Gıda Coğrafyası

Yanıt Açıklaması: Dünya meyve üretiminde gerçekleşen artışın paralelinde Türkiye meyve üretiminde de önemli artışlar olmuştur. Meyvecilikteki üretim artışı, 1961-2004 yılları arasında dünya ortalamasının üzerinde gerçekleşmiştir. Bu süreçte Türkiye birincil meyve dikili alanların­da azalma görülmesine karşın sağlanan verim artışı beraberinde üretim artışını getirmiş­tir. Konu sert kabuklu meyveler açısından değerlendirildiğinde ise üretimde kaydedilen gelişme üzerinde verimin yanı sıra özellikle fındık, Antep fıstığı dikili alanlarındaki hızlı artış etkili olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Dünya toplam üretimi 11,6 milyon ton olan iç sulardan avcılıkta da Çin 2,3 milyon ton üretimle ilk sırada yer alır. Onu sırasıyla izleyen Hindistan (1,5), Myanmar (1,2), Bangladeş (0,9) ve Kamboçya (0,4) ilk beş ülkeyi oluştururlar.

Yanıt Açıklaması: Kültür balıkçılığında da en büyük üreticilerin sanayide gelişmiş ülkeler oldukları gözlenmektedir. Bunlar arasında ABD, İspanya, Fransa, İtalya, Japonya ve Güney Kore yer almaktadır (FAO, 2014, s. 18). Aşağıdaki kültür balıkçılığıyla yetiştirilen su ürünlerinin dağılışı haritasına bakıldığında  avcılıktaki yoğunluğa benzer bir şekilde Doğu Asya’da kültür balıkçılığına dayalı üretimin arttığı görülmektedir. Bunu Güney Asya ülkeleriyle yine Pasifik ülkelerinin takip ettiği anlaşılmaktadır. A, B, D, E şıkları Kültür balıkçılığında dünyanin en gelişmiş ülkeleri arasındadır. Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: Baharatlarda olası bakteriyel ve fungal mikroorganizmaların öldürülmesi, böcekler ve parazitler ile bunların larva ve yumurtalarının zararsız hâle getirilmesi için sterilizasyon gereklidir. Baharatların sterilizasyonunda ise ısıl işlem, fümigasyon, ışınlama ve buhar sterilizasyonu gibi değişik yöntemlere başvurulur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Su ürünleri avcılığı ile yapılan üretimde ilk sırayı %48,6’lık oran ile Karadeniz Bölgesi’nin Doğu Karadeniz bölümü almıştır. Burayı %22 ile Batı Karadeniz bölümü, %12,6 oranları ile Ege ve Marmara, %4,2 ile Akdeniz Bölgeleri izlemiştir.

Yanıt Açıklaması: Karbonhidratça zengin olan meyvelere; kuru üzüm (%76), kuru incir (%74), kestane (%72), muz (%21), erik (%20), incir (%18), hurma (%16,5), taze kayısı (%13,4), elma (%13) ve armut (%11,4) örnek olarak verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Hazır yemekler arasında; balık gevreği, balık böreği, midye dolma, deniz ürünleri salatası, balık cipsi, fishfinger, fishpate, fishburger de sayılabilir. Bunlardan midye dolması Türkiye’de en fazla tercih edilen su ürünü olarak ortaya çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İçecek Olarak Değerlendirilen Bitkiler; Çay, Kahve, Ihlamur, Kola, Demirhindi, Ada Çayı, Kuşburnu, Papatya, Ekinezya, Oğulotu-Melisa, Meyankökü, Salep, Mahlep'tir. Bu durumda doğru cevap "d" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Baharatlarda bulunan biyoaktif maddeler çoğunlukla mantar, bakteri ve mikroplara karşı etkili olduğundan gıda ürünlerinin bozulmasını önlerler veya en azından geciktirirler. Ayrıca biberiye, ada çayı, zencefil ve yenibahar gibi bazı baharatların oksitlenmeyi engelleyici (antioksidan) etkileri vardır. Bu nedenlerle baharatların pek çoğu aynı zamanda değerli birer tıbbi ve aromatik bitki dir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Karanfil-Singapur eşleştirmesi doğrudur. Cevap a şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Modern kümes hayvancılığında en çok yetiştirilen hayvan türü tavuk dur

Yanıt Açıklaması: U¨lkemizde sebze yetiştiriciliği en fazla Akdeniz Bölgesi’nde gelişmiştir. Bu bölgeyi Ege ve Marmara Bölgeleri takip etmektedir. Yaz mevsiminin kısa sürdüğü Doğu Anadolu Bölgesi’nde ise sebze üretimi çok azdır. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Dünya fındık üretiminde %72’lik payla Türkiye birinci sırada yer almaktadır. Bunu; %9 pay ile İtalya, %3’er pay ile ABD, Azerbaycan ve Gürcistan, %2’lik pay ile İspanya karşılamaktadır. Kalan %8’lik üretim ise dünyanın çeşitli bölgelerinden elde edilmektedir. Doğru cevap D seçeneğinde verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Birleşmiş Millet Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre 2010 ve 2012 yıllarında dünyada en çok yetiştirilen meyveler; muz, elma, portakal, üzüm ve mango olmuştur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü 2013 yılı (FAO) verilerine göre dünyada en çok tahıl üreten ülke 554.613.842 ton üretim ile Çin'dir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Su ürünleri, deniz ve iç sulardaki bitkisel ve hayvansal organizmaların oluşturdukları topluluklardır. Bununla birlikte organik olmayan ürünler de bazen su ürünleri kapsamında değerlendirilmektedir. Bunlar arasında tuz, magnezyum , sülfat gibi bileşiklerl e altın, gümüş, uranyum gibi mineraller ve petrol, doğal gaz gibi enerji kaynakları da sayılabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Baharatlar, katıldıkları gıda maddelerine çeşni ve tat katarak iştah açarlar. Baharatlar tat, koku ve renk maddelerince zengin olan bitkilerdir. Baharatlarda bulunan biyoaktif maddeler çoğunlukla mantar, bakteri ve mikroplara karşı etkili olduğundan gıda ürünlerinin bozulmasını önlerler veya en azından geciktirirler. Ayrıca biberiye, ada çayı, zencefil ve yenibahar gibi bazı baharatların oksitlenmeyi engelleyici (antioksidan) etkileri vardır. Bu nedenlerle baharatların pek çoğu aynı zamanda değerli birer tıbbi ve aromatik bitkidir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Susam, haşhaş gibi hem yağ bitkisi hem de baharat olan bitkilerdir. Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: Bir toprakta üç temel yapı maddesi bulunur. Bunlardan ilki mineral ve organik kökenli katı kısım, ikincisi su ve üçüncüsü havadır. Toprakların katı kısmını oluşturan mineraller toprağın geliştiği ana kayanın mineral yapısıyla ilişkilidir.

Yanıt Açıklaması: İç Anadolu Bölgesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve İç Batı Anadolu Bölümü Türkiye’de arpa ekiminin en çok yapıldığı alanlardır.