 2.Üretim izni alınmamış gıda ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri satan veya miadı dolmuş gıda maddelerini satan işyerlerindeki ürünlere el konulur ve bu ürünleri satan işyerleri idari para cezası ile cezalandırılır. 3.Tüketici haklarının korunması ile ilgili hükümlere uymayan gerçek ve tüzel kişilere idari para cezası verilir, eylemin tekrarı halinde idari para cezası iki kat olarak uygulanır. 4.Sorumlu yönetici istihdam etmeyen işyerlerine, bir milyar lira idari para cezası verilir. 5.İzlenebilirlikle ilgili hükümlere uymayan gerçek ve tüzel kişilere idari para cezası verilir, eylemin tekrarı halinde idari para cezası iki kat artırılarak uygulanır. İşyeri sorumluluğu ile ilgili hükümlere uymayan gerçek ve tüzel kişilere idari para cezası verilir, eylemin tekrarı halinde idari para cezası iki kat olarak uygulanır.

Yanıt Açıklaması: Gıda kodeksi, gıdaya ilişkin yasal düzenlemeler grubunun adıdır. Bu kapsamda; tüzük, yönetmelik, tebliğ, yönerge gibi düzenlemeler söz konusudur. Bunlarla amaçlanan, gıdaların tanımlanması ve başlıca özelliklerinin belirlenmesidir. Gıda kontrol uygulamasının etkinliği, bu belirlemelerin gerçekçiliği ile yakından ilişkilidir. Teftiş bu düzenlemeler arasında sayılmadığından, doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Gıda etiketinde; besin ögeleri konusunda bilgi verilerek tüketicinin doğru gıda seçimine katkıda bulunulmaktadır. Bu kapsamda söz konusu olan başlıca 3 uygulama; beslenme etiketi, beslenme beyanı ve sağlık beyanı’dır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Gıdaların asgari kalite ve hijyen kriterlerini, ambalajlama ve etiketleme kurallarını, analiz yöntemlerini kapsayan Türk Gıda Kodeksi hazırlanmasını ve Tarım Bakanlığı tarafından yayınlanması öngörülmektedir. Gıdaların fiyatlandırması Türk Gıda Kodeksi kapsamında olmadığından, doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Satış sonrası ger bildirim TSE tarafından hazırlanarak yayınlanan ve gıda ile ilgili olan standardları arasında yer almaz. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Türk Gıda Kodeksi kapsamındaki düzenlemeler daha çok yönetmelik ve tebliğ düzeyindedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Üretim, anlayış ölçme ve deneylerde aynılık olarak tanımlanan terime standard denir.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Gıdanın raf ömrünü belirleyen; gıda, ambalaj ve çevreden oluşan üç sistemin toplamıdır.Ambalaj açısınndan; gıda ile etkileşme (korozyon, migrasyon), ışık engeli, oksijen ve buhar geçirgenliği; ortam açısından; sıcaklık, bağıl nem ve havalandırma; gıda açısından ise aw ve pH değeri ile kimyasal bileşim belirleyicidir.

Yanıt Açıklaması: İnsan sağlığının korunması ve gıda güvenliğinin sağlanabilmesi için gıda mevzuatı uygulamalarında risk analizi esas alınması öngörülmektedir. Risk analizi; risk değerlendirme, risk yönetimi ve risk iletişimi olmak üzere başlıca üç bileşenden oluşmaktadır. Yasaya göre risk değerlendirme bilimsel kanıtlara dayanmalı ve bağımsız, tarafsız ve saydam bir şekilde yapılmalıdır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Cıva için tohum fümigasyonu, fabrika atıkları ile akarsu ve göl yatakları;Kurşun için metal atölyesi atıkları, kurşun alaşımlı kaplar ve egzoz gazı;Kadminyum için atık su, atık su tortusu, fosforlu gübre ile kömür ve petrol dumanı;Arsenik için pestisit uygulamaları, fabrika atıkları ve nehir yatağı; Kalay ve alüminyum için ise daha çok metal gıda aygıtları ve ambalajları; metal iyonlarının başlıca bulaşma kaynaklarıdır.

Yanıt Açıklaması: Denetimleri engelleyenlere, idari para cezası verilir.

Yanıt Açıklaması: Gerek uygulama neticesinde ortaya çıkan aksaklıklar gerekse kaynak dokümanlarda vuku bulan değişiklikler ile teknolojik gelişmeler karşısında revizyon veya tadil suretiyle standardlarda gerekli olan değişiklikler yapılarak güncelleştirilebilmektedir. Doğru cevap C’dir.