Gıda Coğrafyası

Yanıt Açıklaması: Sıcak kuşak yanında ılıman bölgelerde de yetiştirilebilen ve pek çoğu tek veya iki yıllık otsu ya da çalımsı bitkilerdir. Bunların önemli bir kısmı ülkemizde de yetiştirilen ve dış satımı yapılan bitkilerdir. Kekik de ılıman iklim bölgesinde yetiştirilen bitkilerden birisidir. Sıcak bölgelerde yetişen ve çok eskiden beri bilinen, kullanılan ve dünyada ticarette de eskiden beri önemli bir yeri olan baharatlardır. Bu baharatlarda etkin maddeler yoğun olarak bulunduklarından antioksidan ve antimikrobiyal özellikler bakımından en yüksek değerlere sahiptirler. Karabiber, yenibahar, zerdeçal ve zencefil sıcak iklim bölgesinde yetişen bitkilerdendir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye hayvan varlığında en büyük paya sahip olan hayvan koyundur. Türkiye’nin hemen her bölgesinde yetiştirilmekle birlikte, en çok Trakya kesimi, İç Anadolu, İç batı Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeler’inde yaygındır.

Yanıt Açıklaması: İlk beşte b, c, d, e şıkları ve Arjantin yer alır. Cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: ABD 11.698.479 ton ile bu alanda lider konumdadır.

Yanıt Açıklaması: Kültür balıkçılığında en büyük üretimi, 2012’de Çin’in öncülüğü ve etkisiyle Asya kı- tası (58,9 milyon ton) yapmıştır. Böylece en büyük üretim alanları, kıtanın doğu ve güney kısımlarda yer almıştır. Asyayı toplamda 3 milyon tonla Kuzey ve Güney Amerika kıtaları izlemektedir. Güney Amerika bu bölgenin sürükleyicisi konumundadır. Bu kıtaları Avrupa (2,9 milyon ton), Afrika (1,5 milyon ton) ve Okyanusya (184 bin ton) izlemektedir. Görüldüğü gibi balık yetiştiriciliğine dayalı üretim oranları açısından Asya ve diğer kıtalar arasında büyük bir uçurum bulunmaktadır. Dünyada su ürünleri yetiştiriciliğine dayalı üretimde bir dengesizlik olduğu gibi ürünlerin dağıtımında da aynı dengesizlik sürmektedir. Kültür balıkçılığına dayalı üretimin %88’ini Asya kıtası gerçekleştirmektedir. Dünya çapında 15 ülkenin kültür balığı üretimi 2012 yılında dünya toplamının %92,7’sini bulmuştur. Yukarıda sıralanan ülkelere 1 milyon tonu bulan üretimleriyle Şili, Brezilya, Tayland ve Mısır da eklenmiştir. Kültür balıkçılığıyla 2012’de en fazla üretim yapan on ülke; Çin, Hindistan, Myanmar, Bangladeş, Kamboçya, Uganda, Endonezya, Tanzanya, Nijerya ve Brezilya olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Ana vatanı Habeşistan (Etiyopya) olan kahve, bugün en çok Brezilya’da üretilir. 1960’lı yıllarda 4-5 milyon ton civarında seyreden kahve üretimi 2000’li yıllarda 7 milyon tonu aşmış günümüzde 9 milyon tona ulaşmıştır. Dünya toplam üretiminin 1/3’ini Brezilya, 1/6’ini de Vietnam sağlamaktadır. Daha sonra Kolombiya ve Endonezya gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: FAO verilerine göre 1970-2014 döneminde dünya hayvan varlığı, sığırda %37, mandada %86, koyun ve keçide %54, domuzda %80, kanatlıda %308 artış göstermiştir. Buna göre hayvan varlığında en fazla artış kanatlıda göstermiştir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de yetiştirilen kavunlar yazlık ve kışlık olarak iki ana başlıkta ele alınabilir. Yaz- lık kavunlar; Van (cep), topatan, Mollaköy, Sındırgı ve Muğla kavunlarıdır. Kışlık kavunlar ise Kırkağaç, Hasanbey, Altınbaş ve Yuva kavunlarıdır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Dünya karanfil üretiminde yıllar arasında önemli dalgalanmalar görülmekle birlikte sürekli bir artış olmaktadır. 1960’lı yıllarda 20-40 bin ton arasında olan üretim, 1980’li yıllarda 50-100 bin ton, son yıllarda da 110-140 bin ton arasında gerçekleşmektedir. Bu üretimin %70’den fazlasını Endonezya, %15’ten fazlasını Madagaskar ve %5’ini de Tanzanya gerçekleştirmektedir. Geri kalanı da Sri Lanka, Komor Adaları, Kenya ve Çin’de üretilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Balıkçılığın beslenme ve ticarette artan önemi ülkelerin jeopolitik önemlerini de olumlu yönde etkilemeye başlamıştır. Özellikle gelişmekte olan ülkelerin ekonomilerinde balıkçılık önemli bir sektör hâline gelmiştir. Dünya su ürünleri ticaretinde en önemli ihracatçı ülkeler; Çin, Norveç ve Danimarka’dır. En önemli ithalatçı ülkeler ise ABD, Japonya, İspanya, Fransa ve İtalya’dır. FAO verilerine göre çok üreten gelişmiş ülkelerin aynı zamanda alıcı da oldukları anlaşılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bir bölgede, o bölgenin doğal koşullarına uygun olarak gelişen her türlü bitki topluluğunun meydana getirdiği örtüye vejetasyon denir.

