Gastronomi Ve Medya

Yanıt Açıklaması: Kitlenin bazı özellikleri vardır. Bunlar arasındaki “belli bir amaç doğrultusunda eylem yeteneği, ortak bilinç yoktur” özelliği kitlenin kendisinin eylemde bulunamayacağını, tam tersine kitle üzerinde eylemde bulunabileceğini ifade eder. Doğru seçenek E’dir.

Yanıt Açıklaması: Yemeğin bir kültürü ve yaşamı ifade etmesi, statüye ilişkin sosyo-kültürel bir yönü olduğunu da göstermektedir. Tarih boyunca düğün, cenaze, aile içi ve aile dışı toplanmalarda bir sosyolojik olay olarak karşımıza çıkan yemek, restoranlardaki artışla 1900’lerde sosyo-ekonomik bir hal almıştır. Dışarıda yemenin ilk başladığı bu tarihlerde restoranlar, hizmetleri ve fiyatları dolayısıyla da elit müşterileri ve müşterilerinin beklentileriyle statüyü belirleyici bir hal almıştır.

Yanıt Açıklaması: Melceü’t-Tabba^hi^n, uzun süre ana kaynak kitap olarak kullanılmıştır. 1880-81’de Yeni Yemek Kitabıçıkarılmıştır. Ancak Muammer Mihri, 1924 ve 1927’de Yeni Usül Yeni Yemek Kitabı adı ile yeniden bastı- rılarak kitaba sahip çıkmıştır. Ayşe Fahriye Hanımın yemek kitabının matbaada 4 baskısı yapılmıştır: 1. Baskı, Hicri 1300/İ.S. 1882- 83; 2. Baskı, Hicri 1308/İ.S. 1891-92; 3. Baskı, Hicri 1310/İ.S. 1892-93; 4. Baskı, Hicri 1325/İ.S. 1907. Mahmud Nedim b. Tosun’un yemek kitabı da matbaa baskısı olup, 3 baskı yapmıştır: 1. Baskı, Hicri1318/İ.S. 1900; 2. Baskı: 1921; 3. Baskı, 1927. 1928’den sonra çıkan kitaplara da sözünü ettiğimiz bu kitapların çoğu kaynaklık etmiştir. Hatta K. Adil S¸en tarafından yayınlanan Aşçı ve Aşhane, Mükemmel Yemek Kitabı (Tefeyyüz Kitaphanesi, İstanbul, 1933), Ev Kadını (No. 12) adlı eserin yeni har ere aktarılmış halidir ve gerçek yazarı Ayşe Fahriye’den bahsedilmemiştir. 1980 yılına kadar yaklaşık 20 baskısı çıkan Halk Mutfağı (İstanbul, Tefeyyüz Kitapevi, 1944) adı verilen bir başka kitabın içeriği de hem Ayşe Fahriye hem de Mahmud Nedim’in kitaplarının içeriğine çok benzemektedir.

Yanıt Açıklaması: Beslenme eylemi fiziksel bir ihtiyaçtır. Bu ihtiyacın karşılanması için yiyeceği bulma, hazırlama ve tüketme eylemleri insanın hayatının önemli bir bölümünü kapsamaktadır. Ayrıcalıklı bir yere de sahiptir. Gıdanın üretimi, işlenmesi ve hazırlanması sırasında izlenen yöntemler, tüketim alışkanlıkları, pişirme teknikleri, gelenekler gastronomiyi oluşturan detay başlıklardır. ''Bütün şart ve yaşlarda tadılabilen haz'' olarak tanımlanan gastronomi kelimesi, 1835 yılında Fransız Akademisi'nin sözlüğüne girmiştir. Mutfak sanatlarının en rafine üretimlerini konu edinen gastronomi, yiyecek ve etrafında dönen tüm detaylarda mükemmel olanı aramaktır. Gastronomi tamamen doğal bir süreçle, yemeğin ve insanların fizyolojisiyle ve fiziksel etkileşimi üzerine incelemelere başladıktan sonra, devamında terimin ortaya konmasında yemeğin ekonomik, ticari ve politik etkenlerle ilişkisi etkili olmuştur. Sosyoloji, antropoloji, tarih gibi sosyal bilimlerin yoğun olarak kaynak sağladığı gastronomi, insanın etkileşim içinde olduğu diğer olgu ve bilimlerle de yakından ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Medya ve uluslararası yemek siyasetinin buluştuğu dönem ise kitle iletişimin yaygınlaşmasıyla mümkün olmuş, II. Dünya Savaşı sırasında yemeğe ilişkin yayınlar kitle iletişim araçlarında sıklıkla yer almıştır. Şekerin, yağın, unun az tüketilmesine ilişkin bu yayınlar kitle iletişimin ilk propaganda örneklerini oluşturmuştur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Terakki, 1869’da Ali Raşit ve Filip Efendiler tarafından yayınlandı. İlk kez kadın ve mizah ekleri veren gazetedir.

