Türk Mutfak Kültürü

Yanıt Açıklaması: İnsanlığın yerleşik hayatın avantajlarını keşfetmesinden itibaren buğday ya da darı, arpa gibi tahıllardan çeşitli yöntemlerle fermente içkiler yapıldığı görülmektedir. Bir tür hamur kullanılarak yapılan ve adına ugut denilen şaraptan da söz edilmektedir. Bu şarabın yapımında bazı tedavi edici bitkiler ve meyve püreleri ile arpa ununun karışımından oluşan bir hamur kullanıldığı, arpa ve buğday ezmesi ile karıştırılarak olgunlaştırıldığı anlatılır. Uzun bir yapım ve süzme sürecinden sonra elde edilen bir buğday içkisidir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı sarayının kahve ile tanışması 16. yüzyılın ikinci yarısında gerçekleşir. Sarayda da seçkinlerin içeceği olan kahve ancak 17. yüzyılda muhasebe kayıtlarında görülür. Bunun nedeni lüks bir ürün olan kahvenin parasının padişahın özel bütçesinden ödenmesine bağlanır. Kahvecibaşılık, padişaha her istediğinde kahve hazırlamakla ve bunu özel bir törenle sunmakla görevli kişiye tanımlanmış bir makam olmasına rağmen sonradan sarayın dışına da taşınır. Devlet büyüklerinin ve zenginlerin konaklarında da kahvecibaşılar görev yapar. 17. yüzyılda devlet erkânı da toplantılarında kahve içmekte, törenlerde kahve sunmaktadır. Bundan sonra ayrım olmaksızın halkın her tabakasına yayılan bir kahve içme adetinin başladığı görülür. Zamanla devlet dairelerinde, göreve gönderilen bürokrat veya askerlere tahsis edilen erzak listelerindeki temel tüketim maddelerinden biri olur. Osmanlı kültürüne girdiği andan itibaren keyif verici içecek olarak ilk sırada yer alır. Osmanlı ülkesini gezen seyyahların en çok dikkatini çeken kültürel unsurlar kahve ve kahve etrafında oluşan gelenekler olmuştur. Keyif olgusunun odağında kahve yer alır ve keyif de telâşsız bir rahatlık ve huzurlu olma durumunu anlatır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Alkollü içki tüketilen mekanlar olarak tanımlayabileceğimiz liman kültürünün bir parçası  meyhaneler süregelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Balıkhane Nazırı Ali Rıza Bey, eskiden meyhanelere “şerbethane” denildiğini, bunların meyhane olduğu ayırt edilsin diye kapının üstüne bir işaret asıldığını yazar. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Lohuk, yani macun şekeri ilk olarak 1835 yılında doğunun şekerlemelerini araştırmak için İstanbul’a gelen, Yunan Kralı I. Otto’nun şekercibaşısı Friedrich Unger tarafından 19. yüzyılın ortalarında Avrupa’ya tanıtılır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Fağfur: Çin’de yapılmış kâse, tabak, vazo gibi porselen eşya.

Yanıt Açıklaması: Doğumlarda çocuğu görmeye gelenlere çay verilir.

Yanıt Açıklaması: Saraya zeytinyağı, susam yağı gibi yağlar da alınmakla birlikte, yemek yapımında bitkisel yağlar tercih edilmez, yemeklerin hemen tamamında, tereyağının eritilerek tortusu alınmış kısmı olan sadeyağ kullanılırdı.

Yanıt Açıklaması: Uzakdoğu’yu Batı’ya bağlayan ticaret yollarından biri de Baharat Yolu’dur. Milattan önceki yıllarda Çinlilerin başlattığı tarçın, kakule, zencefil, zerdeçal gibi baharatların ticareti Avrupa’ya iki ana yol üzerinden gelirdi. Bunlardan biri Orta Asya üzerinden geçen İpek Yolu’ydu. Diğer yol ise Hindistan ve Seylan’dan (Sri Lanka) Kızıldeniz’deki Akabe Körfezi, Yemen kıyıları ya da Basra Körfezi’ne ulaşan deniz yoluydu. Bu limanlarda gemilerden boşaltılan baharat, kara yoluyla Fenike ve Filistin kıyılarına, Mısır’da İskenderiye’ye ve Karadeniz’e ulaştırılırdı. Sonra yine deniz yoluyla Avrupa’ya taşınırdı. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye Selçuklu mutfağında unlu/tahıllı gıdaların yanında sebze tüketimi de oldukça yaygındı. Bu dönemde, mercimek, pirinç, kabak, patlıcan, biber, havuç, kereviz, pırasa, hıyar gibi sebzeler yetiştirilmekte ve bu sebzelerden değişik yemekler yapılmaktaydı.

