Beslenmenin Temel İlkeleri

Yanıt Açıklaması: Organizmanın yaşamsal faaliyetlerini sürdürülebilmek için az miktarda ihtiyaç duyduğu organik maddelere vitamin denir.

Yanıt Açıklaması: Beslenme, hastalıkların tedavisinde olduğu kadar, sağlığın korunmasında da esastır. Günümüzde kardiyovasküler hastalıklar, pek çok kanser türü, obezite, hipertansiyon, diyabet, alerjik hastalıklar, osteoporoz ve diş çürükleri gibi birçok kronik hastalığın önlenmesinde beslenmenin anahtar rol oynadığı bilinmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kireçtaşı suyu turkuaz renge çevirmektedir.

Yanıt Açıklaması: Su iyi bir çözücüdür.  Taşıyıcılık özelliği vardır. Hidroliz olaylarında önemli rol oynar.

Yanıt Açıklaması: Besin olarak kullanılan inorganik maddeler “mineraller ve su” sindirilemezler. Enerji vermezler. Bunlar düzenleyici maddelerdir. Karbon elementine sahip olmayan tüm moleküller bu gruba girer.

Yanıt Açıklaması: İnsan vücudu ise 22 çeşit aminoasitten 21 tanesini biyolojik faaliyetleri için kullanır. Bunlardan on ikisini kendi üretebilmektedir; bunlar alanin, arjinin, asparajin, aspartik asit, glutamik asit, glutamin, glisin, prolin, selenosistein, serin, sistein ve tirozindir.

Yanıt Açıklaması: Su, mineral, asit, baz, tuzlar gibi canlıların yapısında bulunan ancak canlı olmayan veya bir canlı tarafından üretilmemiş bileşiklerdir.

Yanıt Açıklaması: En fazla görülen beslenme hataları yetersiz beslenme, çok yemek yeme, süt ürününü yetersiz miktarda tüketme, et ürününü yetersiz miktarda tüketme, çok et yeme, sebze ve meyveyi yetersiz miktarda tüketme, aşırı yağlı yeme, yemek öğünlerinin düzensizliği.

Yanıt Açıklaması: Monosakkaritler doğal olarak özellikle meyvelerde, sebzelerde ve balda bulunur. Bunun dışında pekmez ve mısır şurubu gibi tatlı lezzetli birçok besin maddesinde bulunmaktadır. Bitkisel kaynaklarda bolca bulunmasının temel nedeni fotosentez yoluyla yüksek oranda üretilmesidir. Fruktoz, özellikle tatlılık değeri yüksek olduğu ve mısırdan ucuz yollarla üretilebildiği için birçok islenmiş besin maddesinin yapısına katılır. Oligosakkaritlerden bir trisakkarit olan rafinoz ve tetrasakkarit olan stakiyoz fasulye, kabak, brüksel lahanası, kuşkonmaz gibi sebzelerde bulunur. Polisakkaritlerden nişasta çoğunlukla buğday, pirinç, mısır, patates ve kuru baklagillerde bulunurken selüloz ve benzerleri hemen hemen her sebzenin yapısında yer alır. Nişasta bitkilerde karbonhidratların depolanmış formudur ve genellikle beslenme ile alınan karbonhidratın %80’ini oluşturur.

Yanıt Açıklaması: İnsan vücudu ise 22 çeşit aminoasitten 21 tanesini biyolojik faaliyetleri için kullanır. Bunlardan on ikisini kendi üretebilmektedir; bunlar alanin, arjinin, asparajin, aspartik asit, glutamik asit, glutamin, glisin, prolin, selenosistein, serin, sistein ve tirozindir. Ancak geri kalan dokuz tanesi beslenme yoluyla alınmak zorundadır. Beslenme yoluyla dışarıdan alınması zorunlu olan bu dokuz aminoasite elzem (esansiyel, eksojen) aminoasitler denir. Bunlar fenilalanin, histidin, izolösin, lösin, lizin, metiyonin, treonin, triptofan ve valindir.

Yanıt Açıklaması: C vitamini demirin bağırsaklardan emilmesini arttırır.

Yanıt Açıklaması: Lipitler beslenme yoluyla alınan önemli bir enerji kaynağıdır. Lipitler yakıldığında, aynı miktardaki karbonhidrat veya proteine göre daha fazla enerji üretirler. 1 gram lipit, yaklaşık 9 kilokalori enerji verir. Lipitlerin bir başka görevi de izolasyondur. Hayvanlar âleminin gelişkin üyelerinde doğal yağlar, derialtı dokularda ve çeşitli organların etrafından yer alarak mekanik ve termal izolasyon sağlamaktadırlar. Ayrıca hücre zarının ana bileşenlerinden olan lipitler, hücreleri de çevresel mekanik ve elektriksel etkileşimlerden korurlar. Lipit zarların geçirgenliğe karsı oluşturduğu direnç, iyonlar tarafından hücre zarı potansiyelinin yaratılmasını sağlar. Steroidlerin, ekosanoidlerin ve fosfolipitlerin bazı metabolitlerinin sinyal üretme fonksiyonu vardır. Çeşitli lipitler proteinlerin hücre zarına bağlanması için birer çapa görevi görürler. Ayrıca bazı lipitler enzimatik reaksiyonlar için çeşitli kofaktörler üretirler.