Yanıt Açıklaması: Sinemanın güçlü yönleri arasında geniş kitlelere ulaşması, güçlü bir hikaye anlatma aracı olması, hayal gücüne hitap etmesi, estetik bir haz vermesi unsurları vardır ancak sinema en ekonomik kitle iletişim aracı değildir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kitlelerin belli bir amaç doğrultusunda eylem yeteneği, ortak bilinci yoktur. Başka bir deyişle, kitle eylemde bulunamaz, kitle üzerinde eylemde bulunulur. Bu bakış açısıyla kitleye olumsuz bir anlam yüklenir.

Yanıt Açıklaması: İnsanın birincil ihtiyacı olan yeme içme konu - suyla ilgilenmesiyle antropoloji ve biyolojiyle ilişkisini açıklamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Görüntü kalitesinin bir hayli kötü olmasına rağmen BBC bu bilim insanına destek verdi, ve 2 Kasım 1936 yılında dünyadaki ilk televizyon yayını Londra’da BBC tarafından gerçekleştirildi. Almanya ve Fransa televizyon yayıncılığına 1938 yılında başladılar. BBC ile eşzamanlı olarak televizyon yayıncılığı ile ilgili çalışmalarını sürdüren Amerikan NBC televizyonu da 1939 yılında New York Dünya Fuarı’nın açılışını canlı yayınladı, böylece Amerika Birleşik Devletleri’nde de televizyon yayını başlamış oldu.

Yanıt Açıklaması: Model alma kuramına göre birey belli durumlarda tanık olduğu kimi davranışları benzer durumlarda kendi davranışlarına uyarlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Gezi programları içerisinde yerel lezzetlere yer verilen programlara verilebilecek en eski örnek 1980’lerin başından bu yana devam eden, Nuray Yılmaz tarafından yapımcılığı ve sunuculuğu yapılan “Gezelim Görelim” programıdır.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal O¨ğrenme Kuramı kitle iletişim araçlarını toplumsal norm, rol ve beklentilerin öğrenildiği bir kaynak olarak konumlandırılır. Kitle iletişim araçları, ama özellikle televizyon ve sinema toplumda var olan gruplar, o grupların kuralları hakkında ya da belli ortamlara ilişkin, hiç öyle bir grubun üyesi olunmasa ya da öyle bir ortama girilmese bile bilgi sahibi olunmasını sağlar. O¨rneğin, hayatında hiç büyük bir restoranın mutfağını görmemiş olan bir kişi izlediği filmler ya da televizyonda artık daha sık görmeye başladığımız yemek programlarından bunu gözlemleyebilir. Benzer biçimde, bir izleyici hiç gitmediği ve belki de gitme olanağı hiç olmayan bir ülkenin kültürel alışkanlıklarını, geleneklerini, yeme içme kültürünü bir film aracılığıyla öğrenebilir.

Yanıt Açıklaması: İdeal yemek tarifinde bulunan unsurlardan yemeğin nerede, ne amaçla, ne zaman, nasıl, kim tarafından yapıldığı ve kimlerle paylaşıldığı gibi bilgilerin aktarılması gerekir. Yemeğin ne zaman yapıldığı, bu yemeğin hangi toplumsal olaylara eşlik ettiği ile ilişkilidir).

