Türk Mutfak Kültürü

Yanıt Açıklaması: Eski İstanbul’dan günümüze uzanan tatlıcıların en özgün olanı muhallebicilerdir. Tavuk çorbası, tavuklu pilav ve tavuk göğsünün yanı sıra sütlü ve hafif tatlılar da yapan bu muhallebicilere şimdilerde İstanbul’da nadir de olsa rastlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Japonya ve Meksika değildir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Tüketimi 19. yüzyılın sonlarında başlayan çay, kahvaltının ayrı bir öğün olarak belirlenmesine ve Rize’de çay ziraatının başlamasına paralel olarak 1940 sonrası Türkiye’de en yaygın tüketilen sıcak içecek haline gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı klasik dönem yemekleri içerik ve damak zevki bakımından günümüzdekilerinden ve hatta 19. yüzyıldakilerden oldukça farklıydı. Yemeklerde ne zeytinyağı ne de diğer bitkisel yağlar tercih edilirdi; tamamında sadeyağ kullanılırdı. Yemekler baharatlardan elde edilen soslarla tatlandırılırdı. Sulu yemeklerde ise bolca yaş ve kuru meyve kullanılırdı. Yemeklerin çoğu etli yapılsa da bol miktarda sebze çeşidi de mevcuttu. Çeşitli çorbaların bulunduğu sofralarda pilav olmazsa olmazdı.

Yanıt Açıklaması: Yaklaşık altı yüz yıl boyunca üç kıtaya yayılan geniş bir coğrafyada hüküm süren Osmanlı Devleti, bünyesinde pek çok farklı iklimi ve binbir çeşit milleti barındırır. Ticaret, diplo- masi ve fetihler yoluyla sürekli yeni tatlar keşfeden Osmanlı’da kültürler sürekli etkileşim hâlinde olduklarından, toplam kültürün bir parçası olan yemek kültürü de çevre kültürlerin tesirinden uzak kalamaz. Orta Asya, Çin, İran, Arap, Bizans, Avrupa, Akdeniz, Farklı dinler Osmanlı mutfağını etkileyen kültürler olmuştur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Yoğurdun kiraz ve kayısıyla tatlılaştırılmasından elde edilen içkiye Çinliler tarafından "lo" adı verilmektedir. Doğru cevap E'dir. A şıkkında Orta Asya'daki içkiler gündelik hayatta kullanılan ve sarhoşluk veren içkiler olarak iki gruba ayrılmaktadır. B şıkkındaki kımız, ekşimiş kısrak sütünden elde edilmiştir. C şıkkında ziyafetlerde gül balı ve gül şerbeti ikram edilmesi gerektiği Yusuf Has Hacib tarafından söylenmektedir.D şıkkında bekni adı verilen içkiye ismini Göktürkler vermiştir.

Yanıt Açıklaması: Bu enstitülerde modern, sıhhi, bilimsel ve iktisatlı zaman kullanımını öngören yemek pişirme, mutfak organizasyonu ve sofra tanzim ve adabı dersleri öğretilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Çanak yağması, düğünlerde halka ve yeniçerilere verilen yemek ziyafetidir. Meydana dizilen çok sayıda tabak ve kâseler, içindeki yemeklerle birlikte yağma ettirilmektedir. Eskiden yemekten sonra konuklara verilen hediyelere diş kirası denilmektedir. Çocuğun ilk dişini kutlamak için yapılan aile arasında yapılan kutlamadır. Zekeriya Sofrası, adak adamak, adağını yerine getirmek ve yeni dileklerde bulunmak için çerez, yemiş ve yeşilliklerle kurulu bir sofra hazırlanmasına denir. Sofra dilediği yerine gelmiş kadın tarafından düzenlenir. Sofraya komsu ve akraba kadınlar çağrılır. Diş buğdayı çocuğun dişlerinin sağlam olması, çabuk büyümesi dileğiyle yapılır. Diş buğdayı bir gece önce ıslatılan buğdayın şekerle karıştırılıp kayısı, üzüm, nar gibi meyvelerin eklenmesiyle hazırlanır. Sultan Nevruz, bahar başlangıcıdır. O gün komşular birleşir ve Nevruz hangi güne gelmişse o günün baş harfiyle başlayan 7 çeşit yemek yapılır.

Yanıt Açıklaması: Orta Asya Türk toplulukları içinde kullanılan içkiler; gündelik hayatta besin olarak kullanılan ve sarhoşluk verici içkiler olmak üzere ikiye ayrılır.Gündelik hayatta kullanılan içkiler, hayvanlardan elde edilen süt, kımız, ayran gibi içeceklerdir. Sarhoşluk veren maddeler ise üzümden elde edilen şarap, Göktürkler devrinden itibaren devlet ileri gelenlerinin verdiği ziyafetlerin vazgeçilmezleri arasındaydı.

