Beslenmenin Temel İlkeleri

Yanıt Açıklaması: Beslenmede amaçlar: Karın doyurma, açlığı giderme, dengeli ve yeterli beslenebilmek, zevk duymak, tatmin olmak, saygınlık kazanmak, mutlu olmak ve törelere uymaktır.

Yanıt Açıklaması: Kalsiyum, sodyum, potasyum, fosfor, klor, magnezyum ve kükürt makroelementler olarak adlandırılır. Demir, iyot, bakır, çinko, kobalt, mangan, molibden ve selenyum ise mikroelementlerdir.

Yanıt Açıklaması: Beslenme yetersizliğine bağlı sorunları yaşamamak için yapılacak basit uygulamalar vardır. Bunlar; - Besinleri alırken kaliteli olanları tercih etmeli, ancak kalitenin fiyatla oranlı olduğunu düşünmemeliyiz. - Ambalajlı besinler alınırken üzerindeki etiket bilgileri okunmalı, özellikle üretim tarihi ile son kullanma tarihine dikkat edilmelidir. - Gıdalar satın alındıktan sonra hemen tüketilmeye uygun şekilde saklanmalıdır. - Besinlerin hazırlanması ve pişirilmesi sırasında beslenme ilkelerine uygun işlemeler tercih edilmelidir. - Pişirilen yemekler tekrar tekrar ısıtılmamalıdır. - Hazırlama ve pişirme işlemini yapan kişiler temizlik kurallarına uymalıdır. - Besinler önerilen miktarlarda alınmalıdır. - Doktor veya diyetisyenle görüşmeden zayıflama diyetleri yapılmamalıdır. - Besin saklama yöntemleri

Yanıt Açıklaması: Malnütrisyon teriminin diğer adı gelişme geriliğidir.

Yanıt Açıklaması: Bütün insanlar büyüme, gelişme, üreme, dokuların yenilenmesi, enerji temini kısacası sağlıklı bir şekilde yasam sürdürebilmek için besinlere gereksinim duyarlar. Ancak gerek-sinim çeşitli durumlara göre farklılık gösterir. Bunlar, yaş, cinsiyet, büyüme durumu, genetik yapı, yaşanılan çevre, hamilelik ve emzirme, hastalık, ilaç kullanma, çevresel bulaşıcılarla hastalık, pislik vb. karşılaşmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Su besinlerin sindirimi, emilim ve hücrelere taşınmasında, hücre, organ ve dokuların düzenli çalışmasında, zararlı maddelerin vücuttan atılmasına, vücut ısısının denetiminde ve daha sayılamayacak kadar çok işleve sahiptir. Su pek çok organizmanın vücudunda taşıyıcı ortam olarak görev yapar.

Yanıt Açıklaması: Lipitler, hidrolitik parçalanma sonucunda hidroliz olanlar ve olmayanlar olarak iki grup altında incelenebilirler. Hidroliz olan lipitlerin bileşenleri, birbirlerine ester bağlarıyla bağlıdır ve enzimatik veya kimyasal yolla kolay parçalanırlar. Hidroliz olmayan lipitler ise alkanları ve karotenoidleri içeren hidrokarbonlardır. Lipit alkolleri de hidroliz olmazlar.

Yanıt Açıklaması: Beslenme XX. yüzyılın basından itibaren bilimsel araştırmalarla, bir bilim olarak gelişmiştir. Bu bilim dalı; beslenmede esas olan besin ögelerinin türleri, miktarları, özellikleri ve vücut çalışmasındaki işlevlerini; besinlerin bileşimi, fiziksel ve kimyasal özellikleri, tüketime kadar uygulanan işlemlerin besin kalitesine etkilerini; değişik yaş, cinsiyet, çalışma ve özel durumda olan bireyler ve gruplar için uygun beslenme planlarının yapılmasını inceler.

Yanıt Açıklaması: Yetersiz ve dengesiz beslenme, bazı hastalıkların oluşumunda doğrudan ya da dolaylı olarak neden olmaktadır. Bir ülkenin en önemli kalkınma kaynağı üretken, sağlıklı ve akıllı insan gücünden oluşmaktadır. Bunun sağlanabilmesi için toplumun ihtiyacı olan günlük besin ögelerini yeterince alması gerekmekte bunun yanında, psikolojik, ruhsal ve fiziksel olarak da sağlıklı olması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde görülen beslenme sorunları şu şekilde sıralanabilir (Bulduk, 2005): Protein enerji yetersizliğine bağlı büyüme ve gelişme geriliği (malnütrisyon), Gece körlüğü, Raşitizm, Demir eksikliği anemisi (kansızlık), Şişmanlık ve zayıflık, Vitamin eksikliği, Diş çürükleridir.

Yanıt Açıklaması: Elzem aminoasitlerce zengin besinlere özellikle 2-5 yaş grubu çocuklarında daha fazla ihtiyaç duyulur.