Yanıt Açıklaması: Doğum, diş buğdayı, sünnet, asker uğurlama, yavuklama, nişan, çeyiz açma, düğün,düğün haftası, ölüm geçiş dönemleridir.

Yanıt Açıklaması: Müselles, üzüm sıkılarak elde edilen üzüm suyunun üçte ikisi kaynatıldıktan sonra elde edilen içeceğin adıdır. Burhan Oğuz’un Ravendi’den aktarımı ile “Müselles… mubah ve helaldir. Hurma ve kuru üzümün meyve ile karışık şarapları biraz kaynatılır ve içine birkaç elma yahut ayva veyahut gül yaprağı atılırsa iyi, tatlı, helal bir içki olur.”  Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kahvenin Avrupa’da yayılması ise yine Osmanlı etkisiyle olur. Bu yüzden de Avrupalılar kahveyi Türk içeceği olarak adlandırırlar. Avrupalı seyyahlar gezdikleri yerlerde kahveyle tanışıp ülkelerine dönerken kendileri ve yakın çevreleri için bir miktar kahve çekirdeğini yanlarında götürürler. Kahveyle tanışan Avrupalı seyyahlardan kimi bu içeceğin bağımlısı olur, kimi kahveye hayret ederek bilimsel bir incelemesinin yapılması için ülkesine dönerken yanına alır, kimi de sahip olduğu girişimci ruhla bu esrarengiz içeceğin ticari bir meta olabileceğini fark eder. Böylece farklı nedenlerle Türk içeceği Avrupa’ya girerek hızla yaygınlaşır.

Yanıt Açıklaması: Hacı Bekir Lokumcusu yurtdışında çeşitli fuarlara iştirak edip başarılar kazanmıştır. Kuru Kahveci Mehmet Efendi işletmesi de yurtdışında başarılar elde etmiştir. Mehmet Efendi’nin vefatından sonra ailenin en büyüğü Hasan Selahattin (1897-1944) yurt dışının önemini kavrayarak uluslararası etkinliklere katılmaya karar vermiştir. Böylece Türk kahvesini yurt içine olduğu kadar yurt dışına da pazarlayarak tanıtmaya başlamıştır. Hacı Abdullah Lokantası ve Vefa Bozacısı yurtdışında faaliyet göstermemişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Kafkasya’dan büyük göç alan Amasya halkının çaya düşkünlüğü ve özel semaverler kullanmaları bu göçlere dayandırılmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Mardin de doğum yapılan lohusa ya isfiri verilir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı mutfağında pişen çorbalar şöyle gruplandırılabilir: tahıllı, bakliyatlı ve hamurlu çorbalar, et ve sakatat çorbaları, yoğurt ve süt çorbaları, tavuk çorbaları ve sebze çorbaları. Bozca çorba yoğurt ve süt çorbaları grubundadır. Bu grupta yer alan çorbalar için akçorba, ayran çorbası, düğün çorbası da örnek verilebilir.

Yanıt Açıklaması: 1952 yılında kurulan Et Balık Kurumu (EBK), et kombinalarının kurulmasına ve et işleme sanayinin gelişmesinde öncü olmuştur. Margarin üretimi 1953 yılında başlamış, bunu 1957 yılında ilk süt fabrikası (AOÇ-Atatürk Orman Çiftliği) kuruluşu, 1963 yılında Süt Endüstrisi Kurumu’nun (SEK) kuruluşu izlemiştir. 1960-1970 yılları arasında sanayi yatırımlarının büyük bir kısmı devlet tarafından yapılmış, yatırımlar özellikle çay, seker, süt ve et üzerinde yoğunlaşmıştır. Meyve suyu ve dondurulmuş gıda fabrikalarının kuruluşu 1970‘lı yıllarda başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Pilavlar pişirme yöntemleri üçe ayrılmaktadır. Bunlar (Halıcı, 2009): pilavlık malzemenin kaynamakta olan yağlı ve tuzlu suya ilave edilmesi ile hazırlanan salma yöntemiyle hazırlanan pilavlar; pilavlık malzemenin tuzlu suda hazırlanıp süzülerek üzerine kızdırılmış yağ ilave edilmesi ile yani süzme yöntemiyle hazırlanan pilavlar ve pilavlık malzemenin tencerede yağla kavrularak, üzerine kaynar su ve tuz ilave edilmesiyle yani kavurma yöntemiyle hazırlanan pilavlardır.

Yanıt Açıklaması: Etteki su oranı % 75'tir.