Türk Mutfak Kültürü

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti’nde Zahire Nezareti 18. Yüzyıl sonlarında başkentin gıda ihtiyacını karşılamak için kurulmuştur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti saray mutfağında süt ve süt ürünleri üretimi ve tedarikinin yapıldığı yer kârhâne-i mastgerân'dır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Restoran sözcüğü dilimize Fransızca'dan girmiştir.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet döneminde 1928 yılından itibaren açılan kız enstitüleri modern ve bilimsel mutfak eğitimini diğer ev içi işleri ile öğretmeyi hedeemiş önemli eğitim kurumlarıdır. Kız enstitüleri Osmanlı İmparatorluğu’nda 1865 yılında açılan Kız Sanayii Mektepleri ’nin bir devamı niteliğindedir.

Yanıt Açıklaması: O¨rneğin mısırözü ve ayçiçeği yağları ve de margarin geleneksel yağlar olan kuyruk yağı ve tereyağın yerini almıştır.

Yanıt Açıklaması: 19. yüzyılın sonlarından itibaren yemek kitaplarında alafranga pastane ürünleri ve tatlıların tarieri yer almaya başlamıştır. Bunların arasında tulta (turta), pudinka (puding), pandispanya, çikolatalı gevrek (çikolatalı bisküvi), alafranga börek (kremalı tart), badem böreği (makaron), acı badem kreması, vanilyalı pasta, şarlot pastası, savarin, buzlama (mereng) gibi Osmanlı gastronomi diline uyarlanmış lezzetler bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Selçuklu ve Beylikler Dönemi, Orta Asya mutfağının bir devamı niteliğinde olmakla birlikte, İslâmiyet’in kabul edilmesi bazı alışkanlıkların değişmesini de beraberinde getirmişti. Sarhoşluk veren içkilerin ve kımız tüketiminin azalması bu değişimin temel örnekleriydi. Özellikle Anadolu’ya yerleştikten sonra tarımsal ürünlerin oranında daha da artış gözlenmiş, Orta Asya’ya oranla deniz mahsullerinin tüketimi de artmıştı.

Yanıt Açıklaması: Etten yapılan konserveler Orta Asya Türk mutfağında önemli bir yer işgal ediyordu. Hareketli yaşam tarzları, savaşçı karakterleri Türklerin beslenmelerini daha da pratik hale getirmek için ağırlıklı olarak at ve koyun etinden muhtelif konserveler üretmeleri sonucunu doğurmuştur. Orta Asya mutfağında etler tuzlanıp kurutulmak suretiyle muhafaza ediliyordu. Güz ayında kesilen etler tuz ve baharatla karıştırıldıktan sonra kurutulur, kışın ve baharda yenmek üzere saklanırdı. Baharda yenmek için saklanan ete yazok et denilmekteydi. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Göçebe kültürünün beslenme biçimi ağırlıklı olarak hayvancılığa dayalıdır.

Yanıt Açıklaması: Ankara’da Rus göçmen Karpiç adıyla ilk modern lokantayı açmıştır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: 1952 yılında kurulan Et Balık Kurumu (EBK), et kombinalarının kurulmasına ve et işleme sanayinin gelişmesinde öncü olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Selçuklu ve Anadolu Beylikleri kültürü yarı göçebe bir yaşam tarzını benimsemiş olmalarına rağmen zamanla Anadolu'ya yerleşmeleri sonucunda tarım ve ziraate dayalı üretim artış göstermiştir. Orta Asya Türk mutfağı ile Selçuklu Anadolu mutfağı arasındaki zenginliğin temel farkı budur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Toplulukları diğerlerinden ayıran temel farklılıklar damak farklarının yemekler üzerindeki etkisi ve dinsel faktörlerin belirleyici özellikleridir. Örneğin, keşkek Anadolu coğrafyasının neredeyse tamamında rastlanan bir yemektir. Kimi grupların bu yemeği düğünlerde, kimilerinin ölümde, kimilerinin bayramlarda yapmaları yalnızca onların sosyo-kültürel karakterleri ile ilgilidir. Elbette içine konulan malzeme de yemeğin kimliğinde farklılıklara neden olacaktır. Örneğin Hristiyanların (içindeki etten ötürü) oruçta bu yemeği yememeleri, Müslümanların ise domuz etinden yapmamaları bir rastlantı değil, kültürün yemek üzerindeki belirleyici faktörleridir.

Yanıt Açıklaması: Kuşhane mutfağının zülüflü baltacılardan seçilmiş, yemek pişirmekte usta iki görevlisi vardır, bunlardan birincisine “kuşçubaşı”, diğerine ise “ikinci” denir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Yusuf Has Hacib, Kutadgu Bilig'de XI. yüzyılın ziyafet türleri olarak altı çeşit yemekten bahsederek bu ziyafetlere mutlaka gidilmesi gerektiğini açıkça ifade eder. Bu yemekler; düğün yemeği, sünnet yemeği, doğum yemeği, tebrik yemeği, ölü yemeği ve arkadaş yemeğidir. Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: Maltalı ressam Preziosi fırçasıyla resmedilmiş şekerci Bekir Efendi, 43x58 cm ölçüsündeki suluboya resmi (aslı Louvre Müzesnde) zamanın yaşamını ve Hacı Bekir’i belgelemiştir (Resmin litografik reprodüksiyonu 214 numara ile Topkapı Sarayı’ndadır). Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Aşlık, açoğcağı ya da aşdamı, dane, yoğurt, kurut, kaburma, külbastı, basturma (pastırma), kımız, pekmez, yarmaş (yarma), kömeç, tutmaç vd. örnek olarak verilebilir.

Yanıt Açıklaması: 19. yüzyıl Osmanlı mutfağından 20. yüzyıl Türk mutfağına geçişte; domates, patates, kırmızı ve yeşil biber gibi Amerikan mutfağına özgü temel malzemeler Türk mutfağına girmiştir. Domates ve salça hemen hemen her sebze yemeğinin baş malzemesi haline gelmiştir. Et tüketiminde koyun ve kuzu etinden dana etine geçilmeye, tatlılarda ise pekmez ve bal yerine şeker kullanılmaya başlanmıştır. Ayrıca birçok Osmanlı yemeği Türk mutfağı kitaplarında yer alsa da, birçok Osmanlı yemeği unutulmuştur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Güz ayında kesilen etler tuz ve baharatla karıştırıldıktan sonra kurutulur, kışın ve baharda yenmek üzere saklanırdı. Baharda yenmek için saklanan ete yazok et denilmekteydi.

Yanıt Açıklaması: Kımız, kısrak sütünün kor adı verilen bir tür maya ile mayalanıp yaklaşık 15-20 gün bekletilmesiyle elde edilmekteydi