Yanıt Açıklaması: - Sindirilmeden direk olarak kana alınırlar. Enzimlerin yapısına katılırlar. - Sindirilmeden direk olarak kana alınırlar. Enzimlerin yapısına katılırlar. - Vitaminlerle birlikte düzenleştirici olarak görev yaparlar. - Vücudumuzda CI, P, S ve N elementlerinin asit bileşikleriyle Na, K, Ca, Mg, Fe, Mn ve Cu metallerinin baz özelliğindeki bileşiklerine rastlanmaktadır. - Mineraller hücrede protein, karbonhidrat, yağ gibi organik maddelere bağlı olarak bulunduklaru gibi hücrede tuz halinde de bulunabilirler. - Mineraller, vitamin- hormon- enzim vb. moleküllerin yapısına katılır. 70 kg ağırlığındakibir insanda ortalama 3 kg mineral tuzları vardır. - Organizmanın yapısında az da olsa minerallere ihtiyaç vardır. - Mineraller kanın osmotic basıncının ayarlanmasında, kas kasılmasında, kanın pıhtılaşmasında ve sinirlere uyarının iletilmesinde önemli role sahiptir. - Mineraller bazı enzimlerin yapılarına katılara katalizör görevi yapar. - İdrar, ter ve dışkı ile dışarı atıldığından mineral içeren besinlerin düzenli olarak vücuda alınması gereklidir.

Yanıt Açıklaması: Genellikle niasin veya nikotinik asit ya da (PP) olarak bilinen bu bileşik suda çözünen, yüksek sıcaklık, ışık, asit, baz ve oksidatif ortamlara dirençli bir yapıya sahiptir. Pişirme ile besinlerden kaybı düşük düzeydedir. Genellikle karbonhidrat, yağ ve protein metabolizması için gereklidir. Eksikliğinde sinir sistemi, sindirim sistemi ve cilt bozuklukları görülür.

Yanıt Açıklaması: Doğada sular, kaynaklarına göre klasik olarak 4 sınıfta incelenir: 1. Meteor suları (yağmur ve kar suları): Mevcut sular içinde en saf olanıdır, bununla beraber havada bulunan bütün gazları içerdiği gibi, bazı inorganik ve organik maddeler de bulunabilir. 2. Yeraltı ve kaynak suları: Bulunduğu ve geçtiği toprak tabakalarını çözmesi sonucunda, tabakaların cinsine göre, çözünmüş maddeleri içerir. 3. Yeryüzü suları (nehir, göl, baraj ve deniz suları): Yüzeylerinin açık olması sebebiyle özellikle organik yapıdaki yabancı maddeleri almaya yatkındır. Buna karşılık hava ile temas halinde olduğundan karbonat sertliği azdır. 4. Maden (mineral) suları: Doğal sulara oranla çözünmüş madde miktarı belirli bir sınırı aşmış veya sıcaklık ve radyoaktivitesi doğal sınırı geçmiş olan sulardır.

Yanıt Açıklaması: Tipik bir diyette toplam enerjinin % 40’ını yağlar sağlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Minerallerden ve metal olmayan maddelerden yapılan asitlere, inorganik asitler adı verilir. Yaygın inorganik asitler arasında, sülfürik asit (H2SO4), nitrik asit (HNO3) ve fosforik asit (H3PO4) yer alır. Organik asitler yapıları karbon iskeletine dayalı asitlerdir. Formik, asetik, propiyonik, bütirik, fumarik, sorbik, sitrik ve malik asit gibi asitler ve bunların tuzları başlıca organik asitlerdir.

Yanıt Açıklaması: Proteinler vücut hücrelerinin yaşaması için temeldir. Su haricinde en çok bulunan madde proteindir. Proteinler vücuttaki hücrelerin oluşması, gelişmesi ve gerektiğinde tamir edilmesi için gereklidir. Enzimler, hormonlar ve hemoglobin protein ihtiva etmektedir. Sindirim sonucunda proteinler değişik aminoasitlere ayrılır ve bu aminoasitler vücut için gerekli olan dokuların oluşmasını sağlar

Yanıt Açıklaması: Günlük yiyeceklerde yeterli miktarlarda bulunduğundan, yetersizlik belirtilerine pek fazla rastlanmamaktadır. Ancak, anemi (kansızlık), kalp kaslarında kanama, sinir-kas sisteminde yetersizlik, yorgunluk gibi belirtiler görülebilmektedir. Özellikle tahılların embriyo kısımları, bitkisel yağlar, fındık, fıstık, badem gibi yağlı tohumlar, yumurta, karaciğer ve yeşil yapraklı sebzeler E vitamini bulundururlar. A ve C vitaminlerinin kaybolmasını önlemeye yarayan vitamindir. En iyi antioksidanlardan olan E vitamini, bağışıklık sisteminin aktivitesi için gereklidir. E vitamini ayrıca virütik hastalıklara karşı bağışıklık sistemini geliştirir ve göz sağlığı için yaşamsal önem taşır. Yaşlanmaya karşı koruyucu olan bu vitamin, serbest radikallerin, dokular, deri ve kan damarlarında oluşan olumsuz etkiyi de önlemekte faydalıdır.

Yanıt Açıklaması: Kollajen, tüm vücutta en bol bulunan proteindir ve yapısal tüm doku ve oluşumlarda yer alır; bir başka deyişle vücudun ana yapı taşıdır; deride, kas dokusunda ve kemikte bolca bulunur.

Yanıt Açıklaması: Etiyolojik faktörler: Hastalık oluşumuna katkıda bulunan risk faktörleri.