Yanıt Açıklaması: Türkler göçebe yaşam kültürüne sahiptir. Çin kaynakları Türkleri, "göçerler suyun ve otun peşinden gitmekteydi" diye tanımlar. İlk besinleri at ve koyun eti, süt ve süt ürünleri ile buğday olan Türklerin yaşadıkları bölgenin sebze ve meyve çeşitleri açısından oldukça sınırlı olduğu bilinmektedir. Türk topluluklarının Hunlardan itibaren yetiştirdiği hayvanlar arasında at ön planda gelirken, bunu koyun, keçi, deve ve büyükbaş hayvanlar izlemekteydi. Büyükbaş hayvanların tercih edilmeme sebebi, kışın çok fazla yeme ihtiyaç duyup göç şartlarına dayanıklı olmamalarıydı. Dolayısıyla Türklerin göçebe yaşam kültürüne sahip olmaları hayvansal ürünlerin tüketimini etkilediği söylenebilir.

Yanıt Açıklaması: Selçuklu Anadolu Mutfağı Orta Asya Mutfağı'nın bir devamı olarak birçok ortak lezzeti sürdürmüştü. Meyveler ve meyve kuruları, şerbetler tüketilen ortak tatlılardandı. Ancak Selçuklu Mutfağı Anadolu'ya yerleşimle birlikte zenginleşmişti ve helva Selçuklu ve Anadolu Mutfağı'nda tüketilen bir tatlıydı.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı’da geniş ve etkin bir organizasyon gerektiren başkentin gıda tedariğinden birinci derecede sadrazam sorumluydu. Fakat sorumlu olduğu meselelerin fazlalığı sebebiyle kendisi bu görevini vekiline devretmişti. Vekili, yani kaimmakam, iaşe işlerinde kadı ve arpa emininden yardımlar almaktaydı.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı İmparatorluğunun son döneminde özellikle Tanzimat hareketleri ile güçlenen Batılılaşma sürecinde özellikle Fransız mutfağı etkisinin gittikçe arttığı görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet döneminde 1928 yılından itibaren açılan kız enstitüleri modern ve bilimsel mutfak eğitimini diğer ev içi işleri ile öğretmeyi hedeflemiş önemli eğitim kurumlarıdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: At, Orta Asya Türk topluluğunda diğerlerine göre daha ön planda olan hayvandır. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Emir-i Ahur, hükümdarların atlarından ve saraydaki tüm atlardan sorumlu baş ahır görevlisidir. Osmanlı saray mutfağında emir çaşnigir, çaşnigirbaşı; şarabdâr, helvacıbaşı; hevâyicsâlâr, aşçıbaşı ve kiler ağası; üstâddüddar gibi görevler bulunmaktaydı.

Yanıt Açıklaması: Yukarda verilen işletmelerin kuruluş yılları şöyledir: Hacı Abdullah Lokantası 1888, Vefa Bozacısı 1876, Kuru Kahveci Mehmet Efendi 1871, Hacı Bekir Lokumcusu 1777, Hacı Salih Lokantası 1915 sonrası. Hacı Abdullah Lokantasının kurucusu Abdullah Efendi’nin vefatından sonra oğlu Hikmet Abdullah lokantayı belli bir süre işletmiştir ama onun da vefatıyla mirasçılar işi yürütememişlerdir. Beyoğlu Rumeli Han’da Abdullah Efendi’nin yetiştirdiği Hacı Salih, usta çırak nöbet değişimiyle “Hacı Salih” isminde bir lokanta açmış, yaşlanınca lokantayı yetiştirdiği çıraklarına devretmiştir. “Hacı Salih” ismi, resmiyet gereği değişmek zorunda kalmıştır ve 1983 yılında yine 1888’li yıllardaki ismine tekrar kavuşup ve “Hacı Abdullah” ismini almıştır.

Yanıt Açıklaması: Kız sanayi mektepleri 1865 yılında açılmıştır

Yanıt Açıklaması: Mutfak kültürü; saray, konak ve bunların dışında faaliyet gösteren meka^nlardaki başta aşçı olmak üzere diğer mutfak çalışanlarıyla gelişirken bu kültüre çeşitli tarikatların, özellikle Mevlevi^ tarikatının mutfağı da eklenmiştir. Mevlevilikte büyük önem taşıyan mutfak, her türlü eğitimin başladığı kutsal bir makam, bir nev-niyazın hamken pişip olgunlaştığı kutsal bir ocak olarak kabul edilmiştir. Mutfağa ateş-ba^z da denir ve Ateş-ba^z-ı Veli^’nin makamı olarak kabul edilir.

Yanıt Açıklaması: Arkeolojik kazılar neticesinde bulunan sulama kanalları gibi buluntular Hun döneminde zirai kültürün varlığını ortaya koymaktadır.