Yanıt Açıklaması: Günümüzde kitle iletişiminin başlıca özellikleri ve izlediği süreç şöyledir: 1. Kitle iletişiminde kaynak örgütlenmiş ve profesyonelleşmiş bir topluluktur. İletinin içeriğine ve amaçlarına, kullanılacak aracın özelliklerine de uygun olacak şekilde bu grup karar verir. Bu bir haber, tartışma programı, film, sosyal kampanya vb. olabilir. 2. Karar verilen programlar alanın uzman ekipleri tarafından hazırlanır. Örneğin haber servisi, magazin ekibi, reklâm bölümü gibi. İletinin halk tarafından anlaşılır forma dönüştürülmesinde sadece sesli ve sessiz sembollerden yararlanılmaz; ayrıca özel efekt, grafik, renk gibi farklı unsurlar da kullanılır. 3. Üretilen iletiler veya programlar birer enformasyon olarak özel bir medya teknolojisi aracılığıyla olabildiğince geniş alana yayılmaya çalışılır. Çünkü kitle iletişimi kamusaldır; içerik herkese açıktır. 4. Farklı toplumsal gruplara ait ve değişik niteliklere sahip hayli kalabalık insanlardan oluşan izleyiciler, anlamında uzlaşılan sözlü veya sözsüz sembolleri bireysel olarak algılamaktadır. 5. Bireysel alıcılar kitle iletişim araçlarının onlara sağladığı iletileri seçerek alırlar; aynı zamanda da bireysel deneyimlerinden hareketle medya iletilerine ilişkin yorumlar geliştirirler. Alıcıların kurduğu bu anlamlar ise kimi zaman profesyonel iletişimcilerin hedefledikleri anlamlar kimi zaman farklı yorumlardır.6. Kitle iletişiminde geri bildirim gecikmeli ve yüz yüze iletişimle kıyaslandığında da hayli sınırlıdır. Ancak bu izleyicilerin etkilenmediği anlamına da gelmemektedir. Alıcıların kitle iletişimi nedeniyle sahip olduğu duygu, düşünce ve edimlerin tümü medyanın etkileridir.”

Yanıt Açıklaması: James Monaco Bir Film Nasıl Okunur isimli çalışmasında sinemanın geçirdiği evrimi şu basamaklarla anlatır: • Sinemanın tarihöncesi dönemi. Victoria Dönemi melodramın sinemaya uyarlanması gibi hem sinema öncesi sanatların sinemaya eklemlenmesi hem de sinematografın kendi içinde gelişme evresi. • 1896-1912 arası dönem. Sinemanın tam anlamıyla ekonomik bir değere dönüşmesi. Bu dönemin sonunda uzun metraj filmler ortaya çıkmıştır. • 1913-1927 arası dönem. Sessiz sinema dönemi. • 1928-1932 arası dönem. Dünya sinemasının geçiş dönemi. Sinema teknolojik ve ekonomik olarak önemli aşamalar kaydetmiştir. • 1932-1946 arası dönem. Hollywood’un Altın Çağ’ı. Bu dönemde çekilen filmler çok ses getirdi ve ekonomik olarak ciddi başarılar elde edildi. • II. Dünya Savaşı sonrası dönem. Sinemanın özellikle Batı toplumlarında televizyon karşısında gücünün sarsıldığı dönem. 1947-1959 arası ekonomik açıdan değilse de estetik açıdan Hollywoowd’un etkisi azaldı. • 1960-1980 arası dönem. Fransa’da daha sonra birçok ülke sinemasını etkileyecek olan Yeni Dalga akımının ortaya çıkması. Doğu Avrupa’dan, Afrika’ya kadar pek çok ülke bu akımdan etkilenmiştir. Sinemanın teknolojik, politik ve ekonomik olarak anlamında değişimler yaşanmıştır. • 1980 ve sonrası dönem. Yeni Dalga döneminin sona ermesi ve postmodern sinema denilebilecek bir dönemin başlaması (Monaco 2001: s. 220221).

Yanıt Açıklaması: Almanak, çeşitli konularda bilgi veren bir tür yıllıktır. Almanaklar da genellikle yılda bir ya da iki kez yayımlanırlar. Ülkeler, rekorlar, buluşlar gibi çeşitli konularda pratik bilgiler içerirler. Dünyada en bilinen örneği Guinness Rekorlar Kitabı’dır.

Yanıt Açıklaması: Türkçe ilk yemek kitabı Melceü’t-Tâbbâhîn

Yanıt Açıklaması: İnsanoğlunun doğal süreci içerisinde kendine yer edinmiş gastronomi disiplini tanımlanmak için 1800’li yıllara kadar beklemiştir. 1800 yılında Joseph Berchoux’in (1762-1838) Fransızca şiirinde ‘gastronomie’ olarak geçen kelime Latin kökenli olup mide anlamına gelen ‘gastér’ ve kanun anlamına gelen ‘nómos’ kelimelerinden türemiştir. Kelime bütün olarak ‘midenin kanunu’ anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ünlü kişiler tarafından sunulan amacı yöresel yemekleri tanıtmak olan programlara örnek olarak türkücü Turgay Başyayla’nın sunduğu değişik zamanlarda, farklı televizyon kanallarında yayınlanan ve yayınlanmaya devam eden “Turgay Başyayla ile Lezzet Yolculuğu” adlı programı gösterebiliriz. Bu sebeple doğru cevap D'dir