Osmanlı Mutfağı

Yanıt Açıklaması: 1573 tarihli bir mutfak muhasebesinde kaşık yapmak üzere abanoz, şimşir, şîr-mâhî, sandal ve şimşir-i ablak alındığı kayıtlıdır. Kaşıkların en pahalısı yapımında şîr-mâhî kullanılanıdır. diğer bir değerli kaşık ise sedeften yapılan milaka-i sedeftir.

Yanıt Açıklaması: Makarna (makaronya) 19. yüzyıl İstanbul mutfağında bir yenilikti. Makarna Osmanlı mutfağında günümüze kıyasla lüks bir tüketim maddesi idi ve Avrupa’dan ithal edilen ürünler arasında bulunuyordu. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Et çeşitli kebap türleri halinde seçkinler tarafından sürekli olarak tüketilirken fakirler Evliya Çelebi’nin anlatımıyla azıcık et parçasıyla beş altı gün yemek yaparlardı. İmaret mutfaklarında bile et sadece cumaları, Ramazan ayında ve bayramlarda yahni olarak pişirilirdi. Doğru cevap E' dir.

Yanıt Açıklaması: Sultan I.Bayezid'in oğullarından olan ve fetret devrine damgasını vuran Düzme Mustafa'nın lalası İlyas Şarabdar olarak tanınmaktaydı ve bu da erken dönemde şarabdar olarak tanınan devlet görevlilerin varlığına işaret etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Saray mutfağı kayıtlarında, kökleri Orta Asya’ya kadar uzanan ve Osmanlılarca da yaşatılan yağma geleneği için alınan eşyalar da kayıtlıdır. Belgelerde dört tür yağma malzemesi mevcuttur: Yağma çanağı, yağma kâsesi, yağma testisi (sebu) ve yağma sofrası.

Yanıt Açıklaması: Bıçakların bilenmesine yarayan iki araç masat ve mekkîdir.

Yanıt Açıklaması: C şıkkındaki Süt Geleneksel içeceklerden biri değil  değil Doğal İçeceklerden biridir.

Yanıt Açıklaması: Sarayda tavuk, piliç ve az miktarda hindi tüketilen kanatlı çeşitlri arasında yer alırken ördek, kaz, bıldırcın gibi av etleri özellikle ziyafetler için kullanılırdı.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Sarayında Kaşıkların en pahalısı, yapımında “şîr-mâhî” kullanılanıydı.  Şîr­-mâhî, aslan balığına verilen isimdir. Kemiklerinden kaşık sapının yanında bıçak sapı da yapılmaktaydı.

Yanıt Açıklaması: Tarif Süzme Saray Aşuresi' ne aittir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Tıpkı siniler gibi sofralarda yer alan kap kacakların büyük kısmı da bakırdandı. Bununla birlikte seramik, porselen, gümüş ve altından kaplar da mevcuttu.

Yanıt Açıklaması: Küp küp doğranmış ve suda 1 tatlı kaşığı tuz ile haşlanmış, süzülmüş patlıcanlar patlıcanlı pilavın malzemelerinden biridir.

Yanıt Açıklaması: Mutfak araç ve gereçleri açısından 19. yüzyılı karakterize edenler, mutfaklara giren yeni kullanım eşyalarıdır. Çoğu yabancı kökenli olan bu mutfak araç ve gereçleri arasında en fazla dikkat çeken “kaserol, marmid” adıyla geçen tencere ve tavalardır. Bu yüzyılda imparatorluk mutfaklarında yapılmaya başlanan turta ve pastalar için seçkin mutfaklarda “vidalı fırın kalıpları” yer bulmaya başlamıştır. Yeni bir gıda maddesi olarak çikolata için de ibrik alımı yapılmıştır. Aynı şekilde Osmanlı başkentinde yeni tüketilmeye başlanan çayla ilgili olarak bir kültür oluşmuş; semaver, çay ibriği ve tepsi, bardak vs. den oluşan çay takımları mutfaklara girmiştir. Dondurma kapları, balık kâğıtları ve bol miktarda girmeye başlayan Avrupa porselenleri ile şarlot kalıbı, elmasiye, francala kalıpları ve nihayet omlet tavası 19. yüzyıla özel araç ve gereçlerdir.

Yanıt Açıklaması: Salep, imparatorluğun birçok yerinde doğal olarak yetişen bir orkide çeşidinin genç yumrularından elde edilen toza ve bundan elde edilen sıcak içeceğe verilen addır. Orchis, ophrys veya dactylorhiza türleri olan bu orkideye şeklinden dolayı Anadolu’da tilkitaşağı denilmiştir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı mutfağında pirinç buğdaydan sonra tüketilen en önemli tahıl cinsiydi. Zengin ve fakir herkes tarafından en başta pilav yapımında kullanılıyordu. Özellikle sarayda hazırlanan ziyafetlerde çok fazla miktarlarda pirinç tüketiliyordu. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Ramazan’ın 15. günü yeniçerilere baklava ikram edilirdi.

Yanıt Açıklaması: Kahve ve çayla birlikte sömürge ürünü kabul edilen kakaonun anavatanı Meksika olup, Latince adı theobrama cacao olan bir ağacın çekirdeklerinden elde edilen bir üründür.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı sarayı mutfak muhasebe kayıtlarına göre, 19. yüzyılda, önceki dönemlere nazaran, sarayda daha fazla balık, havyar ve balık yumurtası tüketiliyordu. Özellikle lakerda, havyar, balık yumurtası ve çiroz sarayda sıklıkla ve iftariyelik olarak tüketilen lezzetler arasında yer almaktaydı. Yüzyıl sonlarında saray mutfak defterlerinde çeşitli balık türlerinin satın alındığını gösteren kayıtlar bulunmaktadır. Örneğin, sultanın mutfağı için sardalya, Mersin balığı, torik ve mercan balığı alındığını gösteren kayıtlar mevcuttur. Sultan II. Abdülhamit döneminde kalkan balığı, altıparmak balığı, lüfer, kefal, kaya balığı, levrek, pisi balığı, barbunya, mezgit, uskumru, kırlangıç, mercan sultanın mutfağına giren balık türleri arasında yer almaktaydı. Saray mutfağında istiridye ve midye gibi kabuklu deniz hayvanları fazla tüketilmemekteydi. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Anadolu’sunda ayrana, ak, akçakatık, çalkama, gövertmeç, katık ve tutma gibi isimler de verilmiştir

Yanıt Açıklaması: Ayranın misafire ikramı sırasında gözetilen hususlardan birisi, konulduğu bardaktan ya da tastan taşarcasına köpüklü olmasıydı. Köpük, ayranın özenle hazırlandığının ve dolayısıyla konuğa verilen değerin göstergesiydi.