Yanıt Açıklaması: Beslenme alışkanlıkları, ailelerin sosyo-ekonomik durumlarına göre farklılaşmaktadır. Bireylerin ekonomik durumları tüketim düzeylerini ve alışkanlıklarını etkilemektedir. Bu farklılaşma beslenme alışkanlıklarında da görülmekte, hangi besinin ne kadar tüketildiği bireylerin sosyal sınıflarına göre farklılaşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Demir Eksikliği Anemisi: Tüm dünyada görülen en sık anemi nedenidir ve kadınlarda erkeklerden daha fazla görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: - Sindirilmeden direk olarak kana alınırlar. Enzimlerin yapısına katılırlar. - Sindirilmeden direk olarak kana alınırlar. Enzimlerin yapısına katılırlar. -Vitaminlerle birlikte düzenleştirici olarak görev yaparlar. - Vücudumuzda CI, P, S ve N elementlerinin asit bileşikleriyle Na, K, Ca, Mg, Fe, Mn ve Cu metallerinin baz özelliğindeki bileşiklerine rastlanmaktadır. - Mineraller hücrede protein, karbonhidrat, yağ gibi organik maddelere bağlı olarak bulunduklaru gibi hücrede tuz halinde de bulunabilirler. - Mineraller, vitamin- hormon- enzim vb. moleküllerin yapısına katılır. 70 kg ağırlığındakibir insanda ortalama 3 kg mineral tuzları vardır. - Organizmanın yapısında az da olsa minerallere ihtiyaç vardır. - Mineraller kanın osmotik basıncının ayarlanmasında, kas kasılmasında, kanın pıhtılaşmasında ve sinirlere uyarının iletilmesinde önemli role sahiptir. - Mineraller bazı enzimlerin yapılarına katılarak katalizör görevi yapar. - İdrar, ter ve dışkı ile dışarı atıldığından mineral içeren besinlerin düzenli olarak vücuda alınması gereklidir.

Yanıt Açıklaması: Lipitler organik çözücülerde kolaylıkla çözünen biyolojik kaynaklı, büyük moleküllü maddelerdirler. Yapı olarak yağ asitleri ile çeşitli alkol gruplarının esterlerinden oluşurlar. Lipitler hücre zarının yapısına girerler, termal ve mekanik izolasyon görevi görürler, enerji kaynağı olarak kullanılırlar. Bazı özel lipitler vücutta çeşitli metabolik olaylarda kritik görevler de üstlenirler. Gliserol ve yağ asitlerinin oluşturduğu esterler yağlar olarak bilinir. Yağ asitlerinin birçoğu vücut tarafından sentezlenebilmekle birlikte linoleik asit ve alfa linolenik asit beslenme ile alınması gereken elzem yağ asitleridir. Lipitler, hidrolitik parçalanma sonucunda hidroliz olanlar ve olmayanlar olarak iki grup altında incelenebilirler. Hidroliz olan lipitlerin bileşenleri, birbirlerine ester bağlarıyla bağlıdır ve enzimatik veya kimyasal yolla kolay parçalanırlar. Hidroliz olmayan lipitler ise alkanları ve karotenoidleri içeren hidrokarbonlardır. Lipit alkolleri de hidroliz olmazlar. Bunlar uzun- zincirli alkanolleri ve kolesterol gibi halkalı sterolleri ve estradiol ve testosteron gibi steroidleri içerirler.

Yanıt Açıklaması: Beslenme XX. yüzyılın basından itibaren bilimsel araştırmalarla, bir bilim olarak gelişmiştir. Bu bilim dalı; beslenmede esas olan besin ögelerinin türleri, miktarları, özellikleri ve vücut çalışmasındaki işlevlerini; besinlerin bileşimi, fiziksel ve kimyasal özellikleri, tüketime kadar uygulanan işlemlerin besin kalitesine etkilerini; değişik yaş, cinsiyet, çalışma ve özel durumda olan bireyler ve gruplar için uygun beslenme planlarının yapılmasını inceler.

Yanıt Açıklaması: Beslenme, insanın büyüme, gelişme, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması için gerekli olan ögeleri, yiyecekler ile vücuduna alıp, kullanabilmesidir. Beslenme karın doyurmak ya da açlık duygusun bastırmak da değildir.

Yanıt Açıklaması: En fazla görülen beslenme hataları: - yetersiz beslenme - çok yemek yeme - Süt ürünün yetersiz miktarda tüketme - Et ürününü yetersiz miktarda tüketme - Çok et yeme - Sebze ve meyveyi yetersiz miktarda tüketme - Aşırı yağlı yeme - yemek öğünlerinin düzensizliği.

Yanıt Açıklaması: Minerallerden ve metal olmayan maddelerden yapılan asitlere, inorganik asitler adı verilir. Yaygın inorganik asitler arasında, sülfürik asit (H2SO4), nitrik asit (HNO3) ve fosforik asit (H3PO4) yer alır. Organik asitler yapıları karbon iskeletine dayalı asitlerdir. Formik, asetik, propiyonik, bütirik, fumarik, sorbik, sitrik ve malik asit gibi asitler ve bunların tuzları başlıca organik asitlerdir.