Yanıt Açıklaması: Dünyada kuşkonmaz en çok Akdeniz ülkelerinde ve ABD’de üretilir. Sağlık açısından son derece yararlı olmasına karşın Türkiye’de üretimi azdır. U¨lkemizde Güney Marmara’da özellikle Balıkesir’de ticari anlamda kuşkonmaz üretilir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Su ürünlerinden yapılmış olan hazır yemeklere kızartmalık sosis, dilim sosis, dumanlanmış sosis, frankfurter ve kipper sosisinden oluşan balık sosisleri örnek verilebilir. Diğer hazır yemekler arasında; balık gevreği, balık böreği, midye dolma, deniz ürünleri salatası, balık cipsi, fishfinger, fishpate, fishburger de sayılabilir. Doğru cevap E' dir.

Yanıt Açıklaması: Kakao geleneksel olarak Aztekler tarafından su ve baharatla karıştırılarak, çikolata yapımında kullanılmıştır. İspanyol istilasından sonra Avrupa’ya getirilen kakao, süt ile karıştırılarak kullanılmaya başlanmış ve kısa sürede popüler olmuştur. Kakao tozu zamanla kakao yağı ile karıştırılarak bugünkü çikolata ortaya çıkmıştır. Günümüzde çikolata ile birlikte kakao tozu ve yağı en faydalı besinlerdendir.

Yanıt Açıklaması: Dünya kırmızı et üretiminin %33’ünü oluşturan (67,7 milyon ton) büyükbaş/sığır eti üretiminin ülkelere göre dağılımında ABD 11.698.479 ton ve  %17’si pay ile önemli bir yer tutar.

Yanıt Açıklaması: Ekinezya'nın bağışıklık sitemi üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Mandanın et verimi yanında süt verimi de önem taşır. Manda sütü çok yağlıdır. Krema, kaymak ve yoğurt üretiminde diğer sütlere tercih edilmektedir. Sütünün rengi beyaz olduğundan, süt mamullerinde sıkça kullanılmaktadır. Türkiye’deki manda sayısı geçmişten bu yana giderek azalmıştır. Bunda en önemli faktör yetişme şart­larının ortadan kalkmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Tarımsal üretime etki yapan başlıca iklim elemanları; sıcaklık değeri ve bunun yıl içerisindeki dağılımı, nem, güneş ışığı, rüzgâr, yağışın şekli, miktarı ve zamanı gibi unsurlardır.

Yanıt Açıklaması: Ülkelere Göre Dünya Yaş Meyve İhracatı (Bin $) Yukarıdaki tabloya göre dünyada yaş meyve ihracatında önde gelen ülke İspanyadır.Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Armut, gülgiller familyasından bir meyve ağacıdır. Ağacın boyu 8-10 metreye kadar ulaşabilmektedir. Ana yurdu Anadolu, Kafkasya ve Orta Asya’dır. Anadolu’da Etiler zamanından beri yetiştirilmektedir. Dünya’da 5.000’in üzerinde Türkiye’de 600’e yakın armut türü bulunmaktadır. Elmaya göre soğuklara dayanımı daha düşüktür. Ilıman iklim meyvesidir. Gövde ve yaşlı dallar -25 °C ve -30 °C’ye kadar dayanabilmesine karşın açılmış çiçekler -2,2 °C, küçük meyveler ise -1,1 °C’ye ancak yarım saat dayanabilmektedirler. Armut gelişme döneminde elmaya göre daha yüksek bir sıcaklık toplamı ve daha düşük nispi nem istemektedir. Soğuklama isteği 1.000-2.300 saattir. Kil, kum ve kireci yeterli, derin ve sıcak topraklarda elmaya göre daha iyi yetişmektedir. İri meyve elde edebilmek için derin, sıcak, organik maddece zengin alüvyonlu topraklarda yetiştirilmesi gerekmektedir. Doğru cevap